Anh B. M. K., 26 tuổi, TP Cần Thơ được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cấp cứu với vết thương hở 2 cm thắt lưng phải đang chảy máu, đau nhiều, vật vã, niêm nhợt da xanh, mạch nhanh nhẹ, huyết áp thấp.
Người nhà cho biết trước nhập viện khoảng 3 giờ bệnh nhân bị đạn bắn vào hông phải nên chuyển khẩn cấp đến bệnh viện điều trị.
Hình viên đạn trên phim chụp X-quang
Nhận định đây là vết thương thấu bụng do hoả khí có tình trạng huyết động không ổn định nên bệnh nhân vừa được hồi sức tích cực truyền máu…vừa thực hiện xét nghiệm siêu âm bụng, CT Sancner bụng có cản quang ..và chuyển thẳng lên phòng phẫu thuật
Bệnh viện đã huy động nhiều ê-kíp phẫu thuật cấp cứu. Bao gồm, ê kíp ngoại tổng quát thực hiện phẫu thuật mở bụng đường trắng giữa tìm đường đi của đạn, phát hiện bụng có nhiều máu tươi.
Ê kíp ngoại thận tiết niệu bóc tách vào khoang phúc mạc thấy có khối máu tụ lớn sau phúc mạc, thận phải có vết thương từ cực giữa đến rốn thận phải, máu chảy thành vòi, không có khả năng phục hồi nên các bác sĩ quyết định kẹp và cắt thận phải cầm máu.
Ê kíp phẫu thuật tiến hành lấy viên đạn trong ổ bụng của anh K.
Ê kíp ngoại lồng ngực mạch máu tiến hành bộc lộ động mạch chủ dưới động mạch thận, máu chảy từ vết thương động mạch chủ với áp lực lớn thành tia, khống chế kẹp động mạch chủ khó khăn. Kẹp động mạch chủ trên động mạch thận.
Động mạch chủ thủng 2 lỗ: 1 lỗ mặt trước động mạch chủ ngay dưới động mạch thận; 1 lỗ ở mặt sau sát gốc động mạch thận phải, khâu lại lỗ thủng động mạch chủ cầm máu.
Tĩnh mạch thận trái thủng 2 lỗ trước – sau, tiến hành khâu cầm máu. Phẫu thuật viên quan sát thấy viên đạn chì của súng hơi kích thước 2,5x0,8 cm nằm cạnh động mạch mạc treo tràng trên và lấy được đầu viên đạn.
Viên đạn kích thước 2,5x0,8 cm sau khi được gắp ra khỏi bụng
Trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân diễn biến xấu, huyết áp giảm sâu nên các bác sĩ vừa bơm máu vừa phẫu thuật. Sau 4 giờ phẫu thuật căng thẳng ca phẫu thuật đã thành công, sinh tồn bệnh nhân ổn định .
Sáng ngày 29/3/2021, anh K. đã tỉnh, sinh tồn ổn định, còn đang lọc thận nhân tạo để điều trị tình trạng suy thận cấp. Bệnh nhân hiện đã qua cơn nguy kịch.
Quá trình phẫu thuật bệnh nhân đã được truyền 17 đơn vị máu và chế phẩm máu. Với số lượng máu và chế phẩm máu lớn như vậy đã được BV Huyết học Truyền máu Cần Thơ cung cấp trong thời gian ngắn đã góp phần rất lớn cho sự thành công của cuộc phẫu thuật.
Bệnh nhân được truyền 17 đơn vị máu và chế phẩm máu nay đã tỉnh táo
Theo BS.CKII Trầm Công Chất - Trưởng Khoa Ngoại lồng ngực - Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, vết thương thủng bụng là cấp cứu ngoại khoa. Tỷ lệ tử vong cao nếu các thương tổn không được chẩn đoán và xử trí kịp thời.
Các tổn thương do vết thương thủng bụng rất đa dạng, có khi nhẹ chỉ thủng phúc mạc đơn thuần hay rách thanh mạc ruột, rách mạc treo…, nhưng trong một số trường hợp lại rất nặng và phức tạp làm cho việc xử trí gặp nhiều khó khăn với tỷ lệ tử vong và biến chứng cao.
Đối với vết thương thủng bụng do hỏa khí, tổn thương có năng lượng truyền dẫn cao, do đó khó tiên đoán được mức độ tổn thương các tạng trong xoang bụng, không thể dựa vào tổn thương bề mặt để đánh giá tổn thương nội tạng.
Đây là một trường hợp rất nặng đặc biệt tổn thương thủng động mạch chủ bụng do hỏa khí, bệnh nhân có thể tử vong ngay lập tức do tình trạng mất máu cấp, đòi hỏi trình độ chuyên môn sâu cũa đội ngũ phẫu thuật viên mạch máu trong xử lý tình huống cấp cứu.
Vết thương thủng bụng do hỏa khí là một cấp cứu rất hiếm gặp trong thời bình. Hình thái thương tổn của vết thương do đạn bắn là rất phức tạp, trong xử trí cần phải có một đội ngũ thầy thuốc có kinh nghiệm.
Nguyên tắc là phải hồi sức tốt, thám sát trong mổ hết đường đi của viên đạn từ lỗ vào đến lỗ ra, không bỏ sót thương tổn, ngăn ngừa nhiễm trùng hoại thư sinh hơi.
