Cứu sống bệnh nhân rò động mạch chủ - đường tiêu hoá tiên phát hiếm gặp

"Rò động mạch chủ – đường tiêu hóa tiên phát là tổn thương xuất hiện đường thông trực tiếp giữa động mạch chủ và ống tiêu hóa, gây xuất huyết tiêu hóa rất nặng. Bệnh rất hiếm gặp, với tỷ lệ tử vong 100% nếu không được điều trị kịp thời".

Trước đó, bệnh nhân L.T.P. sinh năm 1963, trú tại thôn Thành Long, xã Xuân Thành, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh nhập viện vào khoa nội tiêu hóa - Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An trong tình trạng nôn ra máu. Được chẩn đoán xuất huyết tiêu hoá nặng.

Qua khai thác tiền sử bệnh nhân đã nhiều lần bị xuất huyết tiêu hóa, đã đi khám và điều trị tại nhiều cơ sở y tế nhưng không tìm được nguyên nhân và vị trí chảy máu.

Ngay khi nhập viện, bệnh nhân được chỉ định truyền máu và tiến hành nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng nhưng không tìm thấy điểm chảy máu cụ thể; Bệnh nhân tiếp tục được chỉ định chụp cắt lớp vi tính 64 dãy phát hiện tổn thương là một khối phình động mạch chủ bụng dưới thận hình túi, rò vào D4 tá tràng.

Sau khi có kết quả chụp cắt lớp vi tính, bệnh nhân được hội chẩn và chuyển đến khoa Phẫu thuật tim mạch lồng ngực, bệnh nhân xuất hiện nôn ra máu nhiều, có dấu hiệu truỵ mạch, theo chỉ đạo của Ban Giám đốc bệnh viện, khoa đã tiến hành mổ cấp cứu.

Ca phẫu thuật có sự tham gia của 2 kíp gồm phẫu thuật mạch máu và ngoại tiêu hoá.

Kíp phẫu thuật mạch máu do Ths.Bs Phạm Văn Chung và Bs Võ Thanh Ngọc phụ trách đã tiến hành bộc lộ khối phình động mạch chủ, khối phình có 1 lỗ rò lớn kích thước 1x1cm vào D4 tá tràng, các bác sĩ đã tiến hành kẹp thắt động mạch chủ bụng trên và dưới khối phình, thực hiện bắc cầu động mạch (nách - đùi; đùi -  đùi). Sau đó kíp ngoại tiêu hoá do Ths.Bs Tăng Huy Cường phụ trách đã tiến hành khâu lại tá tràng và mổ thông hỗng tràng nuôi dưỡng.

Ca phẫu thuật kéo dài 6 tiếng, trong quá trình phẫu thuật bệnh nhân liên tục được truyền 2,5 lít máu và sử dụng thuốc vận mạch.

Dưới sự phối hợp đa chuyên khoa và sự nỗ lực của ê kíp mổ cũng như nhân viên của các khoa Ngoại Tiêu hóa, Phẫu thuật tim mạch lồng ngực, gây mê hồi sức và Hồi sức tích cực ngoại khoa ca phẫu thuật đã thành công.

24 giờ sau mổ bệnh nhân huyết động ổn định, không còn tình trạng nôn ra máu, rút được máy thở, được bơm ăn qua thông hỗng tràng. Sau 14 ngày điều trị tích cực với sự theo dõi sát sao, tận tình của các y bác sĩ, bệnh nhân đã ăn uống bình thường qua miệng, hồi phục tốt và ra viện.

Theo Ths Bs Phạm Văn Chung: "Rò động mạch chủ - đường tiêu hóa là tổn thương xuất hiện đường thông trực tiếp giữa động mạch chủ và ống tiêu hóa, gây xuất huyết tiêu hóa rất nặng. Bệnh rất hiếm gặp, với tỷ lệ tử vong 100% nếu không được điều trị kịp thời. Do đó cần được chẩn đoán sớm và xử trí cấp cứu đa chuyên khoa, chụp cắt lớp vi tính có giá trị cao phát hiện tổn thương. Phẫu thuật thắt động mạch chủ bụng, bắc cầu mạch máu ngoài giải phẫu phối hợp xử lí tổn thương đường tiêu hóa là giải pháp mang lại thành công cao". 

Rò động mạch chủ – đường tiêu hóa được chia thành 2 nhóm: nhóm thương tổn thứ phát được coi là biến chứng sau phẫu thuật hoặc can thiệp động mạch chủ bụng hoặc phẫu thuật đường tiêu hóa, xảy ra với tỷ lệ khoảng 0,7 – 1,7 % các nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa; còn nhóm thương tổn nguyên phát cực kỳ hiếm gặp tỷ lệ cực hiếm, chỉ chiếm 0,04 – 0,07%. Bác sĩ, Thạc sĩ Phạm Văn Chung cho biết thêm.

PGS.TS. Nguyễn Văn Hương – Giám đốc BV HNĐK Nghệ An cho biết: "Trong nhiều năm qua, việc phát triển chuyên môn, kỹ thuật, đặc biệt là các kỹ thuật chuyên sâu, mũi nhọn luôn được Bệnh viện chú trọng hàng đầu, đây là bước đột phá của bệnh viện tuyến cuối khu vực Bắc Trung bộ trong chặng đường xây dựng và phát triển chuyên môn kỹ thuật, hướng tới bệnh viện hạng đặc biệt. Đúng như phương châm phát triển của bệnh viện trong suốt thời gian qua, đó là: "Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới".