Cả gia đình ốm liên tục khi vào đông
Mùa đông chưa đến nửa chặng đường nhưng nhiều gia đình đã "quay cuồng" với đủ loại bệnh hô hấp. Nhà chị Hoa (Hoài Đức, Hà Nội) có hai con 2 tuổi và 7 tuổi, hầu như tuần nào cũng phải đưa đi khám vì viêm mũi, viêm họng, rồi lại chuyển sang viêm phế quản. Không chỉ trẻ nhỏ, mẹ chị và bản thân chị Hoa cũng liên tục mệt mỏi vì cảm cúm, ho dài ngày.
Gia đình chị Hằng (Cầu Giấy, Hà Nội) cũng rơi vào cảnh tương tự, con mới khỏi sốt vài hôm lại nghẹt mũi, khò khè; người lớn thì ho kéo dài không dứt.
Mệt mỏi khiến nhiều phụ huynh sốt sắng tìm các bài thuốc dân gian để "tăng đề kháng" cho cả nhà. Trong đó, tỏi và đinh hương ngâm mật ong đang được "truyền tai" như một "bí quyết chống ốm mùa lạnh".
Trên mạng xã hội, nhiều video hướng dẫn cách ngâm tỏi và đinh hương với mật ong "đúng chuẩn" xuất hiện ngày càng nhiều. Nhiều nội dung video đều thể hiện, hỗn hợp này là kháng sinh tự nhiên, uống thường xuyên sẽ không lo cảm cúm, giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Chị Thủy (Long Biên, Hà Nội) là một trong những người hưởng ứng mạnh nhất trào lưu này. Chị cho biết, cách làm rất đơn giản, tỏi ta chỉ cần bóc sạch, đinh hương nguyên nụ rửa khô, đập dập hoặc cắt lát, cho mật ong vào rồi ủ 7–10 ngày là có thể dùng được.
"Một công thức rất đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bền vững. Đặc biệt phù hợp với những người dễ bị cảm lạnh, ho,... khi thời tiết thay đổi. Tôi cho rằng, hỗn hợp này khi kết hợp với nhau sẽ trở thành công thức hỗ trợ tăng sức đề kháng rất mạnh mẽ, phù hợp với cơ thể trong thời tiết lạnh, nên tôi thường "thủ" sẵn mấy lọ để cả gia đình cùng dùng. Mọi người cũng nên thử xem sao", chị Thủy nói.
Tuy vậy, giữa những trào lưu, nhiều phụ huynh vẫn thận trọng. Một số người vẫn cho rằng còn nhiều vấn đề cần phải tìm hiểu, như hỗn hợp có thực sự tốt, có phù hợp với trẻ nhỏ hay không?
Chị Thủy tự làm tỏi và đinh hương ngâm mật ong. Ảnh: NVCC.
Tỏi và đinh hương ngâm mật ong có tác dụng 'chống ốm' hay không?
Chia sẻ với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, TS. Lê Thị Hương Giang – Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 19-8 cho biết: "Tỏi, đinh hương và mật ong đều là những nguyên liệu có giá trị dinh dưỡng và có hoạt tính sinh học nhất định. Người dân có thể dùng hỗn hợp này như một thực phẩm hỗ trợ, giúp làm dịu họng và dễ chịu hơn khi chuyển mùa.
Tuy nhiên, đây không phải là thuốc phòng ốm, không có bằng chứng lâm sàng mạnh chứng minh hỗn hợp này giúp ngăn ngừa bệnh và càng không thể thay thế các biện pháp y tế đã được chứng minh như vệ sinh đường hô hấp, tiêm vaccine mùa lạnh hoặc điều trị theo hướng dẫn chuyên khoa.
TS. Lê Thị Hương Giang cũng cho hay, với người trưởng thành khỏe mạnh chỉ nên dùng 1–2 thìa cà phê (5–10 ml) mỗi ngày; người mắc bệnh tiểu đường chỉ dùng ½–1 thìa/ngày, tính vào khẩu phần đường trong ngày. Có thể ăn trực tiếp hoặc pha với nước ấm, không nên dùng lúc đói với người đau dạ dày. Tuyệt đối không dùng cho trẻ dưới 12 tháng, do nguy cơ nhiễm bào tử Clostridium botulinum trong mật ong.
Thời gian ngâm tỏi – đinh hương – mật ong tốt nhất là từ 7–14 ngày.
Thời gian ngâm tỏi – đinh hương – mật ong tốt nhất là từ 7–14 ngày. Sau thời gian này, hoạt chất từ tỏi và đinh hương thấm vào mật ong ở mức ổn định. Ngâm lâu hơn không làm tăng tác dụng, vì mật ong là môi trường bão hòa, không trích thêm được nhiều hoạt chất. Ngoài ra, ngâm quá lâu dễ xảy ra hiện tượng lên men, tỏi đổi màu xanh, hoặc mùi vị thay đổi.
Cách làm an toàn là: Dùng lọ thủy tinh tiệt trùng và để khô hoàn toàn; Ngâm tỏi – đinh hương ngập hoàn toàn trong mật ong; Để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng. Dùng trong 1–2 tháng, không nên để lâu hơn. Nếu có mùi lạ, sủi bọt thì cần bỏ, không sử dụng.
Cũng chia sẻ về vấn đề này, BSCKI Hà Kim Động - Trưởng khoa Y học cổ truyền - PHCN, BVĐK tỉnh Lai Châu, cho biết, tỏi và đinh hương ngâm mật ong có tác dụng kích thích tiêu hoá, hỗ trợ giảm ho, viêm họng do lạnh. Nhưng hiệu quả của nó chỉ ở mức hỗ trợ, không phải "thần dược" như nhiều người lan truyền. Khi có bệnh phải căn cứ theo nguyên nhân gây bệnh dùng thuốc mới có hiệu quả và phòng biến chứng đáng tiếc.
Một số vị thuốc trị viêm họng hiệu quả:
1. Các vị thuốc thanh nhiệt - giải độc có tác dụng giảm sưng đỏ, nóng rát họng (thể nhiệt, viêm họng cấp)
- Kim ngân hoa: Thanh nhiệt giải độc, kháng viêm mạnh.
- Liên kiều: Giải độc tiêu viêm.
- Bồ công anh: Thanh nhiệt, mát gan, giảm sưng họng.
- Cúc hoa: Thanh nhiệt, giảm đau rát họng.
- Huyền sâm: Nhuận họng, thanh nhiệt, sinh tân.
2. Các vị thuốc phát tán phong hàn
Dùng khi viêm họng do cảm lạnh, ớn lạnh, ít sốt, chảy nước mũi trong, đau họng nhẹ.
- Kinh giới: Giải cảm, cầm máu, giảm ngứa, hỗ trợ tiêu hoá.
- Tía tô: Giải cảm phong hàn, giảm ho, kích thích tiêu hoá, an thai, giải độc.
- Gừng tươi: Trị cảm hàn, ông trung chỉ tả, hóa đờm, giảm ho, giải độc.
- Quế chi: Trị cảm hàn, giảm đau thần kinh do lạnh, ôn kinh thông dương, ấm dạ dày, đau bụng do lạnh.
3. Các vị tiêu đàm - lợi hầu
Khi họng nhiều đờm, cảm giác vướng.
- Bán hạ chế: Giảm cảm giác vướng.
- Trần bì: Hành khí, giảm ho.
- Mạch môn: Dưỡng âm, nhuận họng.
- Cam thảo: Giảm ho, kháng viêm, điều hòa nhiều bài thuốc.
4. Các vị dùng ngậm, súc miệng, hiệu quả nhanh tại nhà
- Cam thảo đất: Giảm viêm họng.
- Huyền sâm (ngậm): Làm dịu họng.
- Quất - mật ong: Giảm ho, dịu rát họng.
- Chanh đào - mật ong: Sát khuẩn, giảm viêm họng.
- Lá lưỡi hổ: Rửa sạch, cắt ngắn 4-5 phân+ ít muối hạt, nhai ngậm, nuốt/ ngày 4 lần.
5. Một số bài thuốc dân gian thường dùng
- Nước gừng - chanh - mật ong: Gừng tươi 3- 5 lát; Chanh ½ quả; Mật ong: 1 thìa. Tác dụng: Giảm rát họng, ấm phổi
- Cam thảo 3- 5 gam; Cúc hoa 5 gam: Ngâm nước nóng, uống ấm. Tác dụng giảm ho khan và khản tiếng.
- Trầu không 2-3 lá: Đun nước súc họng, ngày 2 - 3 lần. Tác dụng giảm sưng đỏ họng.
Khi nào cần đi khám tại các cơ sở y tế?
- Sốt cao > 38.5 độ C.
- Đau rát họng kéo dài > 5 - 7 ngày.
- Khó thở, khó nuốt.
- Nghi ngờ viêm họng mủ, viêm Amydan cấp.
BSCKI Hà Kim Động - Trưởng khoa Y học cổ truyền - PHCN, BVĐK tỉnh Lai Châu
