Để bảo đảm đủ thuốc, thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh, đáp ứng nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân, trong thời gian qua, Quốc hội đã ban hành Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (gọi chung là Luật Đấu thầu); Chính phủ đã ban hành Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27/02/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu (gọi chung là Nghị định số 24/2024/NĐ-CP); Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành các Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu.
Theo Bộ Y tế, quy định của pháp luật về đấu thầu đối với việc mua thuốc, vật tư, thiết bị y tế đã được ban hành kịp thời, đầy đủ, thống nhất và đồng bộ, trong đó có nhiều giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm thuốc, thiết bị y tế .
Khi Nghị định 24 được ban hành đã giúp công tác đấu thầu thuốc, vật tư y tế được đơn giản, thuận tiện, phù hợp thực tế và phù hợp khả năng khám, chữa bệnh, khả năng chi trả của từng bệnh viện.
Ðáng chú ý, Nghị định 24 đưa ra quy định chi tiết đối với thuốc thuộc danh mục đấu thầu cấp quốc gia, của địa phương, nếu chưa có kết quả đấu thầu hoặc đơn vị chưa lựa chọn được nhà thầu thì trong trường hợp đó, các bệnh viện cũng đều có cơ chế chủ động để tự mua sắm phục vụ khám, chữa bệnh cho người dân.
Trên cơ sở thực tiễn triển khai Nghị quyết số 30/NQ-CP của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và Thông tư 14/2023/TT-BYT của Bộ Y tế về xây dựng giá gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, cũng như các đề xuất của các bệnh viện, Nghị định 24 tiếp tục duy trì cơ chế riêng đối với thuốc và vật tư y tế khi được phép lấy báo giá cao nhất làm giá gói thầu trên cơ sở yêu cầu chuyên môn, tính năng kỹ thuật được hội đồng chuyên môn đánh giá phù hợp với khả năng tài chính của bệnh viện.
Theo Bộ Y tế, để bảo đảm việc mua sắm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế không bị gián đoạn, các cơ quan, đơn vị có thể thực hiện như sau:
Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho gói thầu đấu thầu rộng rãi, đàm phán giá với số lượng tùy chọn mua thêm tối đa 30% khối lượng của hạng mục tương ứng nêu trong hợp đồng. Trong trường hợp này, giá gói thầu không bao gồm giá trị của phần dự kiến mua thêm; việc áp dụng tùy chọn mua thêm thực hiện theo quy định tại khoản 8 Điều 39 Luật Đấu thầu và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP;
Tổ chức lựa chọn nhà thầu trong năm này để mua sắm cho các năm tiếp theo theo quy định tại khoản 5 Điều 16 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP (ví dụ: tháng 8 năm 2024, các cơ quan, đơn vị có thể tổ chức lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ, xây lắp trong năm 2025, 2026). Trong trường hợp này, văn bản trình kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải dự kiến dự toán mua sắm cho các năm sau làm cơ sở lập giá gói thầu;
Tổ chức lựa chọn nhà thầu với thời gian thực hiện hợp đồng dài hơn 01 năm theo quy định tại các khoản 1, 2 Điều 37 và khoản 3 Điều 39 Luật Đấu thầu (ví dụ: các cơ quan, đơn vị có thể tổ chức lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu cung cấp thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế cho các năm 2025, 2026). Trong trường hợp này, nguồn vốn có thể được xác định trên cơ sở dự toán mua sắm của năm ngân sách và dự kiến dự toán mua sắm của các năm ngân sách tiếp theo.
Đối với đấu thầu mua sắm vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế: Việc lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu; lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu; đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; thẩm định, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT và Thông tư số 07/2024/TT-BKHĐT của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Đối với đấu thầu mua sắm thuốc: Việc lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu; lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 04/2024/TT-BYT, Thông tư số 05/2024/TT-BYT và Thông tư số 07/2024/TT- BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Việc đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; thẩm định, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 07/2024/TT-BKHĐT của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Trường hợp gặp khó khăn, vướng mắc (nếu có) trong việc thực hiện Thông tư số 04/2024/TT-BYT, Thông tư số 05/2024/TT-BYT và Thông tư số 07/2024/TT-BYT, đề nghị các cơ quan, đơn vị phản ánh về Bộ Y tế để được hướng dẫn.
Hiện Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư đang tiếp tục hoàn thiện các thông tư về mẫu hướng dẫn về đấu thầu trong lĩnh vực y tế; hướng dẫn về đàm phán giá mua sắm tập trung… khi ban hành, áp dụng các mẫu này sẽ đơn giản, thuận tiện và bảo đảm tính thống nhất. Ðược biết, hai bộ đang tập trung hoàn thiện để trong thời gian sớm nhất sẽ ban hành các thông tư này theo đúng trình tự ban hành văn bản quy phạm pháp luật.