Băng huyết sau sinh dẫn đến tử vong do không được cấp cứu kịp thời là một trong những biến chứng sản khoa nguy hiểm, cũng là nỗi ám ảnh của sản phụ và các bác sĩ. Trên toàn cầu, đây là một trong 5 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ sau sinh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến băng huyết sau sinh, trong đó rối loạn đông máu và đờ tử cung là hai nguy cơ nặng nhất.
Thai phụ V.T.Nhiên (37 tuổi, Hà Nội) được phát hiện là có các dấu hiệu rối loạn đông máu khi khám thai ở tuần thứ 36. Kết hợp với yếu tố mang thai trên 35 tuổi, các bác sĩ chỉ định sản phụ theo dõi chặt chẽ thai kỳ và thăm khám đúng lịch hẹn.
09 giờ ngày 02/12, khi mang thai ở tuần thứ 39, thai phụ có hiện tượng đau bụng từng cơn và ra máu âm đạo nên đã đến Bệnh viện Hồng Ngọc thăm khám. Sau khi loại trừ các yếu tố dịch tễ và khám chuyên khoa, chị Nhiên được chỉ định nhập viện theo dõi chuyển dạ đẻ lần 2. Lúc này, kết quả các chỉ số đông máu đều ở mức báo động.
Phiếu kết quả xét nghiệm của sản phụ V.T. Nhiên ngày 02/12/2021
20 giờ 30 phút cùng ngày, thai phụ phát hiện dấu hiệu bất thường, nhịp tim thai giảm còn 70-90 lần/phút, nước ối chuyển xanh. Đây là dấu hiệu của tình trạng suy thai. Các bác sĩ đã hội chẩn nhanh và chỉ định mổ lấy thai cấp cứu.
Được sự đồng thuận của gia đình, 20 giờ 50 phút, sản phụ V.T. Nhiên được đưa vào phòng phẫu thuật. Sau khi mổ lấy thai thành công, tình trạng của sản phụ đột nhiên chuyển biến xấu. Sau khi bong nhau, sản phụ chảy máu không kiểm soát được, có dấu hiệu tăng nhịp tim, huyết áp tụt dẫn đến choáng váng và mệt mỏi, tử cung không co hồi. Bên cạnh tình trạng rối loạn đông máu do bong nhau non thể nặng, các bác sĩ cũng nghĩ ngay đến hiện tượng đờ tử cung – một biến chứng sản khoa nguy hiểm.
Lúc này, các bác sĩ nhanh chóng tiến hành cấp cứu tại chỗ, hồi sức tích cực và truyền máu cho bệnh nhân nhưng vẫn không cầm được máu. Nếu tình trạng này kéo dài, sản phụ có thể mất máu quá nhiều dẫn đến tử vong. Bởi vậy, các bác sĩ đã lựa chọn biện pháp cuối cùng để cứu người mẹ là cắt tử cung dưới gây mê nội khí quản.
Sau 03 giờ đồng hồ phẫu thuật, sản phụ đã được cứu sống thành công. Đúng 0 giờ ngày 03/12, sản phụ được chuyển về phòng hồi sức và theo dõi sau sinh. Chiều cùng ngày, hai mẹ con sản phụ được gặp nhau trong niềm hạnh phúc không nói nên lời.
Ê-kíp phẫu thuật Khoa Sản BV Hồng Ngọc
Nhớ lại thời khắc sinh tử, chị Nhiên vẫn còn rưng rưng nước mắt: "Mặc dù đã được bác sĩ cảnh báo trước về các biến chứng do bị rối loạn đông máu, thế nhưng khi lên bàn mổ và trải qua những giờ phút cấp cứu căng thẳng thì mình mới thấy nó nguy hiểm như thế nào. Các cụ nói "cửa sinh là cửa tử" quả không sai. Nhưng cũng thật may mắn là mình đã lựa chọn bác sĩ Quyền và các bác sĩ khoa sản Bệnh viện Hồng Ngọc để theo dõi thai kỳ và sinh con. Đây là em bé thứ hai của nhà mình. Hiện tại, mẹ khỏe, con ngoan, đối với mình là đã mãn nguyện lắm rồi. Xúc động lắm, không nghĩ là còn được nằm đây ôm con như bây giờ!"
Thầy thuốc ưu tú, BSCK II Bùi Xuân Quyền – bác sĩ phẫu thuật chính cho sản phụ V.T. Nhiên cho biết, rối loạn đông máu là tình trạng nguy hiểm, cần được phát hiện sớm, nhất là ở phụ nữ mang thai để có thể chuẩn bị trước cho tất cả các tình huống. Đối với đờ tử cung, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể do thời gian chuyển dạ kéo dài, căng giãn tử cung quá mức (do đa thai, đa ối, sa tử cung), u xơ tử cung, viêm màng đệm, chỉ định truyền magie sulfat và sử dụng oxytocin kéo dài, rối loạn nhau thai (như nhau bong non), béo phì và giống như trường hợp của sản phụ V.T. Nhiên là sinh con trên 35 tuổi và rối loạn đông máu gây ra.
Thầy thuốc Ưu tú. BSCK II Bùi Xuân Quyền ẵm trong tay thiên thần nhỏ sau ca sinh
Với các thai phụ nằm trong nhóm có nguy cơ cần được quản lý thai kỳ và sau sinh nghiêm ngặt bởi bác sĩ sản khoa có kinh nghiệm để được cấp cứu và xử lý kịp thời khi phát sinh tình huống bất thường.
Ghi chú: Tên nhân vật đã được thay đổi