Dexamethason là một loại thuốc nhóm glucocorticoid được sử dụng trong ngành y tế với tác dụng chống viêm dị ứng. Thuốc có tác dụng điều trị rất tốt nếu dùng đúng cách, tuy nhiên, thuốc cũng có khá nhiều phản ứng có hại. Một trong những tác dụng phụ của nó là giữ muối, giữ nước, da đỏ hồng gây cảm giác béo giả tạo cho người sử dụng.
 |
Tác dụng phụ nguy hiểm mà dexamethason gây ra là nó gây rối loạn điện giải, giữ natri và giữ nước, gây tăng huyết áp và tình trạng phù nề. Trong cơ thể, bình thường tuyến thượng thận cũng tiết ra dexamethason để điều hòa chuyển hoá và nội tiết. Do đó, nếu lạm dụng thuốc này sẽ gây cho người dùng thuốc hội chứng Cushing (mặt bệnh nhân bị biến dạng tròn như mặt trăng), ức chế hoạt động, làm teo tuyến thượng thận, làm loãng xương, hoại tử xương, gây xốp xương dẫn đến gãy xương bệnh lý, làm nứt đốt sống. Dùng kéo dài loại thuốc này còn có nguy cơ loét dạ dày, thủng dạ dày, viêm tụy cấp. Thuốc cũng gây teo da, ban đỏ, bầm máu và rậm lông… Nhiều bệnh nhân khi sử dụng thuốc này đã ghi nhận được những triệu chứng trên ở mức độ rất trầm trọng và không hồi phục được. Trong các bệnh viện, dexamethason được quản lý chặt chẽ và có hướng dẫn cụ thể về cách dùng và liều lượng dùng tùy theo độ tuổi. Tại nhiều bệnh viện cũng đã tiếp nhận không ít các trường hợp lạm dụng dexamethason bị phản ứng có hại rất nghiêm trọng, trong đó có những trẻ em bị tử vong một cách thương tâm do gia đình đã cho trẻ uống thuốc này không theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc.
Lợi dụng tác dụng làm béo ra (mập, lên cân) của dexamethason mà một số thầy lang đã cho thuốc này vào các thang thuốc Đông y để đánh lừa người dùng là thuốc làm mập, thuốc làm tăng cân. Việc cho thuốc dexamethason dùng cho đối tượng trẻ em lại càng nguy hiểm gấp bội vì thuốc sẽ gây ra những tác hại khó lường đối với sự phát triển của trẻ. Trong khi đó cần lưu ý rằng, đây là loại thuốc đã và đang bị lạm dụng ở nhiều nơi. Cần phải cảnh báo trong cộng đồng những tác dụng có hại của nhóm thuốc corticoid nói chung và dexamethason nói riêng để mọi người không những tránh lạm dụng thuốc này mà còn phải cảnh giác với các thang thuốc Đông y hoặc thực phẩm bị trộn trái phép thêm các loại thuốc Tây gây ra hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.
ThS. Lê Quốc Anh