Nguyên nhân gây buồng trứng đa nang
Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy buồng trứng đa nang có liên quan đến một số yếu tố sau:
- Yếu tố di truyền
Nếu mẹ hoặc chị em gái từng bị buồng trứng đa nang, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn. Điều này cho thấy yếu tố gia đình có vai trò quan trọng.
- Tăng insulin
Khi cơ thể kháng insulin, buồng trứng có thể bị kích thích sản xuất nhiều hormone nam (androgen). Sự gia tăng androgen là nguyên nhân gây rối loạn rụng trứng và nhiều triệu chứng đặc trưng của buồng trứng đa nang.
- Rối loạn hormone
Sự mất cân bằng giữa hormone LH và FSH do tuyến yên tiết ra có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển của nang trứng, khiến trứng không trưởng thành hoặc không rụng.
Dấu hiệu thường gặp ở người mắc buồng trứng đa nang
- Rối loạn kinh nguyệt
Kinh thưa, vòng kinh kéo dài hoặc không có kinh là triệu chứng phổ biến nhất của buồng trứng đa nang. Gần 80% bệnh nhân bị buồng trứng đa nang gặp rối loạn phóng noãn, nhưng vẫn có hơn 20% người bệnh có kinh nguyệt tương đối đều.
- Rậm lông, mụn trứng cá, hói đầu
Hơn 70% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang xuất hiện rậm lông ở mặt, lưng, bụng hoặc ngực. Đồng thời, nhiều người còn gặp tình trạng rụng tóc, tóc mỏng hoặc hói đầu. Tất cả những biểu hiện này đều do mức hormone nam tăng cao trong cơ thể.
- Thừa cân, béo phì
Phần lớn phụ nữ bị buồng trứng đa nang có xu hướng tăng cân hoặc béo phì. Tuy nhiên, vẫn có một tỷ lệ nhỏ người bệnh lại thuộc nhóm gầy hoặc thiếu cân.
Để chẩn đoán chính xác, siêu âm ngả âm đạo được ưu tiên hơn vì cho hình ảnh rõ ràng. Siêu âm ngả bụng thường dễ gây sai sót và bỏ sót nang nhỏ.
Hiện vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng buồng trứng đa nang
Lưu ý quan trọng khi chẩn đoán buồng trứng đa nang
Mặc dù nguyên nhân chính xác gây buồng trứng đa nang chưa được xác định, nhưng khi có dấu hiệu bất thường, phụ nữ nên tự theo dõi và đi khám bác sĩ để được chẩn đoán sớm.
Buồng trứng đa nang là tập hợp của nhiều triệu chứng, vì vậy không có một tiêu chuẩn đơn lẻ nào đủ để chẩn đoán. Một số bệnh lý khác cũng có triệu chứng tương tự như:
- Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh
- Các khối u tiết androgen
- Hội chứng Cushing
- Rối loạn tuyến giáp
Vì thế, bác sĩ cần loại trừ các tình trạng này trước khi kết luận buồng trứng đa nang.
Người bệnh được chẩn đoán buồng trứng đa nang khi có ít nhất 2 trong 3 dấu hiệu:
- Rối loạn phóng noãn hoặc không phóng noãn.
- Cường androgen (biểu hiện lâm sàng hoặc xét nghiệm).
- Hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm.
Các phương pháp điều trị hội chứng buồng trứng đa nang
Điều trị buồng trứng đa nang hướng đến mục tiêu: Khắc phục các rối loạn nội tiết và chuyển hoá; Giảm nguy cơ dư thừa estrogen (ví dụ: tăng sản nội mạc tử cung); Giảm androgen để hạn chế biến chứng như tiểu đường hoặc bệnh tim mạch; Giảm triệu chứng khó chịu; Hỗ trợ điều trị vô sinh (nếu có nhu cầu mang thai).
- Biện pháp tránh thai nội tiết
Đây là phương pháp hàng đầu giúp điều chỉnh kinh nguyệt, giảm rậm lông và mụn trứng cá đối với phụ nữ mắc buồng trứng đa nang và không có nhu cầu mang thai.
- Thay đổi lối sống
Đây là nền tảng trong điều trị buồng trứng đa nang, đặc biệt ở người có kháng insulin. Giảm cân (nếu thừa cân); Tập luyện thể thao đều đặn; Duy trì chế độ ăn lành mạnh.
Những thay đổi này giúp: Kích thích rụng trứng; Điều hòa kinh nguyệt; Tăng độ nhạy insulin; Giảm rậm lông và tình trạng gai đen; Cải thiện khả năng sinh sản.
Phẫu thuật giảm béo có thể được cân nhắc nếu người bệnh thừa cân nặng và không thể giảm cân bằng cách thông thường. Tuy nhiên, điều này không áp dụng cho phụ nữ có cân nặng bình thường.
Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang và béo phì có nguy cơ biến chứng thai kỳ cao hơn, như: Tiểu đường thai kỳ; Sinh non; Tiền sản giật; Do đó, nên được đánh giá trước khi mang thai về chỉ số BMI, huyết áp và khả năng dung nạp đường.
- Điều trị rậm lông
Các biện pháp vật lý: tẩy lông, điện phân, nhổ; Bôi kem Eflornithine 13,9% ngày 2 lần giúp giảm lông trên mặt.
- Điều trị mụn trứng cá
Có thể dùng: Kem tretinoin; Kháng sinh dạng bôi hoặc uống; Isotretinoin toàn thân chỉ dùng trong trường hợp nặng và phải theo dõi chặt chẽ.
- Điều trị hiếm muộn
Nếu bệnh nhân gặp khó khăn trong việc thụ thai, nên được giới thiệu đến các chuyên gia hỗ trợ sinh sản để được tư vấn và điều trị phù hợp.
