Bệnh nhân là bà N.T. M 75 tuổi nhập viện trong tình trạng tụt huyết áp, khó thở đột ngột.
Trước đó, bệnh nhân đang điều trị tại khoa Ngoại tổng quát với chẩn đoán hậu phẫu mở hậu môn tạm/thủng ruột do u lao đại tràng. Các bác sĩ nhanh chóng ứng dụng kỹ năng siêu âm tại giường trong hồi sức, CT scan phổi phát hiện tình trạng suy tim cấp và cục máu đông gây tắc 2 nhánh lớn động mạch phổi.
Bệnh nhân được điều trị thuốc làm tan cục máu đông, bên cạnh các biện pháp hỗ trợ tim mạch để nâng huyết áp và chức năng cơ tim. Chỉ sau 48 giờ điều trị tích cực và theo dõi sát những biến chứng sau dùng thuốc tan cục máu đông, tình trạng bệnh nhân cải thiện, huyết áp và chức năng tim mạch dần phục hồi, bệnh nhân được chuyển khoa Nội tim mạch để tiếp tục điều trị .
Bệnh nhân được các bác sĩ cứu chữa qua cơn nguy kịch.
Các bác sĩ cho biết, thuyên tắc phổi là một tình trạng cấp tính nguy hiểm đến tính mạng, do cục máu đông gây tắc mạch máu phổi, thường xuất hiện trên một số bệnh lý, trong đó có bệnh lý u. Theo số liệu trên thế giới, bệnh nhân bị thuyên tắc phổi kèm tụt huyết áp có tỷ lệ tử vong 65%. Hầu hết trường hợp thuyên tắc phổi được phát hiện và can thiệp muộn, chỉ khoảng 10% bệnh nhân thuyên tắc phổi được chẩn đoán sớm trong vòng 60 phút. Qua thành công này cho thấy sự cần thiết phát triển khoa cấp cứu, hồi sức tại các bệnh viện tuyến quận, huyện.
Yếu tố nguy cơ đối với huyết khối tĩnh mạch sâu và tắc mạch phổi
Có những người có nguy cơ cao bị cục máu đông do: Tình trạng di truyền như rối loạn đông máu. Trong một số trường hợp, tiền sử gia đình có người mắc cục máu đông sẽ là đầu mối để phát hiện một trục trặc di truyền như Factor V Leiden. Các bất thường mạch máu như giãn tĩnh mạch, một số bệnh như ung thư hoặc bệnh tim, mang thai hoặc trong vòng 6 tuần sau sinh, hút thuốc, béo phì , nằm tại giường lâu dài sau khi phẫu thuật hoặc chấn thương nặng., người cao tuổi (70 tuổi trở lên). người có tiền sử cục máu đông, không dùng thuốc làm loãng máu đã kê toa.
Càng nhiều yếu tố nguy cơ, càng nhiều khả năng có cục máu đông. Điều quan trọng là phải nhận biết người có nguy cơ cao bị huyết khối tĩnh mạch sâu, do có thể có cách để ngăn chặn chúng.
Các triệu chứng của tắc mạch phổi
Có thống kê cho thấy, chỉ khoảng 10% bệnh nhân thuyên tắc phổi được chẩn đoán sớm trong vòng 60 phút sau nhập viện. Những dấu hiệu gợi ý gồm: khó thở, hím tái, ho, khạc ra máu, đau ngực, choáng váng ngất….
Để xác định thuyên tắc phổi thường dựa vào một số các xét nghiệm không xâm lấn như chụp CT cắt lớp phổi, chụp cộng hưởng từ MRI… Tuy nhiên chụp động mạch phổi cản quang vẫn là tiêu chuẩn vàng để khẳng định chẩn đoán, với độ nhạy Se đến 90% và độ đặc hiệu Sp cao đến 95%.
Tử vong do thuyên tắc phổi cao, lên tới 30% nếu bệnh không được điều trị và chiếm 15% tất cả các nguyên nhân tử vong trong bệnh viện.
