Đàn sói hoang tấn công làm chết nhiều gia súc
Trong vòng 3 tháng qua, đàn chó sói hoang xuất hiện tại địa bàn xã Núa Ngam tấn công đàn gia súc của người dân, khiến hơn 50 con bị giết chết. Theo chính quyền địa phương, đàn sói hoang tấn công gia súc khiến 31 hộ dân trong khu vực bị thiệt hại với tổng giá trị ước tính gần 350 triệu đồng.
Ngày 30/7, các cơ quan chức năng tỉnh Điện Biên vẫn đang triển khai các biện pháp ngăn chặn đàn sói hoang tấn công gia súc của người dân xã Núa Ngam. Theo thống kê từ Đồn Biên phòng Mường Nhà, đàn sói đã gây thiệt hại nghiêm trọng tại 4 bản thuộc xã Núa Ngam, bao gồm bản Na Côm, bản Sơn Tống, bản Hin Phon và bản Huổi Chanh. Tổng cộng, đã hơn 50 con gia súc của 31 hộ dân bị đàn sói săn bắt.
Đàn sói tấn công nhiều gia súc của người dân.
Ông Vừ A Và, Trưởng bản Sơn Tống cho biết, cách đây hơn hai tháng, nhiều gia súc trong bản bị mất tích bất thường. Ban đầu, người dân chỉ nghĩ do trộm cắp hoặc trâu, bò đi lạc sang vùng khác. Tuy nhiên, sau nhiều ngày tìm kiếm, người dân phát hiện phần đầu và chân của gia súc nên nghi ngờ có thú dữ tấn công.
Sự việc dần sáng tỏ khi cháu của ông Và trong lúc chăn thả bò trên nương đã tận mắt thấy một đàn chó hoang 3–4 con rượt đuổi gia súc. Từ đây, mọi người mới bắt đầu đặt nghi vấn về đàn chó sói xuất hiện.
"Lúc đầu, chúng tôi tưởng là chó nhà, về sau phát hiện nhiều con bò chết mất nội tạng mà thân xác vẫn còn nguyên. Theo kinh nghiệm của người già trong bản, đặc điểm đó chính là của chó sói – loài chuyên ăn nội tạng trước.
Theo các cụ cao niên trong bản, lần gần nhất loài này được ghi nhận tại vùng này là cách đây khoảng 10–20 năm, nhưng số lượng rất ít. Sự trở lại của chúng với số lượng đông, có thể từ 5-7 con khiến dân bản lo lắng", ông Và thông tin.
Đáng lo ngại hơn, ông Và cho biết, đàn chó sói thường đi săn theo bầy, hoạt động vào chiều tối hoặc sáng sớm, nên rất ít người phát hiện.
Liên quan đến sự việc trên, báo cáo của Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Điện Biên khẳng định: Việc người dân đã trực tiếp nhìn thấy đàn sói trước khi chúng chạy vào rừng đã khẳng định sự việc là có thật, và khả năng cao chúng vẫn đang ẩn náu trong các khu rừng thuộc xã Núa Ngam.
Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho hay, tỉnh Điện Biên xuất hiện tình trạng động vật hoang dã tấn công gia súc của người dân chăn thả tại khu vực địa phương, nghi là Chó rừng (Canis aureus) hoặc Sói đỏ (Cuon alpinus).
Đây là loài thuộc Danh mục nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IB theo Thông tư số 27 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.
Sói đỏ là loài thuộc Danh mục nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IB theo Thông tư số 27 năm 2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Trước thực trạng trên, để đảm bảo an toàn, tính mạng và tài sản cho nhân dân và thực hiện nghiêm quy định của pháp luật trong trường hợp động vật nguy cấp, quý, hiếm xâm hại hoặc đe dọa tính mạng, tài sản của con người, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đề nghị Chi cục Kiểm lâm Điện Biên phối hợp với UBND xã Núa Ngam, tỉnh Điện Biên và các cơ quan có liên quan kiểm tra, xác minh theo thông tin báo chí phản ánh để kịp thời có biện pháp xử lý để bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, cũng như bảo vệ, cứu hộ động vật hoang dã theo đúng quy định của pháp luật.
Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm cũng nghiêm cấm người dân thực hiện việc đặt bẫy, săn bắt chó sói trái pháp luật. Đồng thời đề nghị Chi cục Kiểm lâm Điện Biên có hình thức truyền thông, hướng dẫn cho người dân địa phương tại các khu vực trên có biện pháp phòng tránh, không xâm phạm vào khu vực rừng nghi nơi sinh sống tự nhiên của động vật hoang dã.
Theo quy định tại Thông tư 27 năm 2025, trong mọi trường hợp động vật nguy cấp, quý, hiếm đe dọa xâm hại tài sản hoặc tính mạng của con người, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân phải áp dụng các biện pháp ngăn chặn, xua đuổi, hạn chế gây tổn thương đến động vật.
Bảo tồn bằng cách nào?
Theo Sách Đỏ Việt Nam năm 2010 phần Động vật, sói đỏ là loài thú cỡ lớn với thân dài từ 895 đến 918mm, đuôi dài 308 đến 327mm và bàn chân sau dài 125 đến 167mm. Chúng có mõm ngắn màu đen, tai tròn vểnh, bộ lông vàng đỏ như da hoẵng, phần bụng màu sáng nhợt, còn chân và đuôi dần chuyển sang nâu đen, đen hẳn ở cuối. Đặc biệt, gốc đuôi thắt nhỏ và xù ở phần cuối. Với kích thước, hình dáng và màu lông khác biệt, sói đỏ dễ phân biệt với loài chó rừng Canis aureus.
Loài này thường sinh sống trong các khu rừng thường xanh ở độ cao tới 1.000m. Chúng hoạt động chủ yếu về đêm, nhưng cũng rất tích cực vào sáng sớm và chiều tối, đôi khi cả ban ngày. Vùng kiếm ăn rộng và luôn thay đổi. Sói đỏ thường sống theo đôi hoặc đàn 5 – 7 con, song khi săn mồi có thể hợp thành đàn lớn tới 10 – 15 con. Thức ăn của chúng gồm nai, hoẵng, lợn rừng, các loài chim lớn và cả gia súc nuôi. Về sinh sản, chúng đẻ hầu như quanh năm, tập trung nhất từ tháng 11 đến tháng 2. Thời gian mang thai kéo dài khoảng 9 tuần, mỗi lứa đẻ 4 – 6 con, có khi lên tới 10 – 11 con.
PGS.TS Vũ Thanh Ca, giảng viên cao cấp Đại học Tài nguyên và Môi trường cho rằng, đàn sói hoang trở về là một dấu hiệu tốt chỉ ra sự phục hồi của hệ sinh thái rừng. Đây là những con sói có thể nói là cuối cùng còn sót lại. "Mong rằng chính quyền nhận thức được mức độ quý hiếm của đàn sói và vận động người dân tránh xung đột và bảo vệ chúng", PGS.TS Vũ Thanh Ca nói.
Về giải pháp bảo tồn, PGS.TS Vũ Thanh Ca cho rằng, trước mắt, chính quyền nên tìm nguồn kinh phí để hỗ trợ những gia đình có gia súc bị sói tấn công. Cần tuyệt đối cấm việc săn bắn, giết chết đàn sói. Các cơ quan truyền thông nên nhận thức được tầm quan trọng của đàn sói với hệ sinh thái rừng và tuyên truyền để bảo vệ chúng.
Ở Việt Nam, sói đỏ phân bố chủ yếu tại các tỉnh miền núi như Lai Châu, Lào Cai (Sa Pa), Sơn La (Mộc Châu), Gia Lai, Kon Tum và Đắk Lắk. Ngoài ra, chúng còn được ghi nhận tại nhiều quốc gia khác như Liên Xô (cũ), Nepal, Ấn Độ, Myanmar, Trung Quốc, Triều Tiên, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaysia, Sumatra, Java và Indonesia.
Theo phân hạng trong Sách đỏ Việt Nam 2010, sói đỏ thuộc nhóm EN A1c,d C1+2a – loài hiếm, có giá trị khoa học và nguồn gen quan trọng cho cân bằng sinh thái, nhưng hiện đang bị suy giảm số lượng nghiêm trọng do mất sinh cảnh và tình trạng săn bắn quá mức. Vì vậy, cần có biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt: tuyệt đối cấm săn bắn sói đỏ, đồng thời tăng cường bảo vệ rừng và xây dựng các khu bảo tồn nhằm gìn giữ loài thú quý hiếm này.
