(SKDS) - Côn trùng đốt thường gây khó chịu với phản ứng ngứa ngáy dữ dội nơi bị cắn, nổi hồng ban sưng phù, tróc vẩy. Nặng hơn da có thể nổi mụn nước, bóng nước và các nốt dạng hạch. Phản ứng toàn thân khi bị côn trùng như ong, kiến đốt có thể gây sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng. Mùa hè nóng ẩm, côn trùng phát triển mạnh nên nguy cơ bị côn trùng cắn càng cao.
Côn trùng đốt gây dị ứng
Các loại côn trùng thường cắn đốt người là ruồi, muỗi, ong, kiến, nhện, ve, rết, bọ chét, bò cạp, rệp… Chúng còn là vật trung gian truyền nhiều loại bệnh dịch như sốt rét, sốt xuất huyết… Vết cắn của côn trùng ban đầu chỉ là vết thương rất nhỏ nhưng sau đó sẽ sưng to do phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với kháng nguyên từ lông, ngòi của côn trùng hay từ vết cắn gây ra. Phản ứng tức thì tại chỗ bị cắn là đau nhức, ngứa. Sau đó nổi các nốt sưng phù, sẩn ngứa, mụn nước trong vòng 48 giờ sau khi bị côn trùng đốt. Có khi tổn thương do độc tố đưa vào từ các vết đốt, vết cắn.
 Rửa tổn thương do côn trùng đốt bằng nước muối. |
Biểu hiện vết cắn đốt của
côn trùng, đỉa
Phòng tránh côn trùng cắn Bạn có thể sử dụng phối hợp nhiều biện pháp sau đây để phòng tránh côn trùng cắn. Khi ngủ kể cả ban ngày cần mắc màn để chống muỗi cắn. Tại các nơi thường làm việc vào buổi tối dưới ánh đèn cần đóng cửa sổ hoặc cửa phải có lưới ngăn côn trùng bay vào, nhất là vào mùa mưa bão. Có thể dùng thuốc bôi chống muỗi để chống muỗi và các côn trùng khác. Đi rừng cần mặc quần áo dài tay dài chân đeo giày, đội mũ che kín da thịt phòng ve, vắt và muỗi cắn. Khu vực cắm trại, nhà ở… cần xịt thuốc xua và diệt côn trùng. Hồ bơi cần được sát trùng bằng chlorine, mùi thuốc tẩy này giữ được côn trùng không dám tấn công người trong nhiều giờ. Vệ sinh sạch sẽ nơi ở, khơi thông cống rãnh, phát quang bụi rậm để loại bỏ nơi trú ngụ của côn trùng. Phun thuốc diệt côn trùng những bụi rậm, xung quanh khu dân cư. |
Nọc độc của một số loài như rết, nhện, bò cạp... có thể chứa chất độc thần kinh hoặc một men gây sưng phồng, kết tập tiểu cầu, huyết khối. Chúng có thể gây loét da, hoại tử da và phần mềm xung quanh vết cắn. Nọc côn trùng còn có thể gây triệu chứng toàn thân như: sốt, ớn lạnh, nôn, ban đỏ ngoài da, ngứa, vàng da, co cứng cơ, đau chuột rút, cứng cả một vùng, nhiễm khuẩn… Nếu nạn nhân bị nhiều con ong, kiến cắn có thể bị phù, mệt mỏi, nôn, ù tai, đông máu nội mạch rải rác, tiêu cơ vân, hoại tử ống thận cấp… Đỉa và vắt (thuộc họ đỉa) cắn thì gây mất máu.
Xử trí khi bị côn trùng, đỉa cắn
Khi bị côn trùng cắn, chúng ta phải xử lý như sau: Bệnh nhân cần nhận dạng chính xác loại côn trùng cắn để báo cho bác sĩ biết giúp ích rất lớn trong điều trị như quyết định sử dụng kháng sinh phòng bệnh dịch.
 Muỗi cắn vừa bị ngứa vừa có thể bị lây truyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết. |
Sát khuẩn vết đốt, vết cắn. Bạn cần rửa vết cắn của côn trùng bằng nước sạch. Tốt nhất là dùng vòi nước xịt có áp lực để rửa sạch vết bẩn, loại bớt vi khuẩn và các chất tiết của côn trùng. Rửa kỹ vết thương bằng xà phòng, sau đó lau cồn hoặc các thuốc sát khuẩn. Vết cắn phải được rửa càng sớm càng tốt, vì để quá 6 giờ nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao. Chú ý không bao giờ khâu kín vết cắn của côn trùng mà chỉ làm sạch, băng kín.
BS.Ninh Thanh Tùng