Ra nước ngoài tìm 'ngưu chiến'
Ở vùng bán sơn địa huyện Anh Sơn (tỉnh Nghệ An) có một trang trại nuôi trâu chọi nổi tiếng. Nơi đây, mỗi năm cho ra lò hàng trăm con trâu cung cấp cho các sới chọi lớn trong và ngoài nước.
Trang trại nuôi trâu chọi này ở xóm Tân Cát, xã Bình Sơn, thuộc huyện Anh Sơn, cách thành phố Vinh khoảng hơn 100 km nhưng rất ít người biết.
Tại xã Bình Sơn có nhiều hộ dân tham gia nuôi và huấn luyện trâu chọi.
Chủ trang trại là anh Hoàng Bá Thông năm nay 53 tuổi, dáng vẻ chất phác và có lối nói chuyện thật thà, vui vẻ, mến khách. Anh Thông và người bạn cùng nuôi trâu- anh Nguyễn Văn Xân dẫn chúng tôi đi thăm một vòng trang trại của gia đình.
"Mỗi năm trung bình tôi mua và bán khoảng 200 con trâu chọi. Trước đây, trâu chọi bán đi Hải Phòng, Vĩnh Phúc. Khoảng 10 năm trở lại đây, khách hàng chủ yếu là người Trung Quốc. Hiện trại đang có trong khoảng 40 con trâu, tổng giá trị cũng tiền tỷ rồi đó", anh Thông khoe.
Ngoài số trâu nuôi tại trang trại, anh còn gửi trâu tại các hộ dân trong làng vì sức chứa chuồng trại ở nhà có hạn. Trong làng, hiện có 20 hộ dân nhận nuôi trâu cho anh Thông. Hộ nhận nuôi sẽ được trả 1,5 triệu đồng/con/tháng. Mỗi năm, gia đình anh Thông xuất bán hàng trăm con trâu chọi với giá từ 95-170 triệu đồng/con, thu về khoản lãi không nhỏ.
Anh Hoàng Bá Thông bên chú trâu chọi được rao bán 138 triệu đồng.
Nhận nuôi 6 con trâu chọi, anh Nguyễn Văn Xân được trả công khoảng 6- 7 triệu đồng/tháng. Tại đây nguồn thức ăn cho trâu rất dồi dào nên công việc của anh Xân chỉ là dắt trâu đi ăn. Khi trâu chọi bán được giá cao người nuôi trâu còn được "thưởng".
Trung bình mỗi con trâu có trọng lượng 700 - 800kg, có con lên đến cả tạ, nếu bán trâu thịt chỉ được khoảng 40 - 45 triệu đồng/con. Nhưng nếu con trâu được "tuyển" bán làm trâu chọi giá trị sẽ cao gấp 3 đến 5 lần.
Anh Thông sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuần nông, từ nhỏ chỉ biết đến trâu kéo cày, thi thoảng có chăng là được xem những trận chiến của những chú trâu "nghiệp dư". Chưa bao giờ anh Thông nghĩ đến mình sẽ làm nghề lái trâu và huấn luyện trâu tham dự những giải chọi trâu lớn trong và ngoài nước.
Năm 2004, có người anh kết nghĩa từ Đồ Sơn vào Nghệ An tìm mua trâu chọi, anh Thông đi cùng để giới thiệu người bán. Quá trình đi tìm trâu chọi, anh Thông quan sát, tìm hiểu và được người anh chia sẻ các bí quyết tuyển trâu chọi. Năm này qua năm khác, anh Thông miệt mài đi săn trâu ở địa phương để giới thiệu cho khách hàng rồi đam mê nghề này từ khi nào không hay.
Mỗi con trâu được tuyển làm trâu chọi thường có giá cao gấp 3 đến 5 lần trâu thịt.
"Tôi thấy mình có duyên với nghề "cò" trâu chọi. Nhìn thấy con trâu nào có khả năng chọi hay thì giới thiệu cho người ta mua, lấy hoa hồng thôi. Dần dần, tôi tự mình đi mua trâu về bán lại cho các tay chọi trâu, như thế lãi hơn", anh Thông kể.
Những tháng ngày rong ruổi khắp các huyện có tiếng nuôi trâu chọi trong tỉnh, rồi vào tận Tây Nguyên, miền Tây để "tầm" trâu. Dần dà, anh sang cả Lào, Campuchia và Thái Lan để "săn" trâu mộc.
Trâu mộc là chưa qua huấn luyện để có thể chọi. Khi mua về, anh Thông chăm sóc kỹ và bắt đầu huấn luyện. Thông thường, trâu mộc thường ở mức 600-650kg, về vỗ béo lên 750-800kg là có thể bắt đầu huấn luyện.
Người dân Bình Sơn làm giàu từ nghề săn và huấn luyện trâu chọi.
Khi bắt đầu buôn trâu chọi, anh Thông luôn dành thời gian đi dự các lễ hội, sới chọi trâu nhằm quan sát, nghiên cứu, thăm dò thông tin. "Trâu ở nước ta nhiều nhưng tìm được những con có đủ đặc điểm, tố chất để chọi thì không nhiều. Bởi vậy, ngoài thị trường trong nước, anh Thông lặn lội sang cả các nước ở khu vực Đông Nam Á tìm hàng.
Con trai của anh cũng giúp bố đi tìm nguồn hàng trên khắp cả nước. Trâu mua về chăm sóc, huấn luyện từ 5 tháng đến 1 năm rồi bán cho khách, chủ yếu bán cho khách từ Trung Quốc qua, nơi có các sới trâu chọi lớn gần như hoạt động quanh năm.
Chăm trâu như chăm con
Anh Thông dẫn chúng tôi ra ngắm một con trâu chọi đang gặm cỏ trong vườn nhà của người dân trong làng. Anh giới thiệu con này mua tận Campuchia, nặng khoảng 700 kg, hội tụ đủ đặc điểm mà những người trong nghề ai cũng thích. Khách ở Trung Quốc nhiều lần sang hỏi mua, có người trả giá 138 triệu đồng nhưng anh chưa bán. Anh khoe năm ngoái đã từng bán một con trâu chọi được xếp vào hàng xuất sắc, với giá 400 triệu đồng.
Những con trâu lực lưỡng, dũng mãnh được tuyển từ khắp nơi mang về xã Bình Sơn để chăm sóc, bán làm trâu chọi.
Có điều việc tuyển chọn và chăm sóc trâu chọi không đơn giản. "Trâu chiến phải là trâu đực, ánh mắt linh hoạt, khoang khoáy (xoáy trên mình trâu) đẹp, 5 xoáy, da và lông đen, móng sò, đuôi trai...", anh Thông chia sẻ về bí quyết chọn trâu.
Trâu mua khắp nơi, đưa về làng, được tiêm phòng đầy đủ và vỗ béo. Thể lực sung mãn là một trong những điều kiện quan trọng quyết định độ "máu chiến" của trâu chọi.
Chăm trâu chọi cũng khác rất nhiều so với nuôi trâu nuôi lấy thịt. Chế độ ăn của trâu chọi khá tốn kém. Thức ăn chính của chúng là cỏ voi. Cỏ sau khi thu hoạch được rửa sạch, thái bằng máy và trộn với cám.
Những thức ăn này sẽ giúp trâu có thể lực sung mãn, thịt săn chắc. Nuôi trâu chọi đặc biệt không cho ăn cám công nghiệp vì như thế thịt sẽ nhão, trâu mất động lực để chiến đấu. Ngoài ra, trâu chọi còn được ăn thân cây mía thái nhỏ và uống mật mía được thu mua từ các huyện trong tỉnh. Được chăm sóc đặc biệt nên con trâu nào cũng to béo, da căng bóng.
Những con trâu chọi ở xã Bình Sơn được nuôi dưỡng, chăm sóc rất kỹ.
"Trâu chọi được theo dõi, giám sát hằng ngày. Chỉ cần con nào có biểu hiện ốm, biếng ăn phải xử lý ngay. Tất cả trâu trong trang trại được tiêm thuốc phòng chống bệnh lở mồm long móng định kỳ. Việc giữ khoảng cách giữa các con trâu khi chăn thả ngoài tự nhiên cũng được tính toán kỹ để hạn chế việc chúng lao vào húc nhau", anh Thông chia sẻ.
Tìm được trâu tốt đã khó, thuần dưỡng và "biến" chúng thành một chiến ngưu biết nghe lời còn khó hơn nhiều. Đây cũng là lúc các chủ trâu thể hiện tài năng huấn luyện của mình. Theo anh Thông, trâu cũng khôn như người, ai tốt với mình nó đều biết cả.
Những chủ trâu ở đây chăm sóc trâu giống như nuôi con mình. Chuồng trại luôn sạch sẽ, mùa hè dẫn trâu đi tắm, mùa đông che chắn gió cẩn thận. Người dân còn trồng cỏ voi, cám ngô cho trâu ăn. Hàng ngày phải xuống chuyện trò, gãi lưng, xoa đầu, xoa tai cho chúng. Cán bộ thú y đến khám định kỳ cho những chú trâu chiến. Giai đoạn này gọi là "vỗ béo". Khi giữa người chủ và vật đã "hiểu nhau" thì mới đến lúc "luyện trâu".
Vất vả nhất là công việc huấn luyện trâu chiến. Việc đầu tiên là cho 2 con... đứng nhìn nhau. Việc nhìn đối thủ sẽ kích thích máu chiến đấu trong mỗi chú trâu. Với trâu chọi, khả năng chiến đấu đã có sẵn trong máu, sẵn sàng lao vào "tử thương" đối thủ. Người luyện trâu giỏi phải nhìn được các thế mạnh của nó để bồi dưỡng thêm như các đòn hổ lao, móc hàm, móc mắt...
Ngoài yếu tố ngoại hình, việc chăm sóc quyết định thể lực sung mãn của trâu chọi. Người dân cho trâu ăn cỏ voi, cám ngô...và thêm mật mía.
"Người huấn luyện trâu phải bảo đảm không có con nào bị thua. Bởi trâu thua thường nhát đòn, không ai mua. "Cho trâu chọi nhau sẽ phát hiện được những con nào hay, từ đó mới có thể định giá. Những con có miếng đánh hổ lao, cáng hầu, móc mắt... thường bán được giá cao hơn", anh Thông tiết lộ.
Hơn 20 năm trong nghề, anh Thông không nhớ cụ thể đã cung cấp bao nhiêu con trâu chọi cho khách. Mỗi năm anh bán khoảng 200 con trâu chọi. Anh tự hào vì nhiều con trâu do anh huấn luyện đã giành được giải cao tại các lễ hội, sới chọi nổi tiếng ở cả trong và ngoài nước.
Nhưng nghề "tầm" trâu chọi cũng lắm gian nan, nhiều rủi ro. Có những chuyến đi tìm hàng, anh Thông và hai con trai phải xa nhà hàng tháng liền. Tìm được trâu đẹp đã khó, việc mua còn khó gấp bội.
"Không phải cứ có tiền là mua được. Có rất nhiều con trâu đẹp, đến gặp chủ thuyết phục nhiều lần, trả giá thế nào họ cũng không bán. Có chuyến đi từ Bắc vào Nam chi phí tốn mấy chục triệu nhưng vẫn trắng tay", anh Thông nói.
Những con trâu chọi được tuyển rất kỹ, từ ngoại hình, cặp sừng, chấm xoáy trên cơ thể. Đặc biệt là độ "hiếu chiến" của từng con trâu.
"Phần lớn khách hàng của tôi là người Trung Quốc. Việc mua bán được thực hiện qua mạng xã hội. Bố con tôi quay clip từng con trâu, các trận đấu luyện và gửi cho họ. Nếu ưng họ sẽ chuyển tiền đặt cọc rồi cho xe tải thùng về chở. Khi trâu lên xe, việc thanh toán cũng phải hoàn thành", anh Thông nói.
Theo tiết lộ của người đàn ông dày dặn kinh nghiệm này, thường mỗi con trâu khi bán qua tay, anh lãi ngay vài chục triệu đồng. "Trâu đắt nhất tôi mua là giống trâu chọi Campuchia, giá 170 triệu đồng, sau đó bán cho khách Trung Quốc, giá 200 triệu đồng, bỏ túi 30 triệu đồng. Có những con trâu vừa về đến nhà khách đã mua luôn", ông Thông vui vẻ nói.
Tuy nhiên, đây không phải là con trâu có giá đắt nhất mà anh Thông bán. Cách đây ít lâu, anh vừa giúp một vị khách Trung Quốc mua một con trâu chọi giá 400 triệu đồng. "Với những ai đã đam mê chọi trâu, giá cả không thành vấn đề, miễn chọn được trâu chọi hay. Tuy nhiên, con trâu này quá đắt, tôi không dám mạo hiểm mua về nên chỉ đóng vai trò trung gian để kết nối bên bán và bên mua", anh Thông cho biết nhưng không tiết lộ khoản hoa hồng sau vụ mua bán này.
Theo ông Dương Công Ngọc, Chủ tịch UBND xã Bình Sơn, trên địa bàn xã có nhiều hộ dân nuôi và luyện trâu chọi nhưng quy mô lớn nhất là hộ ông Hoàng Bá Thông, các hộ còn lại nuôi nhỏ lẻ 1-2 con.
"Trước đây, người dân xã Bình Sơn nuôi trâu chọi bán đi Hải Phòng, Vĩnh Phúc, nơi có các lễ hội chọi trâu lớn, còn hiện nay chủ yếu bán cho thương lái Trung Quốc. So với trâu thịt thì trâu chọi có giá trị kinh tế cao hơn, có những con bán với giá gấp 4-5 lần trâu thường", ông Ngọc cho biết.
