BSCKII. Nguyễn Đặng Khiêm - Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết, bệnh nhân L.V.L. (70 tuổi, ở Hoàng Mai, Hà Nội) được đưa vào viện cấp cứu ngày 26/6 trong tình trạng bị hôn mê sau khi uống thuốc an cung ngưu hoàng hoàn ngừa tai biến mạch máu não.
Người nhà bệnh nhân cho biết, trước đó khoảng 1 tuần ông L. bị ngã và xuất hiện tình trạng đau đầu chóng mặt. Lo ngại bị tai biến mạch máu não, gia đình đã cho ông uống cho uống 4 liều thuốc an cung ngưu hoàng hoàn để dự phòng tai biến. Sau 4 liều thuốc này, ông L. bắt đầu có biểu hiện bất thường, hôn mê nên người thân đưa vào bệnh viện cấp cứu.
Khi tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ đã nhanh chóng chỉ định chụp cắt lớp CT và phát hiện bệnh nhân bị xuất huyết não có cục máu tụ dưới màng cứng. Ngay lập tức, bệnh nhân được tiến hành xử lý lấy máu tụ và sức khoẻ ổn định sau 4 ngày can thiệp.
Chụp cắt lớp vi tính sọ não có hình ảnh chảy máu dưới màng cứng sau khi bệnh nhân dùng an cung ngưu.
Không phải “thần dược” ngừa tai biến
Đáng chú ý, đây không phải ca bệnh đầu tiên phải nhập viện cấp cứu sau khi uống an cung ngưu hoàng hoàn - thứ thuốc được cho là “thần dược” phòng ngừa tai biến, đột quỵ. Quá nhiều lời đồn thổi về loại thuốc này khiến nhiều người mua về tích trữ trong nhà, coi đây là một lá “bùa hộ mệnh” khi có tai biến. Và cũng không ít người trong số đó đã ngậm ngùi vì người thân không qua khỏi, sống thực vật vì tin tưởng an cung ngưu hoàng hoàn.
BS. Khiêm cảnh báo, an cung ngưu hoàng hoàn không có tác dụng dự phòng tai biến mạch máu não. Đây là loại thuốc dùng trong trường hợp bị tai biến nhồi máu và phải có chỉ định từ bác sĩ nhưng trên thực tế người dân sử dụng rất bừa bãi. Rất nhiều bệnh nhân cao huyết áp luôn dự phòng an cung ngưu hoàng hoàn để dự phòng tai biến mạch máu não, dù đây là thuốc điều trị không phải thuốc dự phòng.
"Về lý thuyết, bệnh nhân bị tai biến nhồi máu não uống an cung ngưu có thể cải thiện lâm sàng do thuốc làm giảm yếu tố đông máu. Tuy nhiên, khi xảy ra tai biến, không ai có thể xác định bệnh nhân đang bị nhồi máu não hay xuất huyết não khi chưa tới bệnh viện để chẩn đoán. Trong trường hợp bị tai biến xuất huyết não, uống an cung ngưu càng nguy hiểm vì gia tăng chảy máu.
Do thuốc an cung ngưu có tác dụng chống đông. Bệnh nhân đang bị xuất huyết máu não, cần cầm máu không cho chảy thì lại uống an cung khiến máu không thể đông lại, càng chảy máu nhiều thêm, nguy hiểm cho người bệnh. Vì thế, trước khi dùng thuốc, người bệnh cần được chụp cộng hưởng từ, chẩn đoán chính xác tình trạng tai biến mạch máu não có chảy máu hay không”- chuyên gia cấp cứu cảnh báo.
Bác sĩ Khiêm thăm khám cho bệnh nhân tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu Nghị.
Một điểm cần lưu ý nữa là, kể cả trong trường hợp tai biến nhồi máu não, nếu bệnh nhân có đông tắc mạch thì việc tùy tiện dùng thuốc an cung ngưu cũng rất nguy hiểm. Vì nếu vùng nhồi máu quá lớn, dùng thuốc an cung sẽ gây nguy cơ chảy máu bên trong vùng nhồi máu làm tình trạng chảy máu thêm trầm trọng hơn.
Chính vì vậy, khi dùng thuốc cần đặc biệt tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tùy tiện sử dụng gây hậu quả nặng nề. Tuyệt đối không dùng thuốc này cho bệnh nhân bị tai biến máu não do chảy máu. Với bất cứ trường hợp tai biến mạch máu não nào, việc can thiệp sớm trong giờ vàng (3-4 giờ sau khi có biểu hiện) rất quan trọng để cứu sống người bị tai biến mạch máu não.
Các bác sĩ cho biết, những biểu hiện thường gặp ở người đột quỵ là méo miệng, tê bì, yếu liệt chân tay, nói khó… Do đó, khi thấy một người các dấu hiệu như trên cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện có điều trị đột quỵ gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
“Vấn đề quan trọng nhất trong cấp cứu đột quỵ là vấn đề thời gian, chính vì vậy, phải nhanh chóng đưa người bệnh đến các cơ sở y tế uy tín có đủ trang thiết bị máy móc hiện đại để được khám tư vấn và điều trị kịp thời, tận dụng "thời gian vàng" của não, tránh đột quỵ não gây di chứng nặng nề”- GS. Thông đặc biệt nhấn mạnh.
Để phòng bệnh đột quỵ, các bác sĩ khuyến cáo, người dân cần tích cực vận động cơ thể và tập thể dục thường xuyên (30 phút mỗi ngày); giữ chế độ ăn uống đúng mức để tránh béo phì; hạn chế rượu, bia; tránh hút thuốc lá.
Cần điều trị tốt bệnh tăng huyết áp, phòng và điều trị đái tháo đường, khắc phục tình trạng tăng cholesterol.
Khi gặp người đột quỵ, tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống hoặc xoa bóp, cạo gió, chích đầu ngón tay… làm mất “thời gian vàng” điều trị mà cần đưa đi cấp cứu ngay giảm tỉ lệ tử vong và tàn phế.
