Bất chấp quan ngại từ nhiều quan chức cấp cao và chuyên gia quốc tế về hành động đâm tàu Việt Nam của Bắc Kinh trên biển Đông mới đây, Thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Trình Quốc Bình vào ngày 8.5 cho rằng đó không phải là một vụ “đụng độ”.
Phát biểu với phóng viên bên lề một diễn đàn ở Bắc Kinh, ông Bình còn nói thêm rằng Việt Nam và Trung Quốc có thể giải quyết tranh chấp chủ quyền trên biển một cách hòa bình, Reuters đưa tin.
Điểm lại diễn biến hành động xâm phạm của Trung Quốc, ông Trần Duy Hải, Phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, cho biết từ ngày 1.5 giàn khoan HD-981 và các tàu hộ vệ của TQ đã di chuyển vào vùng biển Việt Nam và đến hôm 2.5 đã hạ đặt tại vị trí lô 143 nằm hoàn toàn trong vùng biển và thềm lục địa Việt Nam, cách bờ biển Việt Nam khoảng 130 hải lý, cách đảo Lý Sơn khoảng 120 hải lý.
Đến thời điểm này Việt Nam đã có 8 cuộc làm việc với phía Trung Quốc, trong đó có 6 cuộc gặp trực tiếp tại Hà Nội và Bắc Kinh, 2 cuộc điện đàm đàm phán cấp Chính phủ giữa hai nước, giữa Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh với Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì.
Miêu tả diễn biến thực địa, ông Ngô Ngọc Thu, Phó tư lệnh - Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh cảnh sát biển Việt Nam cho biết Trung Quốc đã đưa đến hiện trường 80 tàu các loại tham gia bảo vệ, phục vụ hoạt động giàn khoan HD-981, trong đó có 7 tàu quân sự.
Phía Việt Nam đã ghi nhận số hiệu 2 tàu là tàu hộ vệ tên lửa 534, tàu tuần tiễu tấn công nhanh 753 cùng 33 tàu hải giám, hải cảnh, ngư chính và các tàu vận tải, tàu cá, tàu phục vụ khác.
Ông Thu cho biết, các tàu của Trung Quốc được sự yểm trợ của máy bay, đã chủ động đâm thẳng vào tàu Việt Nam, dùng vòi rồng công suất lớn, dùng súng bắn nước nhắm thẳng vào tàu Việt Nam, làm hư hỏng thiết bị, gây thương tích cho các kiểm ngư viên Việt Nam.
Khẳng định Việt Nam hiện nay không sử dụng các tàu quân sự để xua đuổi giàn khoan 981, ông Thu cho biết lực lượng chấp pháp Việt Nam đã thể hiện kiên trì, kiềm chế trước hành động hung hăng, ngang ngược của các tàu Trung Quốc, nhưng vẫn kiên quyết đấu tranh bảo vệ quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam trên thềm lục địa, đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Ông Thu cũng cho biết, lực lượng Việt Nam không hề khống chế, bắt giữ đối tượng Trung Quốc nào tại khu vực này.
Sau khi chính thức có thông tin tàu Trung Quốc đâm và bắn nước vào tàu Việt Nam trên vùng biển Việt Nam mà Bắc Kinh đặt giàn khoan trái phép, Mỹ, trong đó có Thượng nghị sỹ John McCain, cùng các nước đồng minh là Nhật Bản và Singapore đã đồng loạt bày tỏ quan ngại trước hành động đơn phương “gây hấn” của Trung Quốc, cho rằng động thái này sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
