Nắng dát vàng trên những sườn đồi, trời se se lạnh, báo hiệu mùa mưa Đà Lạt dần khép lại! Lớm chớm bên những đồi thông, trên những lối sỏi cũ quanh co, bên bờ rào nhà ai… một màu vàng tươi của loài hoa đặc hữu Đà Lạt! Mùa hoa Dã quỳ!
Dù chỉ là loài hoa dại đơn sơ, nhưng từ lâu hoa dã quỳ được giới văn nhân, thi sĩ yêu mến. Dã quỳ đã đi vào văn, thơ, nhạc, họa… rất đáng yêu và ý nhị. Nhất là đối với tuổi học trò, những ai đã và đang đi qua những năm tháng sinh viên thì hoa dã quỳ như là biểu tượng của tình yêu tuổi học đường nhiều mơ mộng:
Năm nay, trời đất rất khác thường. Mùa mưa Đà Lạt đến sớm và lại kéo dài hơn mọi năm. Đã sắp hết tháng 11 rồi mà mưa vẫn dầm dề suốt ngày đêm, màu trời xám xịt u uất và đương nhiên… buồn! Mở tivi, lũ lụt miền Trung trôi nhà, người chết. Chắc nặng tình miền Trung ruột thịt nên trời Đà Lạt cứ sụt sùi! Người dân trên thành phố ngàn thông chắc mãi hướng về vùng lũ nên không mấy ai nhận biết Đà Lạt đã chuyển mùa!
Chiều nay, ngang qua đồi thông dưới lất phất mưa bay, tôi chợt nhận ra dưới chân đồi dã quỳ nở rộ. Trên một thảm cỏ hoang bên hông cổng Trường cao đẳng Sư phạm Đà Lạt… cũng vàng rực hoa dã quỳ. Tôi nhủ thầm: Đà Lạt đã sang Đông! Tôi nhớ câu thơ của một chàng thi sĩ viết về Đà Lạt:
Cũng vì cái “tội” hoa dại, nên “đất sống” của dã quỳ ngày một bị thu hẹp dần, mất dần. Nhiều đồi hoang, lũng dại gần đây được thay thế bằng những vườn cà phê, rau màu, cây ăn trái… và những loài cúc, lan, hồng, lyly…quý phái lên ngôi. Và rồi, thành phố mọc thêm nhiều dãy nhà cao tầng, nhưng khu dân cư quy hoạch, những công trình đầu tư… đã làm cho loài hoa dại này cứ lùi dần, lùi dần ra khỏi địa bàn thành phố và có nguy cơ “vắng bóng” một ngày! Hiện nay, ở những vùng ngoại ô TP. Đà Lạt và một số huyện Đơn Dương, Lạc Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, dọc Quốc lộ 20…, người ta còn thấy thấp thoáng màu vàng tươi của loài hoa dại này mỗi khi mùa nắng Tây Nguyên về.
Nhớ dạo trước, có cô bạn sinh viên ở TP.HCM về Đà Lạt nhờ tôi đưa đi tìm để hái mang về vài bông dã quỳ dại làm kỷ niệm. Tôi đã mất gần một ngày mới tìm được vài bông cuối mùa còn sót lại hư hao. Thế mới biết, chỉ là loài hoa dại mà dã quỳ đáng yêu, được nhiều bạn trẻ và giới thi sĩ yêu mến, nâng niu. Đừng vội trách người Đà Lạt không yêu loài hoa dại này. Bởi Đà Lạt có nhiều, nhiều lắm những loài hoa dại cũng đáng yêu! Cũng như nhiều loài hoa khác của Đà Lạt, nhiều du khách đã mang giống dã quỳ về trồng, chăm sóc nhưng dã quỳ khi xa Đà Lạt là không thể nở hoa!
Mùa khô năm nay về trên Cao nguyên Lâm Viên có muộn và dẫu trời vẫn cứ mưa hoài, nhưng “đến hẹn” dã quỳ vẫn nở vàng tươi !...
Thanh Dương Hồng