Từ xa xưa, ở phương Đông cũng như phương Tây, đặc biệt là Ấn Độ, Ai Cập, Trung Quốc, ngoài chức năng làm đồ trang sức và có giá trị thay thế đồng tiền trong mua bán trao đổi hàng hoá, vàng còn được dùng để làm thuốc chữa bệnh. Theo dược học cổ truyền phương Đông, vàng vị cay đắng, tính bình, có công dụng trấn tâm, an thần và giải độc.
Vàng được dùng trong Đông y từ bao giờ?
Trong dược thư cổ Bản thảo cương mục, Lý Thời Trân (Trung Quốc) gọi vàng là "thái nhân", "hoàng nha" và viết rằng: "Vàng ròng được luyện thành các vảy mỏng dùng làm thuốc trị các bệnh thần kinh và hạn chế sự phát triển của các loại vi khuẩn". Sách Nam dược thần hiệu của danh y Tuệ Tĩnh cũng viết: "Tinh kim - vàng ròng vị cay, tính bình, hơi độc, hoà huyết, trấn tâm, an ngũ tạng, trừ bệnh cốt nhiệt và bệnh phong. Vàng sống có độc, vàng đã tôi luyện không độc". Trong Lĩnh Nam bản thảo, Hải Thượng Lãn Ông ghi nhận:
"Tinh kim tục gọi ấy vàng ròng.
Vị cay, khí bình, ít độc xung.
Hoà huyết, trấn tâm, yên năm tạng.
Trừ mọi nóng xương và chữa phong".
Ở Trung Quốc, người ta dùng vàng tự nhiên để trị kinh giản, điên cuồng, tim đập mạnh và loạn nhịp, lở độc, giải trúng độc các loại đá quý. Dùng uống trong làm hoàn, tán; dùng ngoài, tán bột bôi. Theo kinh nghiệm của người xưa, bụi vàng có khả năng rút mủ lên da thịt non, khi đem nung đỏ và tôi vào nước, người ta được một thứ dịch có tác dụng chữa chứng co giật ở trẻ em. Một số thuốc quý của Đông y được bọc bằng một lớp vỏ rất mỏng bằng vàng ròng, khi dùng người bệnh có thể nuốt cả vỏ. Xưa kia, trong thuật châm cứu, người ta còn dùng kim được chế bằng vàng hoặc bằng bạc để chữa bệnh, kim vàng có tác dụng "bổ", kim bạc có tác dụng "tả".
 Vàng cũng là vị thuốc chữa bệnh. |
Vàng đã được dùng chữa bệnh gì trong Tây y?
Ngày nay, theo dinh dưỡng học hiện đại, các kim loại như Fe, Cu, Mg, Zn, Si... vàng là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể con người và được nghiên cứu sử dụng để làm thuốc chữa bệnh. Nhà bác học Rober Koch (người phát hiện ra vi khuẩn lao) đã từng dùng vàng cyanua để chữa bệnh lao phổi. Từ lâu, muối vàng đã được dùng để trị các bệnh đau xương khớp, viêm đa khớp dạng thấp. Một giáo sư thuộc Trường đại học Thần Hộ (Nhật Bản) đã dùng laser hơi vàng để chữa bệnh ung thư thực quản, mang lại kết quả rất khả quan. Cách thức cụ thể là: Trước tiên, dùng một loại thuốc có tên gọi là "hemataporphyrin" tiêm vào tĩnh mạch người bệnh, sau khi vào cơ thể, thuốc sẽ tụ lại xung quanh tổ chức ung thư và hấp thu có hiệu quả đối với laser hơi vàng; sau đó dùng một ống nhỏ để chiếu tia laser vàng vào vùng tổn thương. Với tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư và khống chế tích cực quá trình di căn, phương pháp này có thể giúp cho người bệnh tránh được những cuộc phẫu thuật có ảnh hưởng không tốt cho sức khoẻ. Các nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) cũng đã nghiên cứu tìm cách tiêu diệt các tế bào ung thư bằng phương pháp ghép những phân tử huỷ diệt trên những hạt nano vàng để chúng hoạt động tương tự như tên lửa. Còn các nhà nghiên cứu Mỹ thì lại tiến hành thử nghiệm trên chuột bằng cách kết hợp các hạt nano vàng với tia X để tăng cường hiệu quả tiêu diệt các tế bào ung thư.
Theo kết quả phân tích của Cục thực phẩm Munich (Đức), vàng sau khi được đưa vào cơ thể sẽ có tác dụng hấp thụ các chất độc hại và thải chúng ra ngoài cơ thể. Bởi vậy, nguyên tố vi lượng quý hiếm này đóng vai trò là trợ thủ đắc lực giúp cho cơ thể con người thanh trừ các "rác rưởi", phục hồi sự "trong lành" và dự phòng tích cực bệnh tật. Hơn nữa, với tính chất kéo dài đặc biệt tốt, trong phẫu thuật, các nhà y học còn sử dụng sợi vàng để khâu các mảnh xương bị vỡ mà không gây đau đớn hoặc các tác dụng không mong muốn nào khác. Người ta còn dùng những tấm vàng dát thật mỏng để chữa viêm loét dạ dày hoặc xử lý các vết bỏng một cách an toàn và hiệu quả.
ThS. Khánh Hiển