Nắm được một số thuốc gây ra tác dụng phụ này, người bệnh nên cởi mở thảo luận với bác sĩ để điều chỉnh phương pháp điều trị, cải thiện việc tuân thủ sử dụng thuốc.
Một số loại thuốc gây rối loạn cương dương
Nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động tình dục của đàn ông và gây rối loạn cương dương ở nam giới như:
Thuốc chống trầm cảm và hướng tâm thần: amitriptyline, chlorpromazine, clomipramine, diazepam, fluoxetin, phenytoin, sertraline…
Bên cạnh thuốc, vấn đề tâm thần và tâm lý của bệnh nhân cũng ảnh hưởng đến ham muốn tình dục. Có tới 70% bệnh nhân trầm cảm bị rối loạn chức năng tình dục, có thể ảnh hưởng đến bất kì giai đoạn nào của hoạt động tình dục. Một báo cáo chỉ ra rằng, 45 - 80% nam giới mắc bệnh tâm thần phân liệt cũng gặp các vấn đề về tình dục. Ở những bệnh nhân này, có thể khó phân biệt ảnh hưởng của bệnh đến chức năng tình dục với ảnh hưởng của các loại thuốc được sử dụng để điều trị.
Một số thuốc có thể gây rối loạn cương dương.
Thuốc kháng histamin: cimetadine, dimenhydrinate, diphenhydramine, hydroxyzine, meclizine, promethazine, ranitidine…
Thuốc điều trị tăng huyết áp và thuốc lợi tiểu: atenolol, captopril, enalapril, furosemide, haloperidol, hydralazine, hydrochlorothiazide, labetalol, methyldopa, metoprolol, nifedipine, prazosin, propranolol, spironolacton, triamterene, verapamil,…
Thiazide là nguyên nhân phổ biến nhất của rối loạn cương dương trong số các loại thuốc trị tăng huyết áp. Spironolacton chẹn thụ thể aldosterone cũng chặn thụ thể androgen và có liên quan đến rối loạn cương dương và nữ hóa tuyến vú. Nguyên nhân phổ biến tiếp theo là thuốc chẹn beta. Trong một cuộc khảo sát, 20% nam giới sử dụng thuốc chẹn beta để điều trị tăng huyết áp bị rối loạn cương dương. Thuốc chẹn alpha có xu hướng ít gây ra vấn đề này hơn.
Thuốc chữa bệnh Parkinson: benztropine, bromocriptine, levodopa,…
Thuốc hóa trị và nội tiết tố: casodex, busulfan (myleran), cyclophosphamide, ketoconazole, chất chủ vận LHRH (firmagon,…)
Các loại thuốc khác: atropine, digoxin, dutasteride, estrogen, finasteride, thuốc chẹn H2, Indomethacin, thuốc hạ lipid máu, cam thảo, metoclopramide, NSAID (Ibuprofen,…), pseudoephedrine, sumatriptan,…
Thuốc giảm đau opiate: codein, fentanyl, methadone, morphin, oxycodon
Các chất kích thích: rượu, amphetamine, barbiturate, cocain, heroin, nicotine… Sử dụng rượu trong thời gian ngắn ảnh hưởng đến ham muốn tình dục bằng cách giảm ức chế, nhưng cũng làm giảm hiệu suất và trì hoãn cực khoái và xuất tinh.
Làm gì để tránh rối loạn cương dương do thuốc?
Các phương pháp tiếp cận không dùng thuốc
Giải tỏa lo lắng bằng cách đi du lịch, ngồi thiền, tập luyện thể thao, thảo luận vấn đề với bác sĩ điều trị... góp phần cải thiện tình trạng cương hiệu quả.
Các phương pháp điều trị bằng thuốc
Dùng thuốc ức chế men phosphodiesterase-5 trước khi quan hệ đã trở thành tiêu chuẩn chăm sóc của nam giới. Thuốc cải thiện sự cương cứng ở khoảng 70% nam giới bị tăng huyết áp. Tuy nhiên, thuốc được chống chỉ định ở nam giới sử dụng nitrat và nên sử dụng thận trọng đối với những người đang sử dụng thuốc chẹn alpha.
Thay đổi sang một nhóm thuốc khác có tác dụng tương tự. Ví dụ, trong điều trị tăng huyết áp, thuốc chẹn alpha, thuốc ức chế men chuyển và thuốc chẹn kênh canxi không được coi là gây rối loạn cương dương, trong khi một số nghiên cứu đã gợi ý rằng thuốc đối kháng thụ thể angiotensin II thậm chí có thể cải thiện chức năng tình dục. Thuốc ức chế chọn lọc beta-blocker như nebivolol có thể có lợi thế tiềm năng trên nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng có thể mất từ vài ngày đến vài tuần sau khi ngừng hoặc thay đổi loại thuốc để cương cứng trở lại.
Ở những bệnh nhân đang dùng thuốc chống loạn thần: Xác định nguyên nhân gây tăng prolactin máu, sau đó xem xét giảm liều hoặc chuyển sang dùng thuốc khác.
Lời khuyên của thầy thuốc
Người bệnh không nên quá lo lắng hay phiền lòng về vấn đề rối loạn cương dương do thuốc, không nên tự ý ngưng sử dụng thuốc, làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Hãy cởi mở trao đổi với bác sĩ để tìm ra giải pháp khắc phục và cải thiện sự tuân thủ điều trị.
Ngưng hút thuốc và tránh dùng quá nhiều rượu, đây là những yếu tố nguy cơ của rối loạn cương dương.
Tăng cường nghỉ ngơi, thư giãn, kiểm soát tốt stress, tập luyện thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc.
