1. Công dụng của đậu đỏ
Đậu đỏ hạt nhỏ tên vị thuốc là xích tiểu đậu.
Xích tiểu đậu là hạt chín già phơi khô của cây Đậu đỏ (Phaseolus angularis Wight.), thuộc họ Cánh bướm (Fabaceae).
Thành phần dinh dưỡng của đậu đỏ có protein, lipid, carbohydrate và các sinh tố B2, PP, các chất khoáng Ca, P, Fe...
Tính vị qui kinh: Đậu đỏ có vị ngọt chua, tính bình; vào tâm và tiểu trường (ruột non).
Đậu đỏ trị phù nề, viêm sưng...
Công năng chủ trị: Lợi thủy, tiêu thũng, giải độc. Dùng cho các trường hợp ứ nước, phù nề, phù tay chân, phù nề vùng bụng ngực, vàng da, tiểu ít, viêm sưng khớp, mụn nhọt sưng nề, viêm ruột, đau bụng tiêu chảy, kiết lỵ, trĩ xuất huyết...
Liều dùng cách dùng: 10 - 60g; nấu, hầm, pha hãm.
Kiêng kỵ: Người âm hư mà không bị thấp nhiệt hạn chế dùng.
2. Một số đơn thuốc có xích tiểu đậu
2.1- Lợi niệu, tiêu thũng:
+ Xích tiểu đậu 63g, ma hoàng 4g, liên kiều 16g, vỏ gừng tươi 4g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 – 3 lần. Trị trẻ em viêm thận cấp. Chỉ uống 3 thang có thể tiêu thũng bệnh thuyên giảm, uống đến khi kiểm tra albumin trong nước tiểu hết thì thôi.
+ Xích tiểu đậu, hạt lạc, đại táo. Liều lượng bằng nhau (30 – 50g). Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 – 3 lần. Trị phù thũng do dinh dưỡng không tốt.
Hạt lạc cùng với đậu đỏ và đại táo trị phù thũng.
2.2 - Lưu thông máu, cầm lỵ:
+ Đậu đỏ 20g, đương quy 12g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần. Trị đi ngoài ra máu, lỵ do thấp nhiệt, trĩ dò chảy máu.
Dùng cho trường hợp đầy bụng, ăn không tiêu, đau quặn bụng hoặc trường hợp sốt nóng, vã mồ hôi, sợ lạnh, sợ gió, miệng họng khô, đau tức vùng ngực, nôn oẹ khan, khó thở.
2.3- Giải độc, trị mụn nhọt (Trị nhọt độc do thấp nhiệt).
+ Xích tiểu đậu 20g, thiến thảo 20g, hoàng bá 12g, kim ngân hoa 12g, bồ công anh 12g, ngưu tất 12g, rễ cây hàm ếch 4g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 – 3 lần. Trị mụn nhọt ở chân.
+ Xích tiểu đậu, liều lượng vừa đủ, nghiền thành bột, khuấy trộn với ít nước, đắp vào chỗ bị nhọt. Trị ung nhọt mới nhú, sưng nóng đỏ đau. Mỗi ngày thay đắp 1 lần.
3. Một số thực đơn có đậu đỏ
- Cá chép hầm đậu đỏ công thức 1: Đậu đỏ 100g đến 150g, cá chép 1 con (trên 300g). Đánh vẩy, bỏ ruột, thêm nước nấu hầm nhừ, thêm gia vị, chia ăn hai ba lần trong ngày (ăn nóng). Dùng cho các trường hợp phù to ở bụng và chân.
- Đậu đỏ hầm cá chép công thức 2: Đậu đỏ 50g, cá chép 1 con khoảng 500 - 800g, ớt quả 6g, thảo quả 6g, bột tiêu, hành, muối và gia vị khác. Cá chép làm sạch, bỏ ruột. Đem đậu đỏ, thảo quả, ớt quả đã thái lát nhét vào bụng cá, cho tiếp gừng tươi, hành hoa, bột tiêu, muối gia vị và nước dùng. Đậy kín chưng hầm trong 90 phút. Cá chín nhừ cho thêm hành lát, rau xanh, thêm nước sôi và đun sôi lại là được. Dùng cho bệnh nhân đái tháo đường phù nề, vàng da, tiểu buốt, tiểu giắt.
Cá chép hầm đậu đỏ dùng cho bệnh nhân đái tháo đường phù nề.
- Đậu đỏ hầm chương não căn: Đậu đỏ 300g, rễ long não 100g, thêm nước nấu chín nhừ, khi đói ăn đậu, khi khát uống nước canh. Dùng cho người cao tuổi tay chân phù nề, đầy tức vùng ngực bụng.
- Đậu đỏ bung bạch mao căn: Đậu đỏ 300g, bạch mao căn một nắm, thêm nước nấu chín nhừ đậu thì lấy bỏ bã bạch mao căn, ăn đậu bung. Dùng cho các trường hợp cổ trướng phù nề.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Trưa 19/11: Ca tử vong tăng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo TP. Hồ Chí Minh làm ngay điều này.
