17 giờ ngày 14/3/2021, BVĐK Trung ương Cần Thơ có tiếp nhận bệnh nhân nam N.V.T 24 tuổi trú tại huyện Tri Tôn, An Giang được chuyển đến từ bệnh viện tuyến trước vì vết thương sưng tấy và hoại tử bàn tay phải do rắn chàm quạp cắn, biến chứng rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu nặng khiến vết thương chảy máu liên tục.
Vết rắn cắn trên bàn tay của bệnh nhân T.
Trước đó, ngày 13/3/2021, anh T. khi đi cắt lá sả bị rắn cắn vào ngón 3 bàn tay phải, anh T. không đến bệnh viện ngay mà đi hút nọc rắn điều trị, nhưng tình trạng vẫn không giảm, bệnh nhân đau nhức dữ dội tay bị rắn cắn, rải rác có bóng nước, xuất huyết tự nhiên, nên nhập viện bệnh viện địa phương và nhanh chóng được chuyển lên tuyến trên là BVĐK Trung ương Cần Thơ.
Sau tiếp nhận bệnh nhân T. 4 giờ, bệnh viện cũng lại tiếp nhận 1 trường hợp bị rắn chàm quạp cắn là bệnh nhân nữ L.T.B.B 52 tuổi. Điều đặc biệt bệnh nhân này là hàng xóm của bệnh nhân thứ nhất và cũng đi cắt lá sả tại cùng địa điểm bệnh nhân thứ nhất bị rắn cắn (cả 2 đều ở vùng núi An Giang).
Tuy nhiên sau khi bị rắn cắn, chị B. có tự đi bó thuốc, nhưng tình trạng ngày càng nặng bệnh nhân mới đến cơ sở y tế để điều trị.
Vết rắn cắn có nhiều bỏng nước của bệnh nhân B.
Khi chị B. vào viện: vùng cẳng bàn tay trái hoại tử và sưng nề tấy đỏ lan rộng, nổi nhiều bóng nước kèm với tình trạng rối loạn đông máu và xuất huyết dưới da toàn thân. Cả hai bệnh nhân ngay lập tức được chuyển đến điều trị Khoa Hồi sức tích cực- Chống độc và được điều trị tích cực theo phác đồ của bệnh viện.
Cả hai trường hợp đều được truyền các chế phẩm máu như khối hồng cầu, khối tiểu cầu và huyết tương tươi đông lạnh điều trị tình trạng rối loạn đông máu của nọc rắn chàm quạp.
Bên cạnh đó, BVĐK Trung ương Cần Thơ cũng được sự hỗ trợ tích cực từ Bệnh viện Chợ Rẫy trong việc cung cấp sinh phẩm huyết thanh kháng nọc rắn chàm quạp để trung hòa nọc rắn cho bệnh nhân.
Con rắn lục nưa
Đối với bệnh nhân nữ L.T.B.B. 52 tuổi, tình trạng bệnh có tiến triển nặng: Sốc nhiễm trùng nghĩ từ viêm mô tế bào cẳng tay trái do vết thương rắn chàm quạp cắn biến chứng rối loạn đông máu - giảm tiểu cầu nặng -xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân rơi vào tình trạng hôn mê, nôn ra máu tươi, huyết áp thấp , suy hô hấp nặng cần phải đặt ống thở và gắn máy trợ thở.
Sau 3 ngày điều trị tích cực bệnh nhân đã ngưng được máy thở, rút được ống thở, tỉnh táo, tiếp xúc tốt.
Đến tối ngày 17/3/2021, cả 2 bệnh nhân điều được xử lý cắt lọc, rạch giải áp khoang cẳng bàn tay bên bị rắn cắn.
Sáng 18/3/2021 tình trạng của chị B. ổn định, anh T. đang được điều trị tích cực tình trạng rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu tại Khoa Hồi sức tích cực- chống độc.
Theo BS.CKII Dương Thiện Phước - Trưởng Khoa Hồi sức tích cực- chống độc:
Rắn chàm quạp hay còn gọi rắn lục mã lai, rắn lục nưa là một trong những loài rắn cực độc. Độc tố loại rắn này chỉ sau rắn biển (đẻn biển)
Đây là loại rắn độc rất nguy hiểm thường gây tai nạn ở các nước vùng nhiệt đới ở Đông Nam Á (Thái Lan, Myanma, Lào, CampuChia, Việt Nam, Malaysia, Indonesia).
Rắn chàm quạp thường gặp ở vùng trồng nhiều cây cao su và cây điều thuộc các tỉnh vùng Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, núi Cấm (An Giang) và khu vực núi đá vôi Nam Bộ như Kiên Lương, Hà Tiên thuộc tỉnh Kiên Giang.
- Sơ cứu tại nơi xảy ra tai nạn mục đích làm chậm hấp thu nọc rắn vào cơ thể :
- Trấn an nạn nhân, thường họ rất hoảng sợ.
- Bất động và đặt chi bị cắn thấp hơn tim để làm chậm hấp thu độc tố.
- Rửa sạch vết thương.
- Băng chặt chi bị cắn với băng vải, băng bắt đầu từ phía trên vết cắn để hạn chế hấp thu độc chất theo đường bạch huyết.
- Chuyển nhanh chóng bệnh nhân đến Bệnh viện.
- Các điều trị hiện nay không được khuyến cáo vì không hiệu quả có thể gây nhiễm trùng, tăng sự hấp thu nộc độc và chảy máu tại chổ như rạch da, hút nộc độc bằng miệng hay giác hút, đặt garot.
Tất cả các trường hợp rắn cắn, ngay cả người nhà mô tả là rắn lành, đều phải theo dõi tại bệnh viện 24h đầu, ít nhất 12h.
