Được cứu sống kịp thời nhờ kỹ thuật mới
Bệnh nhân T.V.T sinh năm 1948, quê ở Hà Trung, Thanh Hóa, tiền sử mắc bệnh động kinh, nhập viện trong tình trạng khó thở và đau ngực nhiều. Sau khi khám, bệnh nhân được các bác sĩ chẩn đoán phình quai động mạch chủ (ĐMC) ngực.
Theo các bác sĩ, phình quai ĐMC là bệnh lý rất nặng, nguy cơ tử vong cao, người bệnh có thể đột tử nếu vỡ túi phình. Nguy cơ tử vong cao còn hiện hữu trong khi phẫu thuật theo phương pháp thông thường, bệnh nhân này sẽ phải mở ngực, thay toàn bộ quai ĐMC, cắm lại các mạch nuôi não. Đây là phẫu thuật rất lớn, nặng nề và nhiều nguy cơ bởi tai biến mạch máu não, thở máy kéo dài, suy thận cấp sau mổ, nhiễm trùng xương ức...
Hình ảnh trước khi can thiệp.
Với phương pháp mới cùng sự hỗ trợ bàn mổ Hybrid, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật làm cầu nối chuyển nhánh nuôi não (debranching): cầu nối động mạch cảnh phải - động mạch cảnh trái - động mạch dưới đòn. Phẫu thuật này khá nhẹ nhàng và đơn giản. Ngay sau đó, bệnh nhân sẽ được đặt stent graft quai ĐMC từ sau động mạch thân cánh tay đầu. Với phương pháp này, thời gian phẫu thuật rút ngắn hơn rất nhiều, phẫu thuật đơn giản và an toàn hơn so với phương pháp truyền thống; bệnh nhân nhanh hồi phục và ít gặp biến chứng. Chính vì vậy, bệnh nhân T.V.T. đã được các bác sĩ chỉ định sử dụng phương pháp mới để phẫu thuật. Hiện sức khỏe bệnh nhân đã ổn định và xuất viện sau 2 ngày phẫu thuật.
Theo ThS.BS. Ngô Tuấn Anh - Phụ trách Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho hay, kỹ thuật Hybrid trong mổ tim mạch hay còn gọi kỹ thuật lai chính là sự kết hợp giữa phương pháp phẫu thuật và can thiệp.
Hiện nay, kỹ thuật này đã được áp dụng tại một số nước trên thế giới. Nhưng ở nước ta là khá mới và chỉ được áp dụng tại một số bệnh viện, trung tâm tim mạch lớn do nhiều yếu tố: trang thiết bị phải đặc biệt, chi phí cao; đội ngũ kỹ thuật viên cũng phải được đào tạo chuyên sâu.
Tính ưu việt của kỹ thuật Hybrid
BS. Ngô Tuấn Anh cho biết: Nếu như trước đây, muốn mổ tim phải phẫu thuật hoàn toàn nên thời gian kéo dài rất lâu, nhiều biến chứng nhưng hiệu quả chỉ ở một mức nhất định. Nhưng nay, nhờ có công nghệ Hybrid, các phẫu thuật tim mạch thay vì mổ phanh thì giờ đây chỉ áp dụng một phần, thậm chí ở một số bệnh nhân trước không áp dụng mổ được thì nay có thể giải quyết nhanh gọn hơn. Như đối với bệnh lý phình ĐMC bụng, trước đây chủ yếu mổ rạch bụng ra để cắt đoạn phình và thay bằng mạch nhân tạo nhưng nay bác sĩ không cần mổ mà luồn dụng cụ từ đùi lên, đặt stent vào đoạn động mạch phình. Hay phình ĐMC ngực trước đây cũng phải mổ mở và phẫu thuật này được coi là rất nặng nề, tỷ lệ tử vong cao nhưng nay quá trình phẫu thuật chỉ kết hợp một phần khá đơn giản và an toàn, sau đó sẽ được can thiệp mạch bằng đặt stent.
Với bệnh lý phình quai ĐMC, bình thường phải thay hoàn toàn quai ĐMC, nối lại các mạch nuôi não nên bị xem là phẫu thuật phức tạp và kéo dài.
Nhưng áp dụng kỹ thuật Hybrid cho phép bác sĩ thao tác đơn giản hơn với phẫu thuật để làm 3 cầu nối cho 3 nhánh mạch lên não (gọi là chuyển vị trí các mạch lên não), còn tại chỗ động mạch phình sẽ đặt stent phủ luôn chỗ tổn thương. Vì thế, quá trình điều trị không chỉ nhanh mà còn hạn chế tai biến nhất, thời gian nằm viện và hậu phẫu ngắn.
Ngoài ra, kỹ thuật Hybrid còn giảm các biến chứng sau phẫu thuật xuống mức thấp nhất như biến chứng suy tim, chảy máu, suy đa tạng, nhiễm trùng thấp hơn rất nhiều. Nhược điểm duy nhất của kỹ thuật này chính là chi phí cao hơn khoảng 3 lần so với phương pháp phẫu thuật kinh điển truyền thống.
Và đáng nói, hiện nay, phương pháp mới này đã được áp dụng bảo hiểm nên người bệnh cũng bớt được gánh nặng về chi phí.
Hình ảnh sau can thiệp.
Diễn biến âm thầm nhưng nguy hiểm
BS. Tuấn Anh giải thích thêm, dù không phải là bệnh hiếm gặp nhưng phình quai ĐMC thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng và chỉ biểu hiện ở giai đoạn muộn, tương tự trường hợp của ông T. “Khi kích thước túi phình đã lớn, nhiều trường hợp biểu hiện bằng biến chứng và gây đột tử nếu túi phình bị vỡ”.
Các chuyên gia khuyến cáo: Người có các yếu tố nguy cơ như bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, rối loạn lipit máu, béo phì..., nam giới trên 55 tuổi, nữ giới trên 65 tuổi, tiền căn gia đình có người bị bệnh tim mạch cần thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe để có thể phát hiện sớm bệnh lý.
Phình ĐMC thường phát triển chậm và không có triệu chứng nên khó phát hiện sớm. Phần lớn các trường hợp được phát hiện tình cờ qua khám tổng quát hoặc đi khám vì một bệnh khác.
Khi khối phình đủ lớn, phình ĐMC ngực có các biểu hiện nặng ngực, đau ngực hoặc đau lưng. Khàn tiếng kéo dài. Khó nuốt. Khó thở. Ho ra máu.