Francis Scott Fitzgerald chào đời ngày 24/12/1896 ở St. Paul, thủ phủ bang Minnesota. Ông xuất thân từ gia đình nguồn gốc quý tộc nghèo. Mặc dù vậy, Francis tuổi vị thành niên vẫn thụ hưởng nền giáo dục chất lượng cao. Cháu họ tác giả lời quốc ca Mỹ theo học trường phổ thông tại bờ biển miền Đông, nơi lần đầu tiên cậu phát hiện bản thân đam mê văn học. Đến bậc đại học, Francis trở thành sinh viên đại học có uy tín Princeton, nơi chàng trai đến từ miền Trung phía Tây nước Mỹ luôn có mặc cảm thấp hèn - “Với tôi đó là thời gian trải nghiệm buồn tủi - chàng trai nghèo trong thành phố phồn hoa; học trò nghèo trong trường dành cho sinh viên giàu có”, Fitzgerald mô tả nhiều năm sau.
Cú sét ái tình mang tên Zelda
Tháng 4/1917, nước Mỹ chính thức tham gia Chiến tranh Thế giới I. Bị hấp dẫn bởi viễn cảnh một cuộc phiêu lưu lãng mạn, cộng với kết quả học tập tệ hại ở bậc đại học, Fitzgerald đầu quân vào lính.
Chính môi trường mới, tại trại huấn luyện tân binh ở Montgomery, khi gấp rút hoàn thành tiểu thuyết đầu tay, chàng trai trẻ đã trúng cú sét ái tình. Trong một cuộc gặp mặt giao lưu tại câu lạc bộ địa phương dành cho binh sĩ đồn trú tại địa bàn, Trung úy Francis Scott Fitzgerald đã quen biết Zelda Sayre, con gái út thẩm phán giàu có ở Alabama.
Tiểu thư tràn đầy sức sống xinh đẹp bị đeo bám bởi cả dây trai tài ngưỡng mộ, song vì hình ảnh những chàng trai mặc quân phục đang được tôn vinh, nên trung úy trẻ vẫn hy vọng đến lượt mình. “Tôi đã yêu khí phách can đảm, sự chân thành và ngọn lửa tự tin của nàng (...) Fitzgerald bộc lộ về Zelda trong nhật ký, “tôi yêu nàng và đó là sự khởi đầu đồng thời là sự kết thúc của tất cả”.
Bắt đầu quá trình trao đổi thư từ kéo dài giữa cặp vợ chồng tương lai. Zelda, tâm hồn tự do chứng tỏ mối quan tâm đa chiều chưa có ý định gắn bó với bất cứ ai. Lời tỏ tình đầu tiên của Fitzgerald bị dứt khoát khước từ, vả lại bố mẹ tiểu thư Seyre cũng không ưng chàng rể như thế - một quân nhân thiếu nghiêm túc, một nhà văn đầy tham vọng nghèo rớt mồng tơi.
Vợ chồng Fitzgerald-Zelda, những ngày hạnh phúc bên con gái Frances Scott.
Thành công sau 120 lần thất bại
Bất chấp tất cả, Fitzgerald không đầu hàng. Chàng trai tiếp tục viết - 120 lần bản thảo truyện ngắn và các sáng tác khác bị chủ xuất bản từ chối, trước khi người yêu văn nhận được hợp đồng xuất bản tiểu thuyết đầu tiên This Side of Paradise (Phía bên kia địa đàng, 1920).
Hợp đồng xuất bản mang lại sức mạnh cực lớn, phá tan bức tường thờ ơ vô hình từ lâu ngăn cách gia đình đại gia thừa tiền, nhưng thèm danh tiếng với Fitzgerald. Và ngày 4/4/1920, đám cưới của chú rể Francis cùng cô dâu Sayre được tổ chức một tuần, sau ngày tiểu thuyết This Side of Paradise xuất hiện tại các nhà sách.
Cuộc hôn nhân mang lại cho Francis liên tiếp thành công văn học. Sự ra mắt tập truyện ngắn đầu tay Flappers and Philosophers (Những cô nàng và những triết gia, 1920) và tiểu thuyết thứ hai The Beautifil and Dammed (Đẹp và đáng nguyền rủa, 1922) đã cho vợ chồng nhà Fitzgerald cuộc sống dư dả. Suốt vài năm tiếp theo cặp đôi du lịch khắp nước Pháp và bờ biển miền Đông nước Mỹ. Ngày 26/10/1921, con gái Frances Scott của họ ra đời. Cứ tưởng, hạnh phúc tương hỗ của cặp đôi sẽ trường tồn vĩnh cửu.
Vòng chung kết bi kịch
Tuy nhiên, từ ngày Fitzgerald bắt đầu bộc lộ dấu hiệu nát rượu, ngọn tháp tình cảm nhà ông bắt đầu chao đảo. Thoạt tiên là thất bại nghề nghiệp - tiểu thuyết Đại gia Gatsby (ngày nay được coi là tác phẩm xuất sắc nhất của Fitzgerald) được tiếp nhận lạnh nhạt. Đó là thời điểm trên thị trường sách văn học, những sáng tác theo trường phái suy tàn thuộc thời đại nhạc jazz đã không thể cạnh tranh với dòng văn xuôi theo trường phái hành động cứng rắn của Ernest Hemingway. Sau đó xuất hiện đại khủng hoảng kinh tế (1929-1933) đe dọa nghiêm trọng túi tiền nhà Fitzgerald đã cạn kiệt bởi lối sống xa hoa của gia chủ. Mệt mỏi bởi tệ nát rượu của chồng cùng những thất bại liên tiếp các dự án nghệ thuật của bản thân, năm 1930, nữ nghệ sĩ vũ ba lê được chẩn đoán mắc bệnh schizofrenia (tâm thần phân liệt).
Buộc phải viết không ngừng để trang trải chi phí ngày càng cao để chữa trị bệnh nan giải cho vợ, Fitzgerald đã nốc cạn những ngày cuối cùng cuộc đời. Tâm thế tuyệt vọng của nhà văn thể hiện rõ trong tiểu thuyết thứ tư Tender Is the Night (Đêm êm dịu, 1934), tác phẩm cuối cùng của ông. Trong đó, Fitzgerald đổ lỗi cho vợ về sự suy sụp của bản thân, làm như không hề biết, chính tệ đam mê rượu mạnh của bản thân là thủ phạm tấn bi kịch. Và cơn đau tim bất chợt ngày 21/12/1940 đã kết liễu cuộc đời Francis Scott Fitzgerald. Bà Zelda mất sau đó chưa đầy 8 năm. Tháng 3/1948, phu nhân nhà văn lớn qua đời trong vụ hỏa hoạn tại bệnh viện dành cho bệnh nhân tâm thần ở Asheville.