PV: Hàng ngày, ngành y tế và người dân vẫn rất hồi hộp “ngóng” thông tin để nắm được tình hình ca nhiễm COVID-19 và CDC Bắc Giang là nơi đưa ra những con số này. Xin bà cho biết về năng lực xét nghiệm của tỉnh hiện nay, và sự chung tay từ các đơn vị khác vào công tác xét nghiệm là như thế nào ?
TS.BS Dương Thị Hiển: Hiện Bắc Giang có 2 đơn vị có khả năng xét nghiệm (XN) sàng lọc khẳng định COVID-19 bằng kỹ thuật sinh học phân tử - Realtime PCR là Trung tâm phòng chống dịch bệnh của tỉnh (CDC) Bắc Giang và BVĐK tỉnh Bắc Giang.
Tuy nhiên với số lượng nhân sự và cơ sở trang thiết bị hiện có, thì công suất của hai cơ sở còn thấp. CDC Bắc Giang có thể đảm nhận 1.500 mẫu đơn/ngày, nếu xét nghiệm gộp mẫu thì được 7.500 mẫu/ngày, còn BVĐK tỉnh Bắc Giang có thể xử lý 500 mẫu đơn/ngày, tức khoảng 2.500 mẫu gộp/ngày.
.jpg)
Tập trung phân loại mẫu tại CDC Bắc Giang
Chính vì vậy số lượng mẫu giám sát trung bình hàng ngày, như hôm qua số lượng mẫu ở Việt Yên lên đến 45.000 mẫu, ngoài ra số mẫu cho các trường hợp bầu cử, từ thành viên Ban chỉ đạo đến những người phục vụ công tác bầu cử là khoảng 25.000 mẫu, tổng cộng gần 70.000 mẫu phải cần đến sự hỗ trợ từ các đơn vị khác.
Bộ Y tế đã kịp thời nắm bắt tình hình và tích cực hỗ trợ cho Bắc Giang rất nhiều trong khâu xét nghiệm. Trước tiên phải nói tới việc thành lập các tiểu ban, trong đó có tiểu ban Xét nghiệm do G.TS Lê Thị Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương phụ trách.
Nhờ sự chỉ đạo của Bộ Y tế, đã có 8 đơn vị hiện đang hỗ trợ công tác XN cho Bắc Giang. Có thể kể đến: Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ; BV Bạch Mai; Trường ĐH Y tế Công cộng; Trường ĐH Y Hà Nội; BV bệnh Nhiệt đới TƯ; Học viện Quân Y 103; Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga… Đặc biệt là Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga điều hẳn một xe XN lưu động rất hiện đại, hỗ trợ cả cơ sở CDC chính và 2 chi nhánh CDC nữa. Ngoài ra các CDC Quảng Ninh, CDC Hải Phòng cũng hỗ trợ thêm cho Bắc Giang trong giai đoạn đầu đợt dịch.
Đặc thù của phòng xét nghiệm Realtime PCR là khi mình chạy 2 – 3 lô số lượng mẫu là lại phải tạm dừng, dành thời gian để thực hiện quy trình khử nhiễm để chất lượng kết quả thực sự đảm bảo. Cho nên nếu không có sự hỗ trợ của khá nhiều đơn vị, thì công tác xét nghiệm sẽ bị gián đoạn.
Hiện tại, mỗi ngày năng lực đáp ứng xét nghiệm của cả CDC Bắc Giang và các cơ sở tuyến trung ương hỗ trợ là khoảng 35.000 mẫu/ngày.
Công tác XN đang được tiến hành hối hả trong tình hình dịch
PV: Ngoài việc hỗ trợ của các đơn vị giúp tăng số lượng mẫu xét nghiệm, còn sự thay đổi nào khác trong công tác xét nghiệm của tỉnh ?
TS.BS Dương Thị Hiển: Kể từ khi có Bộ phận thường trực hỗ trợ của Bộ Y tế, công tác xét nghiệm ở Bắc Giang khác rất nhiều. Đó là sự mạch lạc trong sự chỉ đạo, có ý kiến kịp thời với BCĐ Phòng chống dịch của tỉnh. Hai là các anh chị cũng đã có những đề xuất sắp xếp lại, cập nhật các thông tin từ thực địa, để có căn cứ đưa ra những lựa chọn ưu tiên, can thiệp kịp thời.
Cũng phải nói thêm về nhân lực, hiện tại CDC Bắc Giang đang vẫn còn thiếu. Riêng về đội làm xét nghiệm gần như có rất ít thời gian để ngủ tính từ đầu đợt dịch đến giờ. Tuy nhiên hàng ngày số lượng mẫu đưa về ồ ạt, sau đó CDC phải tập trung phân loại rồi lại điều chuyển đến các cơ sở khác.
Và hiện tại quy trình lấy mẫu ở các địa phương đều dựa vào các bản viết tay, rồi gửi qua ảnh chụp, hoặc email. Cho nên như anh thấy là CDC đã phải dành cả một phòng lớn cho hàng chục tình nguyện viên ngồi để “mã hóa” lại một lần nữa lên máy tính để gửi bản mềm cho các cơ sở, rất tốn thời gian, chưa kể ảnh lại mất nét, mất thông số… nói chung vô cùng vất vả.
Cán bộ đang XN tại CDC Bắc Giang
Rất kịp thời là Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ đã cử cán bộ rà soát, trao đổi với CDC Bắc Giang để đưa ra được một biểu mẫu có thể coi là “số hóa” ngay từ đầu trong việc lấy mẫu xét nghiệm. Từ việc bố trí khu lấy mẫu, đặc biệt là đã đưa ra một biểu mẫu nhập danh sách lấy mẫu rất nhanh, tránh sai sót, hoàn toàn dễ thực hiện trên Excel và đặc biệt là thống nhất cho tất cả tỉnh.
Có thể coi đây như một ứng dụng vừa giúp các đội lấy mẫu và cả tiếp nhận xử lý nhanh hơn, nhàn hơn, chính xác hơn. Và trong chiều 22/5, cán bộ Viện Vệ sinh Dịch tễ TƯ đã có buổi hướng dẫn trực tuyến cho tất cả các huyện, thành phố Bắc Giang quy trình này, và BCĐ Phòng chống dịch Bắc Giang sẽ áp dụng trên toàn tỉnh vào ngày 24/5.
Tôi cho rằng nhờ tất cả những sự phối hợp và kinh nghiệm của các chuyên gia trong Bộ Phận hỗ trợ đặc biệt Bộ Y tế, và sự hỗ trợ của các đơn vị xét nghiệm thì công tác xét nghiệm của tỉnh Bắc Giang có thể đáp ứng được yêu cầu cấp bách thời điểm này.
PV: Xin cảm ơn bà.