Năm 2017 - kỷ niệm 55 năm ngày Stuart Sutcliffe qua đời khi vừa 21 tuổi. Anh là nghệ sĩ tham gia sáng lập và có ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động nghệ thuật thời gian đầu của The Beatles - ban nhạc huyền thoại nước Anh.
Sinh ngày 23/6/1940 ở Edinburgh (Scotland), song Stuart lớn lên tại thành phố cảng Liverpool, Vương quốc Anh. Cũng tại thành phố này, khi trở thành sinh viên Liverpool College of Art (Học viện Nghệ thuật Liverpool), nhà thơ trẻ có năng khiếu hội họa và thích ca hát quen biết John Lennon và trở thành bạn ở cùng phòng ký túc xá. Tại học viện, Stuart nổi trội như một trong những sinh viên xuất sắc nhất, đặc biệt trong lĩnh vực hội họa.
Cũng chính thành công đầu tiên trong hội họa (tranh triển lãm bán được 65 bảng, số tiền khá lớn thời đó) đã xui khiến Stuart Sutcliffe đến với âm nhạc. Bạn cùng phòng John Lennon đam mê ca hát tác động đáng kể đến quyết định quan trọng này khi Lennon khuyên Sutcliffe nên dùng số tiền bán tranh mua cây đàn guitar bass. Chàng trai Scotland đã nghe lời bạn, cho dù bản thân chưa thạo chơi đàn.
Đồng sáng lập ban nhạc và sáng kiến đổi tên
Sau đó không lâu, Sutcliffe - nghệ sĩ guitar bass mới vào nghề đã cùng 3 người bạn - những nhạc sĩ tài hoa: John Lennon, Paul McCartney và George Harrison thành lập ban nhạc trẻ mang tên The Quarrymen. Đó là năm 1959.
Stuart Sutcliffe - thành viên sáng lập The Beatles trên sàn diễn những ngày đầu khởi nghiệp của ban nhạc huyền thoại.
Sau vài chương trình ra mắt tại một số quán bar trong thành phố, chính tay guitar bass Sutcliffe là thành viên đầu tiên trong nhóm phát hiện sự bất ổn của cái tên “The Quarrymen” và khuyên các thành viên còn lại cần đặt tên khác cho ban nhạc để hút người hâm mộ. Và anh đề xuất phương án “The Beetles” (Những chú bọ cánh cứng) liên tưởng đến “The Crikets” (Những chú dế) - tên ban nhạc trẻ nổi tiếng thời đó của nghệ sĩ Buddy Holly (1936-1959, một trong số cha đẻ dòng nhạc rock and roll) - nhạc sĩ Mỹ xuất chúng, thần tượng ngưỡng mộ của tất cả thành viên ban nhạc. Trong những tháng tiếp theo, ban nhạc lần lượt đổi tên thành “Silver Beatles”, rồi “The Silver Beatles”, để cuối cùng dừng lại ở “The Beatles”.
Sau những thử nghiệm thành công ở mức độ khác nhau, thành phần ban nhạc bổ sung thêm tay trống Pete Best, tiếp theo mọi người lên đường, vượt biển, đến thành phố Hamburg, nước Đức, nơi The Beatles thực hiện chuyến công diễn ngắn ngày chủ yếu nhằm mục đích hoàn thiện kỹ năng biểu diễn.
Tình yêu của Sutcliffe mang đến mái tóc đặc trưng cho các chàng trai The Beatles
Tại Đức, Stuart giàu tâm hồn họa sĩ tình cờ quen biết nữ nghệ sĩ nhiếp ảnh Astrid Kircherr và chớp nhoáng yêu nàng. Cặp trai gái si tình trở thành vợ chồng ngay 2 tháng sau cuộc gặp đầu tiên.
Với con mắt “nhìn trước thời gian” của một nghệ sĩ nhiếp ảnh sành nghề, người đẹp Astrid cũng tác động mạnh đến hình ảnh 5 chàng trai Beatles. Chính nàng đã mang đến cho họ tạo dáng mái tóc mới đặc trưng, khác hẳn số đông thời đó (tất nhiên Stuart là thử nghiệm đầu tiên). Tạo dáng “Mop top” lãng tử, trẻ trung với mái tóc nuôi dài trùm kín đầu và hơi trồi về phía trước theo mẫu của Astid những năm tiếp theo được mệnh danh là “mái tóc Beatles” đã được nhiều triệu bạn trẻ phái mạnh nhân bản ra khắp thế giới.
Cuộc hôn nhân với Astrid đã cuốn hút quá nhiều mối quan tâm của Stuart, khiến anh ngày càng mất hứng chơi nhạc cùng đồng đội. Kỹ năng biểu diễn của anh cũng đuối dần. Mâu thuẫn của Sutcliffe với một vài thành viên trong ban nhạc, nhất là với Paul McCartney bắt đầu xuất hiện.
Chia tay và ra đi vĩnh viễn
Cuối cùng, Sutcliffe quyết định rời khỏi The Beatles. Anh ở lại nước Đức cùng vợ - nơi cựu sinh viên Học viện Nghệ thuật Liverpool được nhận vào học tại Học viện Nghệ thuật Hamburg và có thể tiếp tục cuộc phiêu lưu với hội họa.
Xem ra Sutcliffe hạnh phúc khi trở lại với đam mê trước ngày gia nhập The Beatles. Song họa sĩ tương lai đầy triển vọng bắt đầu gặp rắc rối với sức khỏe. Quãng giữa năm 1961, thỉnh thoảng anh bị những cơn đau đầu đột ngột tấn công và rơi vào tình trạng mất phản xạ với ánh sáng, song các bác sĩ sở tại không thể phát hiện nguyên nhân để chữa trị.
Ngày 10/4/1962, Stuart Sutcliffe bất ngờ bị tai biến não và qua đời ở tuổi 21. Tất cả thành viên ban nhạc The Beatles đều có mặt tại Hamburg ngày 13 tháng 4 để thương tiếc gặp bạn lần cuối.
“Vài ngày trước thời điểm vĩnh viễn ra đi, Stuart đột nhiên trở về nước Anh, xuất hiện tại Liverpool và vui vẻ uống bia cùng tất cả thành viên gia đình Beatles. Dường như Stuart có linh cảm anh sẽ không còn cơ hội gặp lại chúng tôi”, Harrison buồn rầu kể.
Stuart Sutcliffe được The Beatles trân trọng tôn vinh vài năm sau bằng việc đưa hình ảnh anh cùng các thành viên còn lại trong ban nhạc lên bìa đĩa hát “Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band”. Cuộc đời ngắn ngủi của họa sĩ tài hoa kiêm thành viên sáng lập The Beatles cũng được khắc họa rõ nét trong bộ phim Blackbeat (The Beatles ở Hamburg - 1964) kể về những ngày đầu khởi nghiệp của ban nhạc huyền thoại.