Đái tháo đường và thiếu i-ốt đe dọa sức khỏe người Việt

Ngày 12/11, tại tỉnh Ninh Bình, Bệnh viện Nội tiết Trung ương phối hợp với Sở Y tế Ninh Bình và Bệnh viện Nội tiết Nam Định tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống Đái tháo đường (14/11) và Ngày Toàn dân mua và sử dụng muối i-ốt (2/11) năm 2025.

Sự kiện nhằm kêu gọi cộng đồng chủ động phòng bệnh, phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả bệnh đái tháo đường, đồng thời duy trì thói quen sử dụng muối i-ốt để bảo vệ sức khỏe toàn dân.

Trong khuôn khổ buổi lễ, các bác sĩ đã tổ chức khám, xét nghiệm đường huyết miễn phí nhằm phát hiện sớm bệnh đái tháo đường và tư vấn điều trị các bệnh lý nội tiết, tuyến giáp cho người dân.

Phát biểu tại lễ mít tinh, TS.BS. Nguyễn Thị Hồng Diễm – Phó Trưởng phòng Kiểm soát bệnh không lây nhiễm và dinh dưỡng, Bộ Y tế cho biết, sự kiện là cơ hội để cùng nhìn nhận, đánh giá tình hình thực tế về các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh đái tháo đường. Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bổ sung vi chất cần thiết, đặc biệt là i-ốt trong chế độ dinh dưỡng của người dân.

Hơn 40% người Việt mắc đái tháo đường không biết tình trạng bệnh

TTƯT.TS.BS Phan Hoàng Hiệp - Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, bệnh đái tháo đường gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng đối với các cơ quan quan trọng như mắt, thận, tim mạch, thần kinh, có thể dẫn đến hoại tử chi và tử vong, đồng thời ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống, tinh thần và kinh tế của người bệnh.

Theo thống kê năm 2024 của Liên đoàn Đái tháo đường quốc tế, thế giới hiện có khoảng 589 triệu người trong độ tuổi 20–79 mắc bệnh đái tháo đường. Năm 2025, 11,1% người trưởng thành trên toàn cầu đang sống chung với căn bệnh này, tương đương 1/9 dân số.

Đáng chú ý, cứ 10 người mắc đái tháo đường thì có hơn 4 người không biết tình trạng bệnh của mình. Dự báo đến năm 2050, cứ 8 người lớn thì có 1 người mắc bệnh, tức khoảng 853 triệu người, tăng 46% so với hiện nay.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường cũng tăng nhanh: năm 2002 là 2,7%, đến năm 2012 tăng gấp đôi lên 5,4%. Kết quả điều tra toàn quốc gần nhất (2020) cho thấy, tỷ lệ mắc là 7,3%, còn tiền đái tháo đường chiếm 17,8%. Đặc biệt, hơn 60% người bệnh chưa được chẩn đoán, và hơn một nửa người trưởng thành chưa từng xét nghiệm đường huyết để phát hiện bệnh.

TS. Hiệp nhấn mạnh: "Nếu phát hiện sớm và kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp cùng các yếu tố nguy cơ khác, có thể giảm tới 80% biến chứng của bệnh đái tháo đường. Việc quản lý tốt bệnh không chỉ giảm gánh nặng kinh tế mà còn cải thiện chất lượng sống và tinh thần cho người bệnh và gia đình".

Người Việt vẫn đang thiếu i-ốt, nguy cơ ảnh hưởng giống nòi

I-ốt là vi chất thiết yếu cho sự phát triển của cơ thể, đặc biệt trong giai đoạn bào thai và sơ sinh. Theo Mạng lưới i-ốt toàn cầu, Việt Nam hiện vẫn nằm trong nhóm quốc gia có tình trạng thiếu i-ốt, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng tới trí tuệ, thể lực, khả năng học tập, lao động và sự phát triển giống nòi.

TS. Hiệp khuyến nghị: "Mỗi người dân chỉ cần sử dụng muối hoặc các gia vị mặn có i-ốt để nấu ăn và chế biến thực phẩm hàng ngày là đã có thể phòng ngừa các bệnh lý do thiếu i-ốt".

Các chuyên gia nội tiết kêu gọi toàn dân mua và sử dụng muối, gia vị mặn có i-ốt trong bữa ăn hằng ngày nhằm phòng chống các rối loạn do thiếu i-ốt, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì nòi giống Việt Nam.

Chủ động phòng bệnh bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng

Để phòng ngừa đái tháo đường và rối loạn do thiếu i-ốt, người dân cần thực hiện:

• Chủ động tầm soát và xét nghiệm đường máu định kỳ: Đây là cách duy nhất để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường, ngay cả khi chưa có triệu chứng. 
• Duy trì lối sống lành mạnh: Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hoạt động thể lực hàng ngày để phòng ngừa đái tháo đường týp 2. 
• Tuân thủ điều trị và quản lý bệnh chặt chẽ: Đối với những người đã mắc bệnh, việc tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng để kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
• Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tích cực chia sẻ kiến thức về phòng chống bệnh đái tháo đường tới gia đình, bạn bè và những người xung quanh.
• Thường xuyên mua và sử dụng muối, gia vị mặn có bổ sung i-ốt trong bữa ăn hàng ngày.

Được Bộ Y tế giao trọng trách là bệnh viện chuyên khoa đầu ngành, đồng thời điều hành Dự án quốc gia phòng chống các rối loạn do thiếu i-ốt, Bệnh viện Nội tiết Trung ương nhiều năm qua luôn giữ vững vai trò tiên phong trong khám, chữa bệnh, nghiên cứu khoa học và phát triển kỹ thuật chuyên sâu.

Hiện mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận và phục vụ gần 3.000 lượt bệnh nhân, thực hiện gần 100 ca phẫu thuật ngoại khoa với các kỹ thuật tiên tiến. Đồng thời, bệnh viện tích cực hỗ trợ chuyên môn cho các cơ sở y tế tuyến tỉnh, góp phần nâng cao chất lượng điều trị trên toàn quốc.

Tăng tốc chuyển đổi số trong quản lý, chăm sóc bệnh nội tiết, đái tháo đường

SKĐS - Mỗi ngày, BV Nội tiết Trung ương tiếp nhận gần 2.800 người đến khám ngoại trú và hơn 1.000 BN điều trị nội trú. Chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu có ý nghĩa quan trọng trong hiện đại hóa quy trình chăm sóc sức khỏe, quản lý hồ sơ y tế, nâng cao chất lượng dịch vụ và cải thiện trải nghiệm cho người bệnh.