Ngày 28/7, PGS. TS. Nguyễn Tiến Dũng - Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh viện vừa cứu sống một bệnh nhân nhi 13 tuổi ở Ninh Bình, bị hội chứng Guillain Barré gây liệt các chi lan lên và liệt hô hấp nặng. Đây là trường hợp bị bệnh rất ít gặp, tại Khoa Nhi của bệnh viện một năm chỉ gặp 1-2 trường hợp.
Hội chứng gây liệt tức thời
Chị Vũ Thị Hương - mẹ của bệnh nhi Đ.T.A cho biết, khoảng 5h sáng ngày 5/7/2014, cháu Đ.T.A thấy người khó chịu, khó thở, tỉnh dậy ho, trong miệng chứa nhiều đờm nhớt..., gia đình vội đưa cháu vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình. Sau khi nhập viện làm các xét nghiệm, khoảng 20 phút sau, tình trạng bệnh nhi nặng lên, chân tay duỗi được nhưng không cử động được. Lúc đầu, các bác sĩ nghĩ đến đây là trường hợp nhược cơ nặng. Sau đó, qua khám lâm sàng, với vết xước ở chân, các bác sĩ lại nghi ngờ bị rắn cắn. Tiếp theo, bệnh nhi suy hô hấp nặng, các bác sĩ phải tiến hành cấp cứu và đặt nội khí quản rồi chuyển thẳng lên Khoa Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai.
PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng thăm khám phục hồi chức năng cho BN Đ.T.A.
Đến Khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhi ở trong tình trạng liệt mềm các cơ tứ chi, chủ yếu là phần gốc chi, sốt nhẹ, phản xạ gân cơ giảm, miệng nhiều đờm nhớt, có biểu hiện liệt các cơ hô hấp dẫn đến diễn tiến suy hô hấp nặng. Sau khi được các bác sĩ khám lâm sàng và khai thác bệnh sử của người thân, các bác sĩ đã loại trừ bị rắn cắn và nghĩ đến bệnh nhi mắc hội chứng Guillain Barré gây liệt cấp tính lan lên tiến triển nhanh gây liệt cơ hô hấp, liệt màn hầu, đe dọa tính mạng bệnh nhân. Ngay lập tức, bệnh nhi được cấp cứu cho thở máy và thiết lập đường truyền tĩnh mạch với thuốc đặc trị và chăm sóc hỗ trợ khác như dinh dưỡng, vật lý trị liệu hô hấp vận động để tránh xẹp phổi, cứng khớp, teo cơ, các thủ thuật như hút đờm nội khí quản. Đặc biệt, bệnh nhi được điều trị truyền tĩnh mạch immunoglobulin miễn dịch - một loại thuốc có hiệu quả trong điều trị hội chứng Guillain Barré.
Ngày 8/7, sau 4 ngày nhập viện, sau khi thăm khám lâm sàng và xét nghiệm dịch não tủy, kết quả cho thấy tăng protein, còn tế bào bình thường. Điều này càng khẳng định bệnh nhi mắc viêm não - tủy cấp kiểu hội chứng Guillain Barré là chẩn đoán đúng đắn của các bác sĩ. Sau hơn 20 ngày điều trị tích cực, hiện sức khỏe bệnh nhân đã ổn định, ăn uống, đi lại bình thường. Dự kiến 1 vài ngày tới sẽ được xuất viện.
Có thể để lại di chứng nặng nề
PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng cho biết: Hội chứng Guillain Barré là do cơ thể tự sản sinh ra những chất hoặc những tế bào tấn công lại chính các cơ quan, bộ phận trong cơ thể. Vì một lý do nào đó, cơ thể của bệnh nhân tiềm ẩn sẵn khả năng tự tấn công lại chính mình. Điều này từng thấy ở những bệnh tự miễn dịch khác như: hen suyễn, viêm đa khớp. Ngoài ra, cũng phải kể đến những yếu tố khởi phát như sau khi trẻ bị nhiễm khuẩn hô hấp hoặc tiêu hóa khiến bệnh xuất hiện đột ngột. Theo nghiên cứu, diễn tiến thông thường thì sau 2 tháng là hồi phục hoàn toàn chiếm 57,3%, một số nhanh hơn nhưng có 20% trường hợp kéo dài hơn, hồi phục không hoàn toàn nên để lại di chứng dị cảm hay rối loạn vận động ngọn chi, trong số đó có 5% để lại di chứng nặng nề.
Hội chứng Guillain Barré là bệnh lý thường gặp nhất trong nhóm bệnh thần kinh-cơ, là bệnh lý tổn thương viêm cấp tính, thoái hóa myelin đa rễ thần kinh, đặc trưng bởi liệt vận động tiến triển, nặng nhất thường vào thời điểm 1-2 tuần sau khởi bệnh, giảm hoặc mất phản xạ gân cơ, thường kèm rối loạn cảm giác, rối loạn chức năng thần kinh thực vật thoáng qua. Vì vậy, PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng khuyên, khi thấy trẻ có các biểu hiện bất thường như: yếu chân hoặc tay hoặc cả tứ chi; nuốt khó, nuốt sặc, nói khó; khó thở, cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Hội chứng Guillain Barré được phát hiện từ năm 1916. Bệnh hình thành do cơ thể tự sản sinh ra những chất hoặc những tế bào tấn công lại chính các cơ quan bộ phận trong cơ thể. Vì một lý do nào đó, cơ thể của bệnh nhân tiềm ẩn sẵn khả năng tự tấn công lại chính mình. Ðiều này từng thấy ở những bệnh tự miễn dịch khác như: hen suyễn, viêm đa khớp… Hội chứng Guillain Barré nếu được phát hiện và điều trị muộn thì thường để lại các di chứng liệt rất nặng. Nếu hiện tượng liệt kéo dài sau 18 tháng thì hầu như không còn có khả năng hồi phục nữa. Có những trường hợp rối loạn vận động, cảm giác từ chân lan lên bụng rồi đến ngực... gọi là thể Landry. Biến chứng đáng sợ là liệt hô hấp (khoảng 16-22%, có khi lên đến 30%) và tắc động mạch phổi. Tử vong khoảng 5% do liệt hô hấp, viêm phổi do sặc, tắc mạch phổi, rối loạn nhịp tim, đặc biệt khi rối loạn cảm giác lên ngang đoạn ngực D5-6, nhiễm khuẩn huyết...
Bài và ảnh: Nguyễn Văn Thắng
