Gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới trên 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc. Số người mắc bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng hiện nay rất lớn và ngày càng gia tăng
Thông tin này được Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đưa ra tại tổ chức Hội thảo tăng cường phối hợp truyền thông về công tác y tế dự phòng tổ chức tại Hà Nội ngày 28/1
Bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới trên 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc
Giới thiệu về gánh nặng bệnh không lây nhiễm và giải pháp phòng bệnh không lây nhiễm, TS Trần Quốc Bảo, Cục Y tế dự phòng cho biết, bệnh không lây nhiễm hay còn gọi là bệnh mạn tính, là các bệnh không lây truyền, phát triển và tiến triển chậm trong nhiều năm thường là bắt đầu từ tuổi trẻ, đòi hỏi việc điều trị có hệ thống và lâu dài, thậm chí cả cuộc đời.
Có nhiều bệnh không lây nhiễm khác nhau, tuy nhiên hiện nay trên thế giới và Việt Nam đang ưu tiên phòng, chống các bệnh tim mạch, bệnh đái tháo đường, ung thư và các bệnh hô hấp mạn tính, do đây là những bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ mắc cao và là nguyên nhân chủ yếu gây tàn tật và tử vong ở người trưởng thành.
Đặc biệt, gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới trên 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc. Số người mắc bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng hiện nay rất lớn và ngày càng gia tăng. Do đó, Việt Nam đang phải giải quyết gánh nặng bệnh tật kép gồm bệnh truyền nhiễm và bệnh không lây nhiễm.
Ước tính, Việt Nam hiện có khoảng 12,5 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp; 2,5 triệu người bị bệnh đái tháo đường; trên 2 triệu người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản; mỗi năm có khoảng 125.000 người mắc mới ung thư. Cũng theo ước tính, năm 2012, cả nước có 520.000 ca tử vong các loại, trong đó hơn 379.000 số ca tử vong là do các bệnh không lây nhiễm; tức là cứ 10 người tử vong thì có 7 người chết do các bệnh không lây nhiễm (chủ yếu là các bệnh: tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính...).
Thuốc lá, lạm dụng rượu bia…: “Kẻ thù” của bệnh không lây nhiễm
Các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm ở mức cao và đang gia tăng ở Việt Nam là: tỷ lệ hút thuốc lá cao, lạm dụng rươu bia, dinh dưỡng không hợp lý và ít hoạt động thể lực.
Theo ThS Trần Quốc Bảo, các bệnh không lây nhiễm gây tàn phế nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện sớm và điều trị, theo dõi lâu dài. Cụ thể như, tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch khác làm cho hàng trăm ngàn người bị liệt, tàn phế và mất sức lao động mỗi năm.
Đái tháo đường nằm trong 10 nguyên nhân gây tàn phế hàng đầu ở cả nam và nữa giới, gây các biến chứng về tim mạch, tổn thương thần kinh, suy thận, nhiễm trùng và gây tổn thương bàn chân có thể dẫn đến phải cắt cụt chi...
ThS Trần Quốc Bảo nhấn mạnh, các bệnh không lây nhiễm được coi là dịch bệnh, gây ra những tác động trầm trọng và rộng lớn về kinh tế, xã hội thông qua việc làm tăng chi phí y tế, giảm năng xuất lao động và sản phẩm xã hội.
Tại Việt Nam chưa có các đánh giá hoặc ước tính tổng thể gánh nặng kinh tế của các bệnh không lây nhiễm. Tuy nhiên, các nghiên cứu ở các góc độ khác nhau đã phần nào phản ánh được mức độ tổn thất về kinh tế, xã hội do bệnh không lây nhiễm gây ra. Chi phí điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh không lây nhiễm cao trung bình gấp 40 – 50 lần so với điều trị các bệnh lây nhiễm do đòi hỏi kỹ thuật cao, thuốc đặc trị đắt tiền, thời gian điều trị lâu, dễ biến chứng.
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, năm 2015, Việt Nam vẫn phải đối mặt với nguy cơ xảy ra các dịch bệnh mới nổi và nguy hiểm. Để chuẩn bị tốt công tác phòng chống dịch bệnh trong năm 2015, Bộ Y tế đã chủ động xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh theo từng tình huống dịch bệnh; trong đó đẩy mạnh các hoạt động giám sát, phát hiện sớm và xử lý ngay khi phát hiện ca bệnh đầu tiên.
Đồng thời, ngành y tế phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng tuyên truyền, thông tin kịp thời tới người dân về tình hình dịch bệnh và các khuyến cáo, biện pháp phòng bệnh; đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra; sẵn sàng thuốc, vật tư, hóa chất trong phòng chống dịch bệnh.
Theo các chuyên gia, để hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm hiệu quả và toàn diện, việc xây dựng và ban hành Chiến lược quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm là cần thiết. Chiến lược này sẽ định hướng để tăng cường hiệu quả hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm theo hướng toàn diện, lồng ghép, dựa vào cộng đồng và huy động sự tham gia chủ động của các bộ, ngành. Đồng thời, ngành y tế tập trung tổ chức hệ thống dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị, quản lý các bệnh không lây nhiễm từ trung ương đến cấp xã; củng cố hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để cung cấp các dịch vụ toàn diện, chuyên sâu và kỹ thuật cao cho chẩn đoán, điều trị bệnh nhân mắc bệnh không lây nhiễm.
Thái Bình
