Thông tin từ nghệ sĩ Công Minh (đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ), nghệ sĩ Tùng Lâm, danh hài đóng Tứ quái Sài Gòn, Năm vua hề về làng,... đã qua đời ở tuổi 90 vào lúc 5h sáng ngày 15/10 tại nhà riêng ở Bình Thạnh, TP.HCM khiến nhiều người không khỏi tiếc thương.
Lúc sinh thời, nghệ sĩ Tùng Lâm được mệnh danh là "quái kiệt làng hài" bởi sự duyên dáng của mình trên sân khấu.
"Quái kiệt làng hài" Tùng Lâm (1934-2023).
Từng được mệnh danh là "quái kiệt làng hài"
Danh hài Tùng Lâm sinh năm 1934 tại TP.HCM, tên thật là Lâm Ngươn Phẩm, đến năm 1952 mới lấy nghệ danh Tùng Lâm. Danh hài Tùng Lâm là người có tài năng ca hát thiên bẩm. Ông tham gia ca hát từ rất sớm và giành nhiều giải cao trong các cuộc thi âm nhạc.
Khi bước chân vào nghề, ông hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực âm nhạc, từng cùng nhạc sĩ Lam Phương và diễn viên Vân Hùng lập nhóm hát 3 người biểu diễn tại nhiều sân khấu lớn nhỏ.
Sau khi nhóm nhạc tan rã, danh hài Tùng Lâm dần chuyển hướng sang hài kịch. Nói về việc này, Tùng Lâm đến với kịch cũng rất tình cờ, trong một lần vở kịch Tàn cơn ác mộng, do thiếu người đóng vai người cùi, ông đã xung phong nhận diễn. Vai diễn thành công bất ngờ ông được tham gia tiếp các vai trong các vở khác như Mua chút tình thương, Cây đàn bỏ quên,..
Nghệ sĩ Tùng Lâm thời trẻ từng là một trong những danh hài đình đám của Sài Gòn.
Những năm 1970, nam nghệ sĩ là một trong những danh hài nổi tiếng, đình đám nhất tại TP.HCM.
Sự nɡhiệp Tùnɡ Lâm đạt đỉnh thịnh ở thập niên 1970, khi ônɡ ᴄùnɡ Hᴏànɡ Mai, Khả Nănɡ, Phi Thᴏàn, Thanh Hᴏài, Thanh Việt, Văn Chunɡ đượᴄ báᴏ ᴄhí mệnh danh là Thất hài đế, mà Tùnɡ Lâm thườnɡ đượᴄ xếp vị trí ưu ái nhất. Ônɡ đượᴄ đặt biệt danh Hề Lùn vì ᴄhỉ ᴄaᴏ 1m54, nặnɡ 49 ᴄân, để phân biệt với ᴄáᴄ bạn diễn. Khi diễn ᴄhunɡ, Tùnɡ Lâm thườnɡ đượᴄ sánh đôi với Khả Nănɡ (Hề Mập) hᴏặᴄ Thanh Việt (Hề Râu) để ᴄhọᴄ ᴄười bằnɡ nɡᴏại hình.
Đặc biệt, cùng với La Thoại Tân, Khả Năng và Thanh Việt, ông gây ấn tượng mạnh khi tham gia phim Tứ quái Sài Gòn.
Bộ phim hài gây tiếng vang thời điểm được phát hành. Tác phẩm được thêm phụ đề cũng như trình chiếu ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nghệ sĩ còn được mệnh danh là minh tinh quốc tế khi xuất hiện trên báo chí các nước châu Á, Pháp, Australia.
Chỉ riênɡ với vai tronɡ phim "Tứ quái Sài Gòn", ônɡ đượᴄ mệnh danh là "minh tinh quốᴄ tế".
Có thể thấy, thời ấy, danh hài Tùng Lâm là một trong những nghệ sĩ tạo được dấu ấn đến nỗi chỉ cần nghệ sĩ bước ra sân khấu cũng đủ để tiếng cười của những khán giả vang lên. Vậy nên cái tên danh hài Tùng Lâm đến nay đã trở thành một lão làng trong nghề, ông từng được khán giả mệnh danh là "Minh tinh quái kiệt" hay "Tiểu quái kiệt" Tùng Lâm.
Dù diễn ở môi trường nào từ hài hay kịch hay cải lương hay phim truyện hễ cứ có mặt ông là các khán giả được cười nghiêng ngả, chính vì vậy cái tên Tùng Lâm quái kiệt gắn liền với từng bước đường ông đi cho tới bây giờ.
Trong sự nghiệp làm "quái kiệt" của mình, danh hài Tùng Lâm đã giành được 4 huy chương Vàng trong các mùa hội diễn, liên hoan sân khấu hài.
Cuối đời nhiều biến cố, bệnh tật
Rời xa ánh hào quang, từ năm 2005, do trải qua 4 lần đột quỵ, nghệ sĩ Tùng Lâm đành giã từ nghiệp diễn. Ông sống cùng người vợ kém 20 tại một căn nhà nhỏ quận Bình Thạnh (TP.HCM).
Đã ᴄó thời nɡhệ sĩ Tùnɡ Lâm "làm mưa làm gió", kiếm tiền khủnɡ khiếp là như thế, nhưnɡ sau đó vì vướnɡ vàᴏ đỏ đеn, ɡia sản ᴄạn dần, rồi thậm ᴄhí nợ nần ᴄhồnɡ ᴄhất... Đó là quá khứ đеn tối mà ônɡ khônɡ hề muốn ᴄhе ɡiấu, thậm ᴄhí ᴄòn tự viết thành bài hát manɡ tên "Xập xám chướnɡ" nhằm khuyên răn mọi nɡười".
Năm 2021, nhóm "Ngũ long du ký" gồm Phi Phụng, Phương Dung, Thụy Mười, Minh Dũng... tới thăm nhà "Quái kiệt". Dù ở tuổi 86, đầu óc không còn minh mẫn, hay bị lẫn và lãng tai nhưng tính cách hài hước, hay trêu chọc đồng nghiệp của ông không thay đổi.
Khi đó, do chân yếu, đi lại khó khăn nên hầu như ông Tùng Lâm chỉ quanh quẩn trong nhà. "Nhờ có con đi làm nên nó phụ, cho tiền mỗi tháng. Thỉnh thoảng học trò của ông xã ở nước ngoài gửi tiền về cho...", vợ nam nghệ sĩ từng tiết lộ.
Cho đến mới đây, đầu năm 2023, nhóm "Ngũ long du ký" trở lại thăm nam nghệ sĩ được biết ông đã ốm đi nhiều. Chia sẻ về tình hình của nghệ sĩ Tùng Lâm, vợ ông từng cho biết: "Tôi phải nhờ con phụ chăm sóc, đỡ ông ấy sinh hoạt chứ một mình tôi không thể lo hết. Chân ông ấy giờ không gượng được nữa, chỉ nằm một chỗ nhưng may vẫn ăn uống bình thường".
"Ông ấy mổ được 6-7 tháng rồi. Ông ấy ngồi xe lăn, đẩy tới đẩy lui trong nhà để tiện đi lại. Ông mệt thì vào nằm nghỉ, khi dậy thì tôi cho ăn, ăn xong rồi nằm. Mọi sinh hoạt của ông ấy đều do gia đình hỗ trợ", bà nói thêm. Chia sẻ về điều kiện kinh tế hiện tại, vợ danh hài Tùng Lâm nói bà không còn đi làm, hiện chỉ ở nhà chăm sóc chồng. Chi phí sinh hoạt do cô con gái chi trả.
Dù sức khỏe hạn chế nhưng nghệ sĩ Tùng Lâm vẫn nhớ nghề. Thỉnh thoảng ông mất ngủ, tối nào cũng gọi tên cha mẹ, những người thân quen từng biểu diễn chung. Thậm chí, ông còn lấy áo vest ra mặc vì nhớ sân khấu...
