Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung khẳng định, một trong những nội dung quan trọng trong dự án Luật BHXH (sửa đổi) là về quy định rút BHXH 1 lần. Hiện Chính phủ đề xuất 2 phương án:
Phương án 1, quy định việc hưởng BHXH 1 lần đối với 2 nhóm người lao động (NLĐ) khác nhau: Nhóm thứ nhất, NLĐ đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc, có nhu cầu thì được nhận BHXH 1 lần; Nhóm thứ hai, NLĐ bắt đầu tham gia BHXH từ ngày Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến 1/7/2025) trở đi thì không được nhận BHXH 1 lần.
Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung.
Phương án 2, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà NLĐ có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để NLĐ tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.
Liên quan đến BHXH 1 lần (điểm đ khoản 1 Điều 70 và điểm đ khoản 1 Điều 102 của dự thảo Luật), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh khẳng định, Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, tại Báo cáo số 1888, Thường trực Ủy ban Xã hội đã nêu 5 loại ý kiến về vấn đề này.
Tại Phiên họp thứ 25, Chủ tịch Quốc hội đã chỉ đạo "nghiên cứu tích hợp, sử dụng những mặt tốt nhất của 2 phương án và các ý kiến của Thường trực Ủy ban Xã hội này để ra một phương án tối ưu". Có ý kiến đề nghị kết hợp 2 phương án Chính phủ trình thành 1 phương án thống nhất và nghiên cứu nên có lộ trình giảm phần trăm mức hưởng khi nhận BHXH 1 lần (tương tự như vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu) để vừa tuyên truyền, vừa áp dụng chính sách tín dụng ưu đãi để giữ chân người tham gia BHXH.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội, đây là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, có ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ và vấn đề an sinh xã hội lâu dài.... Do đó, cần phải tiếp tục đánh giá tác động, cân nhắc kỹ lưỡng, bao quát.
Bên cạnh đó, cần hết sức lưu ý quan tâm việc tăng cường hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH, đặc biệt là quy định về BHXH 1 lần, để thống nhất nhận thức về mục tiêu của chính sách. Đó là khi có việc làm thì NLĐ và người sử dụng lao động có trách nhiệm hằng tháng trích 1 phần tiền lương, thu nhập (NLĐ 8%, người sử dụng lao động 14%) đóng vào quỹ bảo hiểm hưu trí để khi đến tuổi nghỉ hưu hoặc suy giảm khả năng lao động thì NLĐ được hưởng lương hưu hằng tháng (rút từ tiền của NLĐ, người sử dụng lao động đã đóng và tích lũy).
Thường trực Ủy ban Xã hội cho rằng, phải "chặt chẽ hơn trong quy định hưởng chế độ BHXH 1 lần" như Nghị quyết số 28 đã xác định, hướng tới việc hạn chế tối đa việc NLĐ hưởng BHXH 1 lần mới có thể thực hiện được mục tiêu mở rộng độ bao phủ của chính sách BHXH, bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân sau độ tuổi lao động.
