Mất nước là khi cơ thể của bé không có đủ lượng nước theo nhu cầu. Các bé có xu hướng dễ bị mất nước hơn người lớn vì bé có thể bị nôn (trớ), tiêu chảy, sốt hoặc đổ mồ hôi. Nếu bé bị mất nước nhẹ, bạn dễ dàng bổ sung nước mà không gây hại cho bé; nếu bị mất nước nặng, bé có thể bị nguy hiểm đến sức khỏe.
Những dấu hiệu cho thấy bé đang hoặc sắp bị mất nước
- Hơn 6 giờ đồng hồ, bé không làm ướt một chiếc tã.
- Nước tiểu của bé có màu sậm hơn bình thường.
- Miệng và môi của bé bị khô.
- Bé khóc mà không ra nước mắt.
- Trông bé mệt mỏi, lờ đờ.
Dấu hiệu nghiêm trọng: mắt bé trũng xuống; chân, tay của bé có vẻ lạnh; bé ngủ liên tục hoặc quấy khóc.
Phòng tránh mất nước cho bé
Đảm bảo bé luôn được cung cấp đủ chất lỏng (qua sữa mẹ, sữa ngoài hoặc nước lọc), nhất là trong những ngày nắng nóng hoặc khi bé bị ốm. Bạn nên duy trì việc cho bé bú mẹ thường xuyên hơn. Với bé trên 4 tháng tuổi (bước vào tuổi ăn dặm), bạn có thể cho bé uống thêm chút nước lọc. Nếu bé uống nước hoa quả, bạn không nên tăng lượng nước hoa quả cho bé; thay vào đó, nên pha loãng hơn nước hoa quả (chẳng hạn, bé uống khoảng 50ml nước quả mỗi ngày thì giờ bạn nên pha với tỷ lệ 50ml nước quả và 50ml nước lọc).
Một số trường hợp bé dễ bị mất nước
Sốt: Nên bổ sung chất lỏng (qua sữa mẹ và nước lọc, với bé đến tuổi ăn dặm) khi bé bị sốt. Nếu bé kém bú, khó nuốt, bạn nên trao đổi với bác sĩ về việc dùng thuốc giúp hạ sốt, giảm đau cho bé.
Quá nóng: Vận động quá nhiều hoặc khi bé vui chơi trong căn phòng nóng bức, bé dễ bị đổ mồ hôi, dẫn tới mất nước. Với những ngày trời nóng, bạn nên bổ sung thêm nước; đồng thời, cách ly bé khỏi khu vực quá oi bức.
Tiêu chảy: Nếu mắc chứng bệnh về đường ruột, bé có thể bị mất nước vì bị tiêu chảy và nôn (trớ). Không nên cho bé uống nước hoa quả, vì nó sẽ khiến tình trạng bệnh ở bé tồi tệ hơn. Bạn cũng không nên tự ý cho bé dùng thuốc chống tiêu chảy, trừ khi có chỉ định của bác sĩ. Tăng cường các cữ bú trong ngày cho bé, có thể cho bé uống thêm nước với bé đã bước vào tuổi ăn dặm.
Nôn (trớ): Virus hoặc vi khuẩn gây bệnh đường ruột có khả năng khiến bé bị nôn. Nếu bé bị nôn quá nhiều, bé có khả năng bị mất nước. Nên bổ sung cho bé từng lượng chất lỏng (sữa mẹ, với bé chưa đến tuổi ăn dặm) và thêm nước lọc (với bé đã đến tuổi ăn dặm).
Bé từ chối uống: Đau họng hoặc chứng bệnh tay - chân - miệng có thể gây đau trong khoang miệng nên khiến bé từ chối ăn, uống. Bạn nên đưa bé đi khám để bác sĩ tìm cách trị liệu thích hợp; sau đó, bạn nên cho bé bú mẹ ít nhưng thường xuyên.
Nếu bé xuất hiện dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, bạn nên nhanh chóng đưa bé đi khám. Bé có thể cần phải được truyền dịch (dung dịch điện phân) cho đến khi hết tình trạng bị mất nước.
BS. NGỌC HUÊ