Công và tội của... xe máy

20-04-2019 21:04 | Thời sự
google news

SKĐS - Trong khi với phần đông người dân, chiếc xe máy là phương tiện giao thông thiết yếu, thậm chí với nhiều người còn là phương tiện kiếm sống, thì với các nhà quản lý giao thông đô thị, chiếc xe máy đang bị coi là tội đồ gây ra nạn ùn tắc và tai nạn giao thông, là thủ phạm gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, cần phải dẹp bỏ.

Chính vì những lý do đó mà thành phố Hà Nội đang muốn cấm xe máy theo lộ trình.

Nếu nói về nguyên nhân tắc đường, thủ phạm không chỉ có xe máy. Thực ra, những chiếc ô tô mới chiếm nhiều hơn diện tích trên đường. Trong khi nó chưa chắc đã tối ưu hóa được khả năng vận chuyển của mình nếu trên ô tô chỉ có đúng một tài xế. Chưa kể, nhiều khi phương tiện này cũng lấn cả làn xe máy và từ đó gây ách tắc.

Việc cải thiện chất lượng không khí bằng cách xóa bỏ xe máy nghe có vẻ đầy hoài nghi. Khí thải từ ô tô đi đâu? Nó không góp phần làm ô nhiễm không khí? Ngoài ra ô nhiễm còn từ việc xây dựng dày đặc, từ các nhà máy sản xuất công nghiệp, hay thậm chí là từ thói quen của người dân như xả rác và đốt rác chẳng hạn. Tại châu Á, có quốc gia cũng đã cấm xe máy ở một số thành phố lớn, nhưng ô nhiễm không khí ở nước này vẫn đang nằm trong báo động đỏ.

Còn để giảm tai nạn giao thông, sự cố xảy ra trên đường không phụ thuộc vào việc bạn đi phương tiện gì mà quan trọng là sự tuân thủ luật giao thông, tính trách nhiệm và kỷ luật của mọi người cầm lái.

Trong khi hiệu quả của việc cấm xe máy còn mơ hồ thì hệ lụy của nó lại khá rõ nét. Những người kiếm sống bằng nghề xe ôm, giao hàng, chiếc xe máy không đơn thuần là phương tiện giao thông mà còn là phương tiện kiếm sống. Nếu cấm xe máy, sẽ có hàng chục nghìn người không còn phương tiện mưu sinh. Vì vậy mấu chốt câu chuyện không phải là cấm xe máy hay ô tô mà là cấm thì người đang đi xe máy sống như thế nào? Khi giá bất động sản cao ngất ngưởng, rất khó để mua được nhà ở gần khu trung tâm - nơi thường có nhiều việc làm hấp dẫn. Trong khi giao thông công cộng chưa đáp ứng được yêu cầu của người dân thì xe máy là cần câu cơm của rất nhiều người. Vì thế, cấm xe máy trong thời gian này sẽ gây nhiều khó khăn cho người dân, làm giảm năng suất lao động của họ, thậm chí có thể gây ra nạn thất nghiệp và hậu quả cuối cùng là làm suy giảm kinh tế, kéo theo bất ổn xã hội.

Cấm xe máy mà chưa có một nền tảng hạ tầng thay thế vô tình làm khoảng cách giàu nghèo lớn hơn trong xã hội. Ở một đất nước có thu nhập bình quân đầu người cũng chỉ ở mức khiêm tốn như nước ta, cùng với thuế nhập khẩu ô tô và giá xăng dầu đều cao, số đông người dân không có cơ hội sử dụng ô tô.

Chính vì vậy, để người dân có thể từ bỏ xe máy thì chính quyền phải hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng và cả không gian công cộng trước đã. Trong khi đường tàu điện trên cao vẫn triển khai với tiến độ khá chậm, mạng lưới xe bus cũng chưa được thiết kế hợp lý. Người dân nhiều khi phải bắt xe ôm đi từ nhà mình ra bến xe bus, rồi đổi xe hai ba lần mới đến được nơi cần đến. Như vậy rất lãng phí thời gian và công sức.

Những người sử dụng phương tiện công cộng là những người đi bộ, nhưng họ không có chỗ để đi vì hầu hết vỉa hè đã bị chiếm dụng. Tương tự, không có khái niệm lối sang đường dành cho người đi bộ ở nước ta bởi rất ít người tôn trọng những đường kẻ vạch rằn của họ. Hệ thống nhà chờ xe bus chỉ mới được làm ở những khu vực trung tâm, chưa kể nó còn bị chiếm dụng. Hành khách ở những nơi xa hơn làm sao để không khỏi kiệt sức khi phải đứng chờ dưới nắng nóng, khói bụi và tiếng ồn, rồi phải cảnh giác với nạn móc túi.

Tất cả dẫn đến tâm lý ngại sử dụng xe bus trong khi xe máy vừa tiện lợi vừa cơ động hơn. Như vậy, phát triển và cải thiện bộ mặt giao thông công cộng, thắt chặt việc thực thi pháp luật giao thông - đặc biệt là tệ tham nhũng trên đường - cùng với giáo dục thái độ văn minh cho người đi đường là những cách khả thi hơn lệnh cấm xe máy lạnh lùng. Và biết đâu, khi có một hạ tầng giao thông đủ tốt, không cần ai cấm, người dân sẽ tự giã từ xe máy của mình.


HỒNG LIÊN
Ý kiến của bạn
Tags: