Cứu sống bệnh nhân COVID-19 xuất huyết nội mạch

Bệnh nhân nữ T. T. T., 54 tuổi quê Đồng Tháp, xuất hiện ho, khạc đờm đục, khó thở ngày càng tăng, kết quả xét nghiệm Reatime PCR dương tính với SARS CoV-2.

Người bệnh nhập điều trị tại khoa Bệnh Nhiệt đới, BVĐK Trung ương Cần Thơ với chẩn đoán COVID-19  mức độ nặng, viêm phổi, suy hô hấp.

Sau 9 ngày nằm viện có sử dụng kháng đông theo phác đồ điều trị COVID-19, bệnh nhân kêu đau bụng vùng hạ sườn-hông-quanh rốn phải và có triệu chứng sốc  giảm thể tích do mất máu cấp: bụng chướng, đau bụng phải, mạch nhanh nhẹ, huyết áp thấp, niêm  mạc nhạt, da xanh…

Kết quả xét nghiệm công thức máu chỉ số Hemoglobin giảm nặng. Siêu âm bụng và chụp cắt lớp ghi nhận khối máu tụ vùng thành bụng phải với dấu hiệu xuất huyết nội đang diễn tiến.

Các bác sĩ quyết định chụp và nút động mạch điều trị cầm máu các tạng số hóa xóa nền do BSCK1. Trần Công Khánh - Phó Khoa Chẩn đoán hình ảnh thực hiện, kết quả ghi nhận đa ổ xuất huyết xuất phát từ nhánh động mạch thượng vị - dưới phải.

Ê kíp tiến hành bơm hỗn hợp keo vào nhánh động mạch có thoát mạch. Sau 60 phút, ổ xuất huyết đã được kiểm soát hoàn toàn.

Sau can thiệp bệnh nhân ổn định, hiện tiếp xúc tốt, bụng mềm, không chướng, phổi thông khí tốt và đến nay bệnh nhân cũng đã khỏi COVID-19, dự kiến xuất viện ngày 2/3/2022.

Các yếu tố nguy cơ của tình trạng chảy máu tự phát

BSCK2 Dương Thiện Phước - Trưởng khoa Hồi sức tích cực (BVĐK Trung ương Cần Thơ) cho biết: Những bệnh nhân COVID-19 trầm trọng thường có sự tăng đông. Điều trị kháng đông thường được đề nghị để giảm nguy cơ huyết khối, dẫn đến một biến chứng nặng, tiềm ẩn như chảy máu tự phát. Thuyên tắc động mạch qua da (PTAE) có thể cứu sống những bệnh nhân nặng nguy kịch cùng với sự phối hợp điều trị thuốc.

Ở những bệnh nhân COVID-19 trung bình - nặng thường hiện diện tình trạng tăng đông. Đây là hậu quả của độc tính virus cũng như tình trạng đáp ứng viêm quá mức của cơ thể, vì thế, các thuốc kháng đông được các bác sĩ chỉ định. Điều này có thể dẫn đến tăng biến chứng như chảy máu tự phát (0.1-0.6%).

Chảy máu tự phát ở mô mềm thường thấy ở vùng chậu hoặc vùng cơ mông. Những vùng này được chú ý vì có nguy cơ dẫn đến mất ổn định huyết động và đe dọa tính mạng (tỉ lệ tử vong có thể lên đến 30% theo các nhà nghiên cứu Pháp).

Các yếu tố nguy cơ của tình trạng chảy máu tự phát này gồm có: những bệnh nhân nặng đang nằm đơn vị hồi sức tích cực, lớn tuổi, đang dùng thuốc kháng đông, béo phì, có các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường.

Những thách thức khi điều trị chảy máu tự phát ở người bệnh COVID-19

Việc điều trị chảy máu tự phát ở bệnh nhân COVID-19 thường bắt đầu bằng việc điều chỉnh lại tình trạng đông cầm máu, ngưng thuốc kháng đông, truyền dịch, truyền máu. Những bệnh nhân nặng, có huyết động không ổn định có thể được điều trị bằng thuyên tắc động  mạch qua da (PTAE).

Đây là một phương pháp điều trị được lựa chọn do tính chất xâm lấn tối thiểu cũng như tiến hành nhanh chóng và an toàn. Tuy nhiên, bác sĩ cũng đối mặt với nhiều thử thách khi tiến hành PTAE trên bệnh nhân COVID-19: các động mạch trở nên mỏng manh hơn, dễ rách thành mạch máu, và việc bung các coil cũng có thể bị cản trở do co thắt thành mạch. Do những bệnh nhân COVID-19 và dùng thuốc kháng đông thường tổn thương các mạch máu nhỏ ở xa nên cũng khiến việc can thiệp trở nên khó khăn hơn những bệnh nhân thông thường.

Theo BS.CK2 Phạm Thanh Phong - Phó giám đốc BVĐK Trung ương Cần Thơ, đối với những ca cấp cứu như trên, ngoài khả năng chuyên môn của các bác sĩ thì phương tiện, trang thiết bị cũng đóng vai trò quyết định. 

Các thiết bị hiện đại giúp các bác sĩ phát huy chuyên môn, giúp bệnh viện triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu như can thiệp mạch vành, mạch não, mạch tạng, mạch chi, mổ tim hở; điều trị các bệnh lý động mạch chủ ngực bằng stent graft , can thiệp ECMO… Đặc biệt là đã kịp thời cứu sống nhiều bệnh nhân nặng, trong đó phải kể đến các ca nhiễm COVID-19 nguy kịch được các tuyến chuyển về điều  trị tại Trung tâm Hồi sức  tích cực điều trị COVID-19 quốc gia tại Bệnh viện.

Rối loạn tâm lý, tâm thần ở trẻ em trong đại dịch COVID-19

Đại dịch COVID-19 đã sang năm thứ 3. Các ngôi trường đóng cửa một một thời gian dài, trẻ phải ở nhà học trực tuyến, không gặp bạn bè, thiếu giao tiếp xã hội, hoạt động vui chơi bị hạn chế… khiến nhiều trẻ rơi vào các rối loạn tâm lý, tâm thần.