Công nghệ thông tin giúp chống dịch "từ xa, từ sớm"

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, Trưởng Bộ phận thường trực đặc biệt hỗ trợ phòng chống dịch COVID-19 chứng kiến lễ bàn giao phần mềm tổng hợp, phân tích và báo cáo dịch do Cục CNTT Bộ Y tế xây dựng cho tỉnh Bắc Ninh

PV: Thưa ông, tại phiên họp trực tuyến về công tác phòng, chống dịch COVID-19 mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chuyển tải thông điệp phòng chống dịch “5K cộng vắc xin và công nghệ”. Xin ông cho biết cụ thể hơn thông điệp này?

PGS.TS. Trần Quý Tường: Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo phải tổng tiến công toàn lực, mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn để dập dịch, trước những diễn biến mới đòi hỏi giải pháp tích cực hơn, toàn diện hơn, phù hợp hơn, hiệu quả hơn theo tinh thần “chống dịch như chống giặc”. Phải phòng, chống dịch từ sớm, từ xa, từ trước khi có dịch với phương châm “5K vắc xin và kết hợp giải pháp công nghệ”.

Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ có 3 nhóm nội dung chính:

Một là, toàn dân tiếp tục thực hiện 5K (Khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tập trung đông người, khai báo y tế) theo khuyến cáo của Bộ Y tế để chung sống an toàn với dịch bệnh, giữ an toàn cho bạn và chúng ta trước đại dịch COVID-19.

Hai là, để phòng chống dịch bền vững, chúng ta phải có được miễn dịch cộng đồng, có nghĩa là Việt Nam chúng ta phải tiêm vắc xin cho tối thiểu là 70 triệu người trong năm 2021. Đây cũng là một thách thức đối ngành y tế nước nhà, vì tình trạng khan hiếm vắc xin ở trên thế giới trong khi chúng ta chưa sản xuất được vắc xin trong nước.

Ba là, cùng với đó chúng ta tăng cường áp dụng công nghệ vào công tác truy vết, kiểm soát an toàn COVID-19.

Các giải pháp công nghệ đã triển khai trong thời gian qua đã đem lại hiệu quả tích cực, phải kể đến như:

Đối với các các giải pháp công nghệ, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức sử dụng bộ giải pháp công nghệ hỗ trợ phòng chống dịch bệnh COVID-19 gồm:

- Khai báo y tế tự nguyện NCOVI dành cho người dân;

- Khai báo y tế khi di chuyển bao gồm trong nước và di chuyển nội địa: tokhaiyte.vn (Vietnam Health Decralation);

- Bluezone phát hiện tiếp xúc gần với người bệnh, người nghi nhiễm thông qua Bluetooth của điện thoại thông minh: hiện đã có hơn 37 triệu người dùng;

- Hệ thống bản đồ chống dịch: An toàn COVID (antoancovid.vn) để các cơ sở đông người trước mắt là trường học, cơ sở khám chữa bệnh khai báo và công bố an toàn covid hằng ngày.

- Hệ thống ghi nhận người đến và đi các địa điểm công cộng: bằng quét QR code thông qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh: NCOVI, VietNam Health Declaration và Bluezone. Tất cả các địa điểm công cộng đều phải thực hiện kiểm soát y tế đối với khách đến, đi bằng QR Code.

Triển khai phần mềm quản lý xét nghiệm COVID, robot hỗ trợ chăm sóc người bệnh nhằm giảm tải cho nhân viên y tế trong chăm sóc và phòng bệnh.

Các phần mềm tổng hợp, phân tích, dự báo dịch bệnh cung cấp thông tin kịp thời cho Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19, Bộ Y tế chỉ đạo kịp thời truy vết, ngăn chặn, khoanh vùng, cách ly, dập dịch, điều trị bệnh COVID-19 có hiệu quả.

Cục CNTT - Bộ Y tế đã phối hợp với tỉnh Bắc Ninh triển khai thử nghiệm tổng đài tư vấn viên ảo Callbot thực hiện các cuộc gọi đến hơn 1.000 người dân Bắc Ninh để ghi nhận thông tin liên quan đến khai báo y tế và phản ánh về dịch bệnh COVID-19.

PGS.TS Trần Qúy Tường (bên trái ảnh) hướng dẫn cán bộ y tế cơ sở thực hiện cập nhật dữ liệu trên điện thoại

PV: Đến nay, Bắc Ninh đã đẩy mạnh triển khai ứng dụng phục vụ cho phòng, chống dịch, như: Phát động và yêu cầu toàn dân cài đặt Bluezone, khai báo y tế điện tử, chỉ đạo Sở TTTT xây dựng bản đồ COVID-19, lắp đặt hệ thống camera giám sát ở khu vực cách ly, phong tỏa,...Ông đánh giá thế nào về công tác này tại Bắc Ninh?

PGS.TS. Trần Quý Tường: Tại Bắc Ninh, đã thành lập Tổ phân tích thông tin để phân tích các nguồn dữ liệu, đề xuất việc truy vết, xét nghiệm và đánh giá nguy cơ lây lan, khuyến nghị kịp thời phòng chống dịch bệnh.

Hệ thống tin nhắn qua nền tảng ZALO được xây dựng nhằm triển khai nhanh chóng, kịp thời các chỉ đạo của Ban chỉ đạo tỉnh tới tận các thành viên tổ COVID cộng đồng.

Tăng cường tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn tỉnh cài đặt, sử dụng và khai báo y tế điện tử trên các ứng dụng Vietnam Health Declaratioin, NCOVI, Bluezone. Đồng thời, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai tạo lập quét mã QR code và tờ khai y tế tại trụ sở cơ quan, đơn vị, khu công cộng,…

Theo thống kê từ Hệ thống thông tin quản lý khai báo y tế, tổng số lượt khai báo y tế tại Bắc Ninh đến ngày 10/6/2021 là 1,2 triệu lượt tờ khai báo y tế điện tử, trong đó từ ngày 1/5/2021 đến ngày 1/6/2021 là 824.862 lượt khai báo.

Tỉnh Bắc Ninh có gần trên 600 nghìn người cài đặt và sử dụng ứng dụng Bluezone trên điện thoại thông minh, chiếm hơn 42% dân số tỉnh, đứng thứ 2 trong 63 tỉnh, thành cả nước; toàn tỉnh có 10.519 cơ sở lập mã QR code từ hệ thống tờ khai y tế để người dân checkin bằng ứng dụng Bluezone.

Đối với đối tượng công nhân, Ban quản lý các khu công nghiệp đã phối hợp với Sở TTTT xây dựng phần mềm quản lý thông tin của toàn bộ công nhân tại các khu công nghiệp, giúp cho việc quản lý, giám sát, truy vết một cách nhanh chóng khi có ca bệnh tại khu công nghiệp; đồng thời cung cấp dữ liệu kịp thời cho công tác chỉ đạo, điều hành.

Xây dựng được bản đồ an toàn COVID -19 của tỉnh Bắc Ninh, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành phòng chống dịch đồng thời giúp người dân tham khảo để chủ động tăng cường các giải pháp phòng chống dịch cá nhân.

Thành viên Tổ Công nghệ thông tin (ngồi giữa) hướng dẫn nhân viên cập nhật số liệu

PV: Bên cạnh các kết quả đã được chứng minh, theo ông, những vấn đề Bắc Ninh cần tiếp tục nâng cao và quan tâm hơn nữa trong ứng dụng CNTT phục vụ phòng dịch nói riêng và lĩnh vực y tế nói chung thời gian tới là gì?

PGS.TS. Trần Quý Tường: Sở Y tế tăng cường phối hợp Sở TTTT duy trì các hoạt động ứng dụng CNTT trong phòng chống dịch bệnh. Hằng ngày, có nhân viên y tế thực hiện việc theo dõi tờ khai y tế điện tử, kịp thời xác minh, truy vết người bệnh sớm nhất để giảm thiểu lây lan trong cộng đồng nếu có.

Triển khai ứng dụng CNTT trong quản lý xét nghiệm, giúp cho việc lấy mẫu xét nghiệm nhanh, chính xác, giảm nhân lực; đồng thời hỗ trợ việc trả kết quả nhanh hơn; tổng hợp báo cáo kịp thời hơn.

Sở Y tế cùng với Cục CNTT tiếp tục hoàn thiện duy trì phần mềm tổng hợp, phân tích báo cáo tình hình dịch bệnh theo thời gian thực.

Tiếp cận và triển khai các ứng dụng mới, như ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ chẩn đoán bệnh; ứng dụng rô bốt trong các BV dã chiến…

Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý các khu cách ly tập trung.

Về ứng dụng CNTT y tế trong thời gian tới, tôi đề nghị Sở Y tế Bắc Ninh khẩn trương xây dựng kế hoạch và triển khai ứng dụng CNTT, chuyển đổi số y tế theo Chương trình chuyển đổi số của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Y tế tại QĐ 5316 ngày 22/12/2020, trong đó tập trung ứng dụng CNTT trong quản trị y tế, trong phòng bệnh và trong KCB.

Đối với người dân, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 khuyến cáo nhân dân không chủ quan, lơ là với việc phòng chống dịch bệnh, mỗi người dân phải tự chủ động phòng bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế, thực hiện tốt 5K. Tự nguyện khai báo y tế đầy đủ khi có thay đổi sức khoẻ và khi có di chuyển sang xóm, thôn khác.

Dưới sự chỉ đạo của quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự chỉ đạo, phối hợp của Bộ Y tế, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng tình, tích cực tham gia của nhân dân trong tỉnh, chúng tôi tin tưởng rằng, dịch COVID -19 ở Bắc Ninh sẽ được khống chế trong vòng 1 tuần tới.

PV: Trân trọng cảm ơn ông.