Những bệnh gây đau hố chậu phải
Viêm ruột thừa cấp tính: Viêm ruột thừa cấp tính của hầu hết người trưởng thành thường có biểu hiện là đau hố chậu phải kèm theo có thể có buồn nôn hoặc nôn, bí trung - đại tiện, sốt nhẹ. Nếu làm một số xét nghiệm và cận lâm sàng như công thức máu thấy bạch cầu tăng cao; siêu âm ổ bụng có thể thấy ruột thừa sưng to, có dịch ổ bụng; chụp Xquang ổ bụng không chuẩn bị có thể thấy đám mờ vùng hố chậu phải hoặc quanh manh tràng. Tuy vậy, có một số trường hợp viêm ruột thừa nhưng đau xuất phát đầu tiên từ thượng vị rồi sau đó mới khu trú ở hố chậu phải. Viêm ruột thừa ở trẻ em thì còn phức tạp hơn, khó chẩn đoán hơn bởi vì chưa chắc đã đau ở hố chậu phải ngay từ đầu mà đau thượng vị hoặc quanh rốn; có thể có tiêu lỏng hoặc tiêu chảy. Khi ruột thừa viêm bị vỡ thì vùng hố chậu phải sẽ đau dữ dội.
Sỏi niệu quản phải: Sỏi niệu quản có thể có một bên nhưng cũng có thể gặp sỏi niệu quản 2 bên. Nếu bị sỏi niệu quản phải thì cơn đau của sỏi niệu quản có khi chỉ đau âm ỉ nhưng có khi đau quằn quại ở vùng hố chậu phải. Đau có khi xuyên ra sau lưng, lên thượng vị. Nếu có nhiễm trùng kèm theo có thể có sốt. Đau kèm theo tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu máu (tiểu máu đại thể hoặc tiểu máu vi thể). Tiểu máu đại thể là tiểu máu mà mắt thường có thể quan sát được màu nước tiểu đỏ. Tiểu máu vi thể là tiểu máu khi thầy thuốc nghi ngờ có sỏi niệu quản, cho xét nghiệm nước tiểu thấy hồng cầu qua soi kính hiển vi quang học.
U nang buồng trứng xoắn: U nang buồng trứng gặp ở nữ giới có thể có 1 bên hoặc 2 bên. Khi u nang buồng trứng bên phải bị đau rất dễ nhầm lẫn với viêm ruột thừa. Khi u nang bị xoắn gây nên hiện tượng đau, đó là một bệnh cấp cứu sản - ngoại khoa.
Chửa ngoài tử cung: Chửa ngoài tử cung là hiện tượng trứng được thụ tinh mà không làm tổ ở trong buồng tử cung mà ở nơi khác như: ngay tại vòi trứng (90%), tại buồng trứng (1%), ở cổ tử cung (0,5%) hoặc trong ổ bụng mẹ... Trong đó, vị trí thai ngoài tử cung ở ngay chỗ nối giữa vòi trứng và tử cung là nguy hiểm nhất vì khó chẩn đoán được sớm. Khi thai vỡ sẽ gây mất máu nhiều, ảnh hưởng đến tính mạng và khả năng có thai sau này của sản phụ.
Đau hố chậu phải là nguyên nhân của nhiều bệnh có thể là do viêm đại tràng, chửa ngoài tử cung.
Đau bụng là triệu chứng chính của chửa ngoài tử cung, phần lớn sau khi tắt kinh, sản phụ cảm thấy một bên bụng dưới bị cương đau âm ỉ. Nếu ống dẫn trứng bị vỡ, rách thì đột nhiên cảm thấy bụng đau như dao cắt. Nếu do ống dẫn trứng bị vỡ rách ra hoặc bị sẩy thai, máu sẽ chảy vào ổ bụng, kích thích bàng quang hoặc trực tràng có thể gây đi tiểu tiện liên tục và muốn đi đại tiện. Khi máu chảy đến phần bụng trên sẽ kích thích dạ dày gây đau dạ dày, kích thích cơ hoành cách sẽ gây đau xương bả vai theo phản xạ. Thường do đau bụng mà bệnh nhân đột nhiên cáu bẳn, còn kèm theo cả đau đầu, hoa mắt, sắc mặt trắng bệch, mồ hôi trộm ra đầm đìa, khi nặng còn bị hôn mê. Loại đau bụng này không những sợ bị ấn tay vào mà ngay cả thở cũng phải kiềm chế trong lồng ngực, không dám thở động đến bụng sợ bị đau. Nếu ra máu quá nhiều thì sẽ bị choáng.
Việc chẩn đoán thai ngoài tử cung không khó, chỉ cần đi khám thai đúng kỳ hạn. Khi mang thai thấy đau bụng hoặc ra máu bất thường, cần đi khám bác sĩ ngay. Chửa ngoài tử cung càng được phát hiện sớm thì việc điều trị càng đơn giản. Với những khối thai chưa vỡ và có đường kính 3cm, bác sĩ có thể chỉ định tiêm một loại thuốc vào khối thai nhằm làm khối thai không tiếp tục phát triển sai vị trí và tự tiêu đi. Với những khối thai to hơn, phương pháp thông dụng là phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi. Phẫu thuật nội soi có ưu điểm là làm giảm nguy cơ bị dính vùng bụng sau khi mổ. Tuy nhiên, nếu khối thai đã bị vỡ hoặc có quá nhiều máu trong ổ bụng, bắt buộc bác sĩ phải tiến hành mổ hở.
Viêm đại tràng: có thể là cấp tính hoặc mạn tính. Viêm đại tràng cấp tính là đau bụng dọc theo khung đại tràng, kèm theo là đi ngoài. Viêm đại tràng mạn tính cũng đau bụng dọc theo khung đại tràng và cũng thường gặp đau ở vùng hố chậu phải, gây không ít khó khăn cho việc chẩn đoán chính xác. Nguy hiểm nhất là viêm ruột thừa nhầm với viêm đại tràng mạn tính.
Ngoài ra, đau hố chậu phải còn có thể do thoát vị bẹn phải cũng rất dễ nhầm với viêm ruột thừa và một số bệnh khác như vừa nêu ở phần trên.
Lời khuyên của thầy thuốc
Người bệnh nên nhớ rõ, ngoài đau bụng vùng hố chậu phải còn có triệu chứng nào khác đi kèm hay không như sốt, nôn, buồn nôn, bí trung tiện hoặc bí đại tiện hoặc đối với trẻ em thì có đi phân lỏng hay không? Cũng nên cung cấp cho bác sĩ khám bệnh biết tiền sử có bệnh về đường tiết niệu, bệnh đường ruột (dạ dày, đại tràng) hoặc bệnh của phần phụ hay không như có bị u nang buồng trứng hay đang mang bầu... (phụ nữ). Ngoài ra khi thấy mình hoặc con cháu, người thân bị đau hố chậu phải thì chưa nên dùng bất kỳ một loại thuốc gì, kể cả thuốc giảm đau bởi vì nếu dùng sẽ làm giảm các triệu chứng, nhất là triệu chứng đau hố chậu phải gây khó khăn cho bác sĩ khám bệnh.
Dù là nguyên nhân gì gây đau hố chậu phải thì cũng không được chủ quan vì trong hầu hết người bệnh bị đau hố chậu phải mang tính chất ngoại khoa (cấp cứu), nếu để chậm trễ, chẩn đoán nhầm hoặc bỏ sót thì hết sức nguy hiểm cho tính mạng người bệnh.