Tổ chức Y tế thế giới cũng như nhiều chuyên gia y tế, chính sách, các Đại biểu Quốc hội đã nhấn mạnh những tác hại, gánh nặng do thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng gây ra với sức khỏe người sử dụng, cũng như tăng thêm gánh nặng tài chính chi cho điều trị bệnh tật do các sản phẩm này gây ra.
Cùng đó, Bộ Y tế đã nhiều lần nhất quán quan điểm cần phải CẤM chứ không QUẢN thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Vậy đâu là lý do Tổ chức Y tế thế giới, Bộ Y tế và các chuyên gia y tế, chính sách cũng như các Đại biểu Quốc hội lại nêu quan điểm phải CẤM chứ không QUẢN thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng?
Báo Sức khỏe và Đời sống tổ chức tuyến bài "Vì sao cần phải CẤM chứ không QUẢN thuốc lá điện tử, nung nóng?"
Bài 1: Hệ lụy nghiêm trọng của thuốc lá điện tử, nung nóng: Nhìn từ bệnh viện
Bài 2: Hiểm họa khôn lường khi ma túy 'núp' trong thuốc lá điện tử
Bài 4: Đằng sau những luận điệu truyền thông sai lệch về tác hại của thuốc lá điện tử, nung nóng
Bài 5: Cần cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử, nung nóng để bảo vệ tính mạng, sức khỏe thế hệ trẻ
Bài 6: Cấm thuốc lá điện tử, nung nóng để không phải tốn kém tài chính giải quyết gánh nặng bệnh tậtTrong 6 bài trước đó của tuyến bài 'Vì sao cần phải CẤM chứ không QUẢN thuốc lá điện tử, nung nóng?' Báo Sức khỏe và Đời sống đã chuyển đến bạn đọc ý kiến của cơ quan quản lý, các Đại biểu Quốc hội, lãnh đạo bộ, ngành, Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, chuyên gia y tế. Ở bài thứ 7 này, chúng tôi đăng tải kiến nghị của cử tri về vấn đề thuốc lá điện tử.
Theo đó, cử tri phản ánh, hiện nay, tình trạng hút thuốc lá điện tử đang diễn ra phổ biến và tràn lan trong các cấp học sinh, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và việc học tập của học sinh.
Cử tri kiến nghị cần xem xét, có chính sách nghiêm cấm việc bán thuốc lá điện tử cho học sinh; đồng thời, có giải pháp hạn chế việc nhập thuốc lá điện tử vào Việt Nam, cũng như có chế tài xử lý mạnh đối với các đơn vị cung cấp, buôn bán thuốc lá điện tử trái phép.
Sử dụng thuốc lá điện tử, nung nóng đang trở nên phổ biến, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tạo ra những hệ lụy xấu cho xã hội
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan
Trả lời cử tri, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thông tin: Nghị quyết số 20/NQ-TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành trung ương Đảng Khóa XII Việt Nam, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Chiến lược Quốc gia về Phòng chống tác hại của thuốc lá đều đưa ra mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng, giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe, giảm tỷ lệ tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra nhằm thực hiện các cam kết của Việt Nam khi tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá và cam kết về phát triển bền vững đến năm 2030.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng cho biết, hiện nay đang có khoảng trống pháp lý đối với sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác. Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 chưa có khái niệm rõ về các sản phẩm mới này. Luật Đầu tư cũng chưa quy định thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hoặc thuốc lá mới khác thuộc Danh mục cấm đầu tư kinh doanh hay danh mục đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Có 5 nước trong khu vực ASEAN quy định cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei và Campuchia.
Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hiện đang trở nên phổ biến, đặc biệt là trong nhóm tuổi thanh thiếu niên và học sinh. Sự gia tăng sử dụng sản phẩm này không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mà còn tạo ra những hệ lụy xã hội phức tạp.
Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng thuốc lá điện tử có thể chứa nhiều chất gây nghiện và độc hại, có nguy cơ gây tổn thương phổi, tim mạch, và đặc biệt là ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ ở thanh thiếu niên.
Tuy nhiên, các cơ quan chức năng mới chỉ bắt giữ, xử lý các sản phẩm này dưới hình thức kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ, sản phẩm nhập lậu. Một số vụ việc đã xử lý hình sự nhưng chỉ khi phát hiện có chất ma tuý, chất cấm.
Một buổi sinh hoạt ngoại khóa truyền thông về tác hại của thuốc lá trong trường học trên địa bàn Hà Nội.
Đề xuất ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, nung nóng và các sản phẩm thuốc mới mới
Trả lời cử tri, Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định, việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá là rất cần thiết để khắc phục bất cập và hạn chế nêu trên. Quốc hội cũng đã có chỉ đạo Chính phủ sớm có kế hoạch sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá vào năm 2025.
Tuy nhiên, trình tự, thủ tục của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật cần nhiều thời gian. Trong khi đó, thuốc lá mới là vấn đề đang rất nóng, dư luận cực kỳ quan tâm, các sản phẩm có khả năng gây nghiện nhanh, đặc biệt đối tượng học sinh, sinh viên.
"Do đó, cần phải khẩn trương có biện pháp để ngăn chặn kịp thời, tránh có thêm nhiều người trong tương lai nghiện nicotine và nguy hại đến sức khoẻ. Do vậy, Bộ Y tế đã có Báo cáo số 626/BC-BYT ngày 22/5/2024 đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc mới mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai"- Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.
Cần phải quy định cấm toàn bộ việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bao gồm mọi tổ chức, cá nhân có liên quan vì nếu chỉ đề xuất cấm người dưới 18 tuổi mua, bán, sử dụng; không bán cho người dưới 18 tuổi hay không sử dụng người dưới 18 tuổi mua, bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thì công tác phòng, chống tác hại thuốc lá sẽ không đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc lá trong cộng đồng, tạo cơ hội cho trẻ em sử dụng thuốc lá và phát sinh các nguy cơ khác.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ nghiên cứu, tổng hợp để sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định phù hợp với tình hình thực tế và các văn bản chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.
Theo Điều tra năm 2020, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành ở nước ta tăng 18 lần (từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020). Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi học sinh từ 13 - 15 tuổi là 3,5%.
Bằng chứng từ các nước cho phép sử dụng thuốc lá điện tử cho thấy, thuốc lá điện tử là nguyên nhân cho việc bắt đầu sử dụng thuốc lá điếu thông thường ở thanh thiếu niên bởi bản chất vẫn là nghiện chất nicotin.
Vì vậy, thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử có nhiều khả năng trở thành người hút thuốc lá điếu thông thường. Thanh thiếu niên chưa bao giờ hút thuốc nhưng sử dụng thuốc lá điện tử, tỷ lệ chuyển sang hút thuốc lá điếu thông thường cao hơn 2 - 3,5 lần so với những thanh thiếu niên chưa từng sử dụng thuốc lá điện tử.
