TS Nguyễn Việt Nam – Chủ nhiệm khoa Chấn thương chi trên và vi phẫu thuật, Bệnh viện TW Quân đội 108, người trực tiếp phẫu thuật cho bệnh nhân cho hay, hơn một năm trước bệnh nhân bị vết thương nặng dập nát cánh cẳng tay trái cánh cẳng tay bên trái do tai nạn giao thông và được chuyển từ BV tỉnh Nam Định đến Bệnh viện TWQĐ 108 để cấp cứu.
Bệnh nhân đã được các bác sĩ cắt lọc vết thương, kết xương bằng cố định ngoài, kiểm tra ba dây thần kinh quay, trụ, giữa và nối động mạch cánh tay. Toàn bộ cánh cẳng tay trái đã được cứu, tuy nhiên còn để lại di chứng liệt hầu toàn bộ cẳng tay, tổn thương 3 dây thần kinh dạng đứt sợi trục mức độ nặng, toàn bộ cơ ở vùng cẳng tay xơ hóa do chấn thương.
Một câu hỏi khó được đặt ra cho tập thể y bác sĩ của khoa làm sao phục hồi lại một số động tác cơ bản của cẳng bàn tay trái khi toàn bộ các phương pháp kinh điển như chuyển gân, chuyển ghép thần kinh đều không có giá trị
Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định phục hồi một số động tác cơ bản của bàn tay bằng phẫu thuật chuyển cơ động lực. Tại Việt Nam, đây là một phẫu thuật rất ít nơi có thể làm được.
Tuy nhiên, thách thức đặt ra tiếp cho các bác sĩ là làm sao nối những mạch máu nhỏ của đơn vị cơ được chuyển đến vào mạch máu đã ghép trước đó. Lại một quyết định táo bạo nữa được đưa ra, đó là dùng Coupler lần đầu tiên được áp dụng ở Việt Nam để nối mạch.
TS Nguyễn Việt Nam thăm khám bệnh nhân sau phẫu thuật
Sau khi thực hiện các xét nghiệm, các Bác sĩ Khoa Chấn thương chi trên và vi phẫu thuật đã tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân bằng hai kỹ thuật chuyên sâu lần đầu tiên cùng áp dụng tại Việt Nam: kỹ thuật chuyển cơ động lực và kỹ thuật coupler - thao tác nối vi phẫu động mạch và tĩnh mạch bằng vòng nối cho bệnh nhân chỉ mất khoảng vài phút.
Từ việc cắt lọc vết thương, kết xương gãy bằng cố định ngoài; cắt đoạn động mạch bị huyết khối, ghép phục hồi động mạch cánh tay bằng đoạn ghép tĩnh mạch hiển đến phẫu thuật chuyển cơ động lực đã giúp bệnh nhân thoát khỏi trạng thái tâm lý bị “tàn phế” cả đời.
Ca phẫu thuật diễn ra trong 9 giờ với hai kíp thực hiện song song. Một kíp thực hiện phẫu thuật lấy toàn bộ đơn vị cơ vùng đùi (bao gồm da, cơ) có mạch máu, thần kinh để chuyển đến vùng cần phục hồi. Một kíp bộc lộ nơi cần ghép cơ, chuẩn bị động mạch cho, tĩnh mạch nhận, và các sợi trục thần kinh sẽ chỉ đạo cho cơ mới. Sau đó, các bác sĩ dùng Coupler (các vòng nối mạch vi phẫu) để nối động mạch, tĩnh mạch, cuối cùng là cố định cơ, nối gân và nối thần kinh chỉ đạo cơ.
Khi nối thần kinh cho bệnh nhân cũng một câu hỏi khó cho kíp mổ cũng được đặt ra là làm sao chỉ chọn được những sợi trục vận động của dây thần kinh trụ và thần kinh giữa, sử dụng máy kích thích thần kinh.
Trong suốt quá trình mổ các bác sĩ sử dụng kính vi phẫu - hệ thống kính hiển vi vi phẫu tiên tiến nhất tại Việt Nam giúp phóng đại những mạch máu nhỏ nhất mà mắt thường nhìn không rõ.
Sau phẫu thuật, tình trạng bệnh nhân cải thiện dần, hiện đã hồi phục cử động tay, tình trạng tê bì giảm hẳn. Các bác sĩ đã hướng dẫn bệnh nhân tập vật lý trị liệu 3-6 tháng cho đến khi hồi phục hoàn toàn.
TS Nguyễn Việt Nam cho hay, kỹ thuật chuyển ghép cơ động lực có nối thần kinh, mạch máu vi phẫu có thể trả lại chức năng vận động cho người liệt hoàn toàn, điều mà trước kia không thể làm được.
