Trong bệnh này, cái khó nhất là có đến hơn 50% bệnh nhân không hề có các triệu chứng báo trước nên việc phòng ngừa cũng rất khó thực hiện. Một số bệnh nhân nếu hỏi bệnh kỹ có thể tìm thấy một số yếu tố mang tính chất thúc đẩy bệnh bọc phát như: những gắng sức về thể lực, các chấn thương về tình cảm, các bệnh nội ngoại khoa khác mà bệnh nhân đang bị…Thời điểm xảy ra bệnh cũng rất đa dạng, cơn nhồi máu cơ tim cấp có thể xảy ra bất kỳ thời gian nào trong ngày. Nhưng theo kinh ngiệm và các tài liệu trong Y văn, thì thời gian hay bị nhất là vào buổi sáng, vài giờ sau khi thức giấc.
Triệu chứng đầu tiên làm bệnh nhân rất khó chịu và phải nhập bệnh viện ngay là đau ngực. Trong phần lớn các trường hợp, bệnh nhân thấy đau ngực dữ dội làm bệnh nhân rất khó chịu, nhiều người mô tả rằng chưa bao giờ đau nhiều đến như vậy. Cảm giác đau sâu trong nội tạng, người bệnh thường dùng từ đè nặng, xoáy và ép để mô tả cơn đau. Cơn đau thường kéo dài hơn so với cơn đau thắt ngực không ổn định mà một số bệnh nhân đã bị trước đó. Trong các trường hợp điển hình, đau ở phần giữa ngực có kết hợp với đau vùng thượng vị, có những trường hợp chỉ có đau vùng thượng vị đơn thuần và nhiều người tưởng bị đau dạ dày. Thậm chí có bác sĩ đã chẩn đoán bệnh nhân bị thủng ổ loét dạ dày - tá tràng. Có khoảng 30% các trường hợp đau lan ra cánh tay bên trái, những trường hợp hiếm hơn, bệnh nhân có thể bị đau lan tới bụng, ra sau lưng, hàm dưới và cổ, rất dễ lầm với các bệnh khác.
Trong khi đau ngực như vậy, bệnh nhân thường kèm theo các dấu hiệu đáng lo ngại khác như: mệt mỏi, bồn chồn, lo lắng, nằm không yên, đổ nhiều mồ hôi, chhóng mặt, nôn mửa… Có khoảng 25 - 20% số bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp lại hoàn toàn không đau ngực một chút nào cả. Tỉ lệ nhồi máu cơ tim không có triệu chứng đau ngực cao hơn ở phụ nữ và ở những bệnh nhân bị đái tháo đường và tỉ lệ này cũng tăng lên cùng với tuổi tác. Có nghĩa là ở những bệnh nhân trẻ tuổi, các dấu hiệu của nhồi máu cơ tim cấp càng rõ ràng và nặng nề hơn những người lớn tuổi.
Ở những bệnh nhân lớn tuổi, bệnh có thể khởi đầu không phải bằng triệu chứng đau ngực mà bằng triệu chứng khó thở, mất ý thức đột ngột, lú lẫn, cảm giác mệt mỏi rã rời, rối loạn nhịp tim, đôi khi chỉ biểu hiện bằng một tình trạng choáng đột ngột mà không giải thích được nguyên do.
Ở Việt Nam, chưa có số liệu thống kê về tỉ lệ người mắc bệnh nhồi máu cơ tim cấp trong cộng đồng dân cư. Tuy nhiên, trong công tác thực hành bệnh viện hàng ngày, chúng tôi gặp rất nhiều bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp. Một kinh nghiệm rút ra được cho các bác sĩ là bất kỳ một bệnh nhân nào bị tử vong đột ngột, ngay cả đang nằm bệnh viện thì nguyên nhân đầu tiên phải nghĩ đến nhồi máu cơ tim cấp.
PGS.TS. NGUYỄN HOÀI NAM
