Cửa "lách luật" giá sữa đã hẹp?

Quy định áp giá trần 25 mặt hàng sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi đã có hiệu lực từ giữa tháng 6/2014 nhưng sau đó một số sản phẩm bản chất là sữa bột đã “thay tên, đổi họ” nhập nhèm trong nhãn mác và quảng cáo nhằm né tránh quy định áp giá trần bán lẻ…

Thay tên đổi họ- quảng cáo mập mờ!

Sản phẩm là sữa nhưng lại núp dưới tên gọi khác để không bị áp giá trần theo quy định áp giá trần sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi là chiêu lách luật của một số doanh nghiệp (DN) sau khi Bộ Tài chính có quyết định bình ổn giá sữa bột. Hàng chục sản phẩm dạng sữa đã nhanh chóng đổi sang những tên gọi khác nhau như: Thức ăn công thức; thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng hay đặc biệt bổ sung vi chất dinh dưỡng; sản phẩm dinh dưỡng hay dinh dưỡng công thức… thậm chí đổi thành thực phẩm bổ sung sản phẩm dinh dưỡng.

Chị Thu Thủy (Khu tập thể thành công-Ba Đình- TP Hà Nội) cho biết vì không có sữa nên chị có nhu cầu nuôi con bằng sữa ngoài. Tuy nhiên, chị và cả gia đình đã rất phân vân khi quyết định chọn loại sữa phù hợp vì xem nhãn mác và nghe/xem quảng cáo thì loại sữa nào cũng tốt. “Tôi được biết có 2 dòng sữa dành cho trẻ sơ sinh , một loại có thể thay thế hoàn toàn sữa mẹ, một loại chỉ bổ sung chất dinh dưỡng . Nhưng hầu như các sản phẩm sữa được bày bán không phân biệt rõ để người mua chọn lựa. Thông tin quảng cáo cũng chỉ nói chung chung sản phẩm dành cho độ tuổi nào mà không nêu rõ là sản phẩm bổ sung hay thay thế” - chị Thủy cho hay

Thực tế, ngoài việc “nhập nhèm” giữa sản phẩm bổ sung chất dinh dưỡng với sản phẩm thay thế sữa mẹ, các hãng sữa còn không hề kiệm lời trong việc quảng cáo quá mức công dụng của sữa. Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội , cho rằng thực tế các dòng quảng cáo về công dụng sản phẩm trên hộp sữa đã gây hiểu nhầm cho các bà mẹ về việc có thể hay không dùng thay thế hoàn toàn sữa mẹ.

Đại diện Chi cục QLTT Hà Nội cho biết cơ quan QLTT hiện đang quản lý, giám sát các sản phẩm sữa theo tem nhãn và theo quy định áp giá trần của Bộ Tài chính . Tuy nhiên, với việc mập mờ khái niệm các sản phẩm thì cần các cơ quan liên bộ tích cực làm rõ, quản lý ngay từ khâu đăng ký sản phẩm và có chế tài quản lý nhằm bảo vệ lợi ích người tiêu dùng.

Theo ông Lê Văn Giang, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế , với sản phẩm sữa, cũng như sản phẩm dinh dưỡng công thức, thực phẩm bổ sung, nếu doanh nghiệp có bất cứ sự thay đổi nhỏ nào về hàm lượng, thành phẩm đều phải công bố lại sản phẩm. Trường hợp sản phẩm thay đổi mẫu mã, quy cách nhãn sản phẩm, theo quy định, doanh nghiệp chỉ cần báo cáo bằng văn bản và xác nhận lại nhãn sản phẩm. “Một trong những chỉ tiêu quan trọng để quy định sản phẩm sữa dạng bột là hàm lượng protein trong sữa không nhỏ hơn 34%”- ông Giang nhấn mạnh.

Tiếp tục mạnh tay xử lý vi phạm giá sữa

Trước những thông tin về việc các doanh nghiệp đã thay tên, đổi họ cho nhiều sản phẩm sữa nhằm “lách luật” bình ổn giá, danh sách 30 sản phẩm nghi vấn "đổi tên" đã được Bộ Tài chính gửi sang Bộ Y tế để rà soát 30 sản phẩm được cho rằng không phải là sữa theo quy định tại Thông tư số 30/2013/TT-BYT của Bộ Y tế về danh mục sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi xem có thuộc diện hàng hóa thực hiện bình ổn giá hay không? Sau khi rà soát, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã khẳng định, toàn bộ sản phẩm nêu trong danh mục Bộ Tài chính yêu cầu rà soát đều thuộc phạm vi điều chỉnh giá theo Thông tư số 30/2013/TT-BYT về ban hành danh mục sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi thuộc hàng hóa thực hiện bình ổn giá.

Sau khi có kết luận của Bộ Y tế, Bộ Tài chính đã yêu cầu sở tài chính các địa phương thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện giá bán lẻ, đăng ký giá, niêm yết giá của các tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi trên địa bàn; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng. Các địa phương cũng cần tăng cường tuyên truyền, cập nhật thông tin về giá sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi để người dân cùng giám sát.

Bộ Tài chính cũng khẳng định, Bộ Tài chính sẽ thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế để rà soát danh mục sản phẩm sữa và thực hiện quản lý nhà nước về giá. Đồng thời, thường xuyên phối hợp với Bộ Công Thương triển khai các đoàn thanh tra, kiểm tra việc thực hiện mức giá bán lẻ tối đa, niêm yết giá, bán theo giá niêm yết

Cũng liên quan đến vấn đề này, trước lo ngại của dư luận rằng khi quy định cấm quảng cáo sản phẩm thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi có hiệu lực, các doanh nghiệp sẽ lách luật bằng cách “thay tên đổi họ” thành sản phẩm dinh dưỡng, thức ăn bổ sung, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế, sản phẩm thay thế sữa mẹ bao gồm 2 dòng: sản phẩm dinh dưỡng công thức (dạng lỏng hoặc bột) được chế biến từ sữa bò hoặc sữa động vật khác với các thành phần thích hợp có thể sử dụng thay thế sữa mẹ dành cho trẻ dưới 12 tháng tuổi (infant formula) và sản phẩm để sử dụng trong giai đoạn ăn bổ sung cho trẻ từ 6-24 tháng tuổi (follow up formula).

Để tránh tình trạng lách luật, các sản phẩm dinh dưỡng công thức khác có dạng lỏng hoặc dạng bột được chế biến từ sữa bột hoặc sữa động vật khác với các thành phần thích hợp được trình bày hoặc giới thiệu là phù hợp dùng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi (ngoại trừ những thức ăn bổ sung trong cơ cấu dinh dưỡng cho trẻ trên 6 tháng tuổi).

“Sở dĩ Luật Quảng cáo 2012 cấm quảng cáo các sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi là để khuyến khích việc nuôi con bằng sữa mẹ. Thế nhưng, trước thực trạng quảng cáo sản phẩm sữa như hiện nay, thừa ủy quyền của Chính phủ, Bộ Y tế đã có tờ trình lên ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề này. Cuộc họp của ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây cũng đã ra Nghị quyết là sẽ cấm quảng cáo cả hai loại sữa trên để cho phù hợp với Luật Quảng cáo”-ông Quang nhấn mạnh.

Nguyễn Hoàng

Từ ngày 20/6, áp trần giá sữa bán lẻ cho trẻ dưới 6 tuổi

Áp trần giá sữa cho trẻ dưới 6 tuổi: Có khả thi?

Có thể áp trần giá sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi