Nghị định số 143/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết Luật BHXH và Luật An toàn, vệ sinh lao động về BHXH bắt buộc đối với NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam có một số điểm mới.
Về đối tượng đóng BHXH
Theo ông Vũ Mạnh Chữ, Phó trưởng ban phụ trách Ban Thu (BHXH Việt Nam), NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp và có hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 1 năm trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam, trừ các trường hợp: Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 của Nghị định số 11/2016/NĐ-CP ngày 3/2/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam; NLĐ đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 1 Điều 187 của Bộ luật Lao động.
NLĐ nước ngoài thực hiện các chế độ BHXH bắt buộc sau đây: ốm đau; thai sản; bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hưu trí; tử tuất. Tuy nhiên, trước mắt, nhóm đối tượng này sẽ tham gia 3 chế độ BHXH là ốm đau; thai sản; bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp từ ngày 1/12/2018. Còn các chế độ về hưu trí và tử tuất có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022.
Điều kiện hưởng chế độ ốm đau, thai sản với NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam thực hiện theo quy định của Luật BHXH. Còn điều kiện hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thực hiện theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động.
NLĐ nước ngoài được hưởng lương hưu khi đáp ứng điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của Luật BHXH và Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
Các chế độ về hưu trí và tử tuất có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022.
Trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của nghị định này và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên về cùng một vấn đề, áp dụng quy định của điều ước quốc tế.
Về mức đóng và phương thức đóng BHXH
Mức đóng của NLĐ: Từ ngày 1/12/2018 đến ngày 31/12/2021, NLĐ không phải đóng BHXH bắt buộc. Từ ngày 1/1/2022, NLĐ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc có trách nhiệm đóng bằng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Mức đóng của người sử dụng lao động: Từ ngày 1/12/2018 đến ngày 31/12/2021, hàng tháng, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc trên quỹ tiền lương tháng đóng BHXH của NLĐ: 3% vào quỹ ốm đau, thai sản; 0,5% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Từ ngày 1/1/2022, hàng tháng người sử dụng lao động đóng trên quỹ tiền lương tháng đóng BHXH của NLĐ: 3% vào quỹ ốm đau, thai sản; 0,5% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Căn cứ vào khả năng cân đối của quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, Chính phủ xem xét điều chỉnh mức đóng 0,5% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp từ ngày 1/1/2020.
Phương thức đóng: Hàng tháng.
Khi triển khai Nghị định 143/2018/NĐ-CP, nếu đã có những hiệp định song phương về BHXH, sẽ hỗ trợ rất tốt cho người lao động nước ngoài khi làm việc tại Việt Nam tham gia BHXH. Đây cũng là quyền lợi của lao động người nước ngoài tại Việt Nam được hưởng. Khi triển khai Nghị định này, lộ trình thực hiện đã được kéo giãn đến năm 2022 mới thực hiện hai chế độ dài hạn hưu trí, tử tuất. Lý do chính là giúp các doanh nghiệp tham gia BHXH có điều kiện và thời gian thực hiện các chính sách tốt hơn.