1. Vai trò của bữa sáng đối với người bệnh đái tháo đường
Bỏ bữa sáng hoặc ăn qua loa, ăn gì cũng được với người bệnh đái tháo đường mang đến nhiều rủi ro sức khỏe hơn, đặc biệt là sự dao động đường huyết nguy hiểm, có thể gây hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết đột ngột.
Nếu bỏ bữa sáng hoặc ăn quá ít, người bệnh sẽ rất dễ bị đói và mệt vào giữa buổi. Điều này dễ dẫn đến việc ăn vặt lung tung hoặc ăn quá nhiều vào bữa trưa làm đường huyết bị tăng vọt sau đó.
Ăn sáng đúng cách sẽ giúp duy trì mức đường huyết ổn định, không bị tăng đột ngột. Khi ăn bữa sáng lành mạnh, cơ thể sẽ trở nên "nhạy cảm" hơn với insulin. Điều này có nghĩa là insulin hoạt động tốt hơn và giúp kiểm soát bệnh tốt hơn.
Bữa sáng lành mạnh giúp người bệnh đái tháo đường duy trì được mức đường huyết ổn định.
2. Thực phẩm nên ăn trong bữa sáng giúp ổn định đường huyết
Theo ThS.BS Nguyễn Thu Yên, chuyên gia Nội tiết - Đái tháo đường, đối với bệnh nhân đái tháo đường, một bữa ăn sáng cung cấp khoảng 20-30% trên tổng số dinh dưỡng cả ngày là phù hợp.
Bữa ăn sáng tốt nhất dành cho người bị đái tháo đường bao gồm thực phẩm giàu protein, ít tinh bột, nhiều chất xơ và chất béo lành mạnh.
Protein là chất dinh dưỡng quan trọng ít gây tăng đường máu và giúp tạo cảm giác no lâu cho cơ thể. Chất xơ giúp lượng đường khi vào cơ thể sẽ tăng lên trong máu một cách từ từ và no lâu hơn. Chất béo lành mạnh có lợi cho hệ tim mạch, giúp hòa tan các vitamin A, D, E, K đồng thời giúp duy trì cảm giác no lâu mà lại không làm tăng đường máu.
Những thực phẩm nên ưu tiên trong bữa sáng của người bệnh đái tháo đường
Ưu tiên nguồn thực phẩm giàu protein tốt
- Trứng: Là nguồn protein hoàn hảo, dễ chế biến (trứng luộc, trứng bác, ốp la, trứng cuộn rau).
- Thịt nạc: Thịt gà nướng/luộc (không da) cho bữa sáng mặn.
- Các sản phẩm từ sữa: Sữa chua Hy Lạp không đường, phô mai...
- Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt bí...
Chọn tinh bột phức hợp và chất xơ
Tinh bột là nguồn năng lượng chính nhưng người bệnh cần chọn loại có chỉ số đường huyết (GI) thấp để tránh tăng đường huyết nhanh như ngũ cốc nguyên hạt. Nên ăn thêm các loại rau củ giàu chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thu đường.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch nguyên hạt, gạo lứt, bánh mì nguyên cám...
- Các loại đậu: Đậu đen, đậu lăng (có thể cho vào salad).
- Rau củ giàu chất xơ: Cà chua, ớt chuông, bông cải xanh, rau chân vịt, nấm, cải xoăn...
Không thể thiếu chất béo lành mạnh
- Quả bơ: Giàu chất béo không bão hòa đơn tốt cho tim mạch.
- Các loại hạt: Hạt chia, hạt lanh, hạt óc chó, hạnh nhân...
- Dầu ô liu nguyên chất: sử dụng để chế biến hoặc làm sốt salad.
- Cá béo: Cá thu, cá ngừ, cá hồi áp chảo... (ăn kèm bánh mì nguyên cám).
Nguồn thực phẩm giàu chất béo lành mạnh.
3. Gợi ý một số công thức bữa sáng tốt cho người bệnh đái tháo đường
Trứng luộc hoặc trứng bác + rau củ và quả bơ
Dùng 1-2 quả trứng luộc hoặc bác nhanh 2 quả trứng cùng với một nắm rau bina hoặc cà chua bi. Ăn kèm ¼ quả bơ thái lát và một lát bánh mì nguyên cám nướng. Sự kết hợp giữa đạm từ trứng, chất xơ từ rau và chất béo lành mạnh từ quả bơ giúp no lâu và duy trì đường huyết ổn định.
Bánh mì nguyên cám + cá hồi áp chảo + quả bơ
1-2 lát bánh mì nguyên cám 100%; 1/4 quả bơ; 30g cá hồi áp chảo và dầu ô liu. Công thức này cung cấp đủ protein, chất xơ và chất béo lành mạnh.
Sữa chua Hy Lạp trộn quả mọng
Một cốc sữa chua Hy Lạp không đường trộn với ½ chén dâu tây hoặc việt quất, rắc thêm 1 muỗng cà phê hạt chia hoặc hạt óc chó giã nhỏ. Công thức này có chỉ số GI thấp, cân bằng tốt giữa đạm và chất xơ.
Yến mạch ngâm sữa
Ngâm ½ chén yến mạch nguyên hạt với sữa hạt không đường (như sữa hạnh nhân) qua đêm. Buổi sáng có thể thêm một chút ít hạnh nhân và 1/4 chén quả mọng (dâu tây, việt quất). Đây là công thức tiện lợi giúp kiểm soát khẩu phần tốt.
