Việc triển khai ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin (CNTT) y tế là rất lớn, mỗi hệ đều có các ứng dụng chuyên sâu, trong xu hướng phát triển của khoa học, kỹ thuật không thể thiếu CNTT.
Xuất phát từ thực tiễn và yêu cầu tăng cường quản lý về CNTT y tế ngày càng cấp bách, đòi hỏi phải có một tổ chức của Bộ Y tế để giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước về CNTT y tế và thống nhất chỉ đạo ứng dụng CNTT trong cả nước phát triển. Nhận thấy được vai trò và tầm quan trọng của việc thành lập đơn vị CNTT, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã quyết liệt chỉ đạo Vụ Khoa học & Đào tạo làm đầu mối xây dựng Đề án thành lập Cục CNTT Bộ Y tế.
Năm 2012, Đề án thành lập Cục Công nghệ thông tin chính thức được lấy ý kiến và thẩm định. Ngày 31/8/2012, Chính phủ ban hành Nghị định số 63/2012/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế, trong đó Cục CNTT chính thức được Chính phủ thành lập. Có thể khẳng định, Cục CNTT được thành lập là do đòi hỏi khách quan của công tác ứng dụng và phát triển CNTT y tế và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến là người đặt nền móng và khai sinh ra Cục CNTT - Bộ Y tế.
Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin - TTND. PGS.TS. Trần Quý Tường chủ trì buổi làm việc cùng các chuyên gia.
I. Hình thành bộ máy tổ chức
Ngày 22/10/2012, Cục CNTT Bộ Y tế chính thức đi vào hoạt động, Bộ trưởng ban hành Quyết định số 4048/QĐ-BYT quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Cục CNTT.
Cục CNTT là cơ quan quản lý nhà nước thuộc Bộ Y tế, có chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Y tế quản lý nhà nước về ứng dụng và phát triển CNTT trong ngành y tế; chỉ đạo, tổ chức triển khai ứng dụng CNTT trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp ngành y tế trên phạm vi toàn quốc.
II. Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về CNTT y tế
Dưới sự chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ Y tế, tập thể cán bộ công chức, viên chức và nhân viên của Cục CNTT đã ổn định tổ chức và khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ được giao. Với sự cố gắng, nỗ lực vươn lên của tập thể công chức, viên chức và nhân viên của Cục CNTT và sự giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ của các Vụ, Cục, Văn phòng, Thanh tra Bộ và các đơn vị trong ngành y tế, Cục CNTT đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
1. Xây dựng văn bản về CNTT y tế
Căn cứ chủ trương, chính sách của Đảng, Quốc hội và Chính phủ và từ yêu cầu thực tiễn, nhằm xây dựng cơ sở pháp lý cho công tác ứng dụng, phát triển CNTT y tế, trong thời gian qua, Cục CNTT - Bộ Y tế đã chủ trì hoặc tham gia, phối hợp với các đơn vị của Bộ để tham mưu, tổ chức xây dựng, trình Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành nhiều văn bản pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật, tài liệu chuyên môn về CNTT y tế.
a) Văn bản liên quan với ứng dụng CNTT y tế: Thông tư và 12 Quyết định quy định về chuyên môn CNTT y tế, như Thông tư số 53/2014/TT-BYT ngày 29/12/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc Quy định điều kiện hoạt động y tế trên môi trường mạng, Quyết định số 2035/QĐ-BYT ngày 12/06/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành “Danh mục kỹ thuật về CNTT trong lĩnh vực y tế”, Quyết định số 4159/QĐ-BYT ngày 13/10/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc Quy định về đảm bảo an toàn thông tin y tế điện tử tại các đơn vị trong ngành y tế, Quyết định số 5641/QĐ-BYT ngày 31/12/2015 ban hành Kiến trúc Chính phủ điện tử Bộ Y tế Phiên bản 1.0, Quyết định số 3219/QĐ-BYT ngày 31/7/2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành 6 bộ biểu mẫu báo cáo tình hình ứng dụng CNTT trong ngành y tế, Quyết định số 7562/QĐ-BYT ngày 29/12/2016 ban hành 05 Bộ chỉ số đánh giá mức độ sẵn sàng về ứng dụng CNTT trong ngành y tế, Quyết định số 7713/QĐ-BYT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc công bố tài liệu tiêu chuẩn quốc tế giao thức bản tin HL7 phiên bản tiếng Việt áp dụng vào phần mềm ứng dụng trong lĩnh vực y tế (áp dụng vào phần mềm quản lý bệnh viện theo tiêu chuẩn quốc tế), Quyết định số 3926/QĐ-BYT ngày 28/8/2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế công bố tài liệu tiêu chuẩn kiến trúc tài liệu lâm sàng HL7CDA phiên bản tiếng Việt áp dụng vào phần mềm ứng dụng trong lĩnh vực y tế (áp dụng vào phần mềm quản lý bệnh viện theo tiêu chuẩn quốc tế), Quyết định số 445/QĐ-BYT ngày 5/2/2016 của Bộ trưởng BYT phê duyệt kế hoạch ứng dụng và phát triển CNTT giai đoạn 2016-2020 của BYT...
b) Các văn bản liên quan với cải cách hành chính và dịch vụ công: Quyết định số 436/QĐ-BYT ngày 7/2/2014 của Bộ Y tế ban hành kế hoạch cải cách hành chính của Bộ Y tế năm 2014, Quyết định số 3723/QĐ-BYT ngày 25/9/2013 của Bộ trưởng BYT về việc Ban hành kế hoạch “Thông tin, truyền thông cải cách hành chính của BYT giai đoạn 2013 - 2015”, Quyết định số 4920/QĐ-BYT ngày 06/12/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc Ban hành Quy chế sử dụng hệ thống văn bản điện tử, Quyết định số 5231/QĐ-BYT ngày 17/12/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc Ban hành Quy chế sử dụng hệ thống thư điện tử, Quyết định số 5452/QĐ-BYT ngày 30/12/2014 của Bộ trưởng BYT về việc Ban hành Quy định sử dụng chữ ký số chuyên dùng trong văn bản điện tử của BYT.
2. Ứng dụng CNTT trong cải cách hành chính
a) Dịch vụ công trực tuyến: 100 % (293 TTHC) thủ tục hành chính công thuộc thẩm quyền của Bộ Y tế được cung cấp trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế mức độ 2, Bộ Y tế có 5 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3; 34 dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 (tích hợp ứng dụng chữ ký số).
b) Hệ thống quản lý và điều hành văn bản điện tử: Kết nối liên thông với Chính phủ, BHXHVN và 13 UBND tỉnh (Bắc Kạn, Bến Tre, Đăk Lăk, Đồng Nai, Hà Giang, Hà Tĩnh, Kiên Giang, Ninh Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Quảng Ninh, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc), Công khai tiến độ giải quyết hồ sơ của Bộ Y tế trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ.
Cục CNTT đã chủ trì nhiều buổi hội thảo đưa CNTT phát triển mạnh mẽ trong thực tiễn.
3. Ứng dụng CNTT trong khám, chữa bệnh
a) Cơ bản hoàn thành triển khai thí điểm bệnh án điện tử ở 04 bệnh viện tuyến Trung ương, 02 bệnh viện tuyến tỉnh làm cơ sở thống nhất triển khai bệnh án điện tử trong toàn quốc; Hoàn thành Thí điểm áp dụng thẻ BHYT điện tử trong quản lý bệnh nhân BHYT tại 02 Bệnh viện Nhân dân Gia Định và Bệnh viện Quận 2.
b) Kết quả ứng dụng CNTT tại các cơ sở khám, chữa bệnh: Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ, với sự hướng dẫn của Cục CNTT, việc ứng dụng CNTT y tế ở các đơn vị, địa phương đã có bước chuyển biến mạnh mẽ. Cho đến nay, đã có 100% bệnh viện tuyến Trung ương, 75% bệnh viện tuyến tỉnh và 70% bệnh viện tuyến huyện đã triển khai phần mềm quản lý bệnh viện.
c) Hệ thống tư vấn khám, chữa bệnh từ xa
Bệnh viện Bạch Mai (BV hạt nhân) triển khai tư vấn y tế, khám chữa bệnh từ xa với 11 bệnh viện vệ tinh tuyến tỉnh/thành phố (Bệnh viện đa khoa: Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Lào Cai, Ninh Bình, Hòa Bình, Phú Thọ, Quảng Ninh, Xanh Pôn - TP. Hà Nội).
Bệnh viện Việt Đức (BV hạt nhân) triển khai tư vấn y tế, khám chữa bệnh từ xa với 7 bệnh viện vệ tinh tuyến tỉnh/thành phố (Bệnh viện đa khoa: Hà Giang, Quảng Ninh, Ninh Bình, Thái Bình, Điện Biên, Lào Cai, Bắc Giang.
4. Ứng dụng CNTT trong khám, chữa bệnh BHYT
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo Bộ Y tế đã phối hợp với lãnh đạo BHXH Việt Nam trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn việc ứng dụng CNTT trong quản lý khám chữa bệnh BHYT.
- Nhằm phục vụ cho tin học hóa khám chữa bệnh và thanh toán BHYT, Bộ Y tế đã có Quyết định số 3465/QĐ-BYT ngày 8/7/2016 ban hành bộ mã danh mục dùng chung phiên bản số 4; đồng thời bổ sung: 896 thuốc vào mã thuốc tân dược, 3.635 dịch vụ kỹ thuật vào danh mục dịch vụ kỹ thuật tương đương và danh mục ICD-10.
- Với sự cố gắng của Bộ Y tế, BHXH Việt Nam và các cán bộ CNTT đã kết nối dữ liệu giữa các cơ sở khám chữa bệnh với Bộ Y tế và cơ quan BHXH. Ngày 29/6/2016, tại Hà Nội, BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế tổ chức Hội nghị triển khai công tác phát triển BHYT giai đoạn 2016 - 2020 và Khai trương Cổng dữ liệu y tế tại địa chỉ http://congdulieuyte.vn/hPortal và Hệ thống thông tin Giám định BHYT.
Kết quả cụ thể đã kết nối liên thông giữa 63 Sở Y tế, 63 cơ quan BHXH, 1.356 bệnh viện các tuyến, 704 cơ quan Bảo hiểm xã hội quận/huyện, 704 Trung tâm y tế huyện; 710 trung tâm y tế cơ quan xí nghiệp và 11.105 Trạm y tế xã, phường trên cả nước với nhau. Như vậy, đã có khoảng 99,5% cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tại 63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc đã kết nối liên thông với hệ thống giám định của BHXH Việt Nam.
5. Ứng dụng CNTT trong y tế dự phòng
- Hoàn thành xây dựng hệ thống thông tin quản lý tiêm chủng, khai trương ngày 24/3/2017.
- Hệ thống quản lý bệnh truyền nhiễm: đang triển khai trên phạm vi cả nước từ ngày 01/7/2016.
Hiện nay, CNTT y tế đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức khi tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đòi hỏi cán bộ, công chức, viên chức và nhân viên Cục CNTT phải có quyết tâm cao, nỗ lực vươn lên, có sáng tạo và có giải pháp đột phá, thực hiện một tầm nhìn y tế điện tử quốc gia hiện đại, cập nhật, đáp ứng yêu cầu phát triển ngành y tế, góp phần vào thành công của sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.