Con em năm nay 9 tuổi, ngực trái có biểu hiện nhú lên và đầu ngực phải bình thường. Từ lúc có biểu hiện này đến thời kỳ ra kinh nguyệt mất khoảng thời gian bao lâu? Đây có phải báo hiệu cháu đang dậy thì, có cách nào làm chậm quá trình dậy thì của cháu, để cháu có thể cao hơn được không? Cảm ơn bác sĩ.
Lê An Khanh (vannga1969@gmail.com)
Những thập niên gần đây, tuổi dậy thì của trẻ em trai và em gái có sớm hơn so với trước kia từ 1-2 tuổi. Trước kia tuổi thấy kinh của em gái là 13-14 tuổi nhưng hiện nay tuổi thấy kinh bình quân là 10,5 tuổi, cũng có trường hợp 8,5 tuổi đã thấy kinh (kinh nguyệt sớm). Khi em gái lên 7-8 tuổi nhũ hoa bắt đầu nhô to và đau, có thể một bên to trước. Khoảng vài năm sau em gái sẽ thấy kinh nguyệt - đây là dấu hiệu đánh dấu em gái dậy thì thực sự. Một năm trước khi dậy thì thực sự các em thường phát triển chiều cao nhanh có khi tới 10-12cm/năm. Sau khi có kinh nguyệt thì chiều cao các năm sau sẽ chững lại chỉ cao thêm 1-2cm/năm và các em tiếp tục phát triển đến năm 25 tuổi thì không cao nữa. Nghiên cứu cho thấy những em gái dậy thì sớm sẽ có chiều cao lúc trưởng thành thấp hơn so với các em dậy thì ở tuổi bình thường. Hiện nay chưa có phương pháp nào kìm hãm sự chậm lại của dậy thì. Trường hợp con gái bạn 9 tuổi nhũ hoa mới bắt đầu to là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, chiều cao sẽ ảnh hưởng bởi 3 yếu tố: thứ nhất do gen, thứ hai do dinh dưỡng (từ thời kỳ mang thai, nuôi dưỡng trong những năm đầu đời) và thứ ba là do môi trường sống và chế độ tập luyện, vận động... Những trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi thời niên thiếu sẽ có chiều cao lúc trưởng thành thấp hơn những trẻ phát triển bình thường. Do vậy, các bậc phụ huynh cần chú ý nuôi dưỡng trẻ ngay từ khi bà mẹ mang thai và những năm đầu đời (1.000 ngày đầu đời) của trẻ để trẻ có sự phát triển toàn diện về thể lực và trí tuệ.
BS. Vũ Ngọc Anh
