Nhu cầu muối và thói quen ăn muối
Nhu cầu muối của con người theo từng lứa tuổi theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới như sau:
Lượng muối dung nạp vào cơ thể với người trưởng thành khoảng 5g muối/ngày.
Lượng muối cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi chỉ tối đa dưới 1g muối/ngày. Tuy nhiên, không cần bổ sung muối vào thức ăn hàng ngày của trẻ vì trong các thực phẩm tự nhiên mà bé ăn dặm như thịt, trứng, sữa... đều đã có thành phần natri phù hợp với khuyến cáo. Trường hợp trẻ sinh non tháng, chức năng thận non kém, lượng muối nên hạn chế ở mức thấp nhất. Do đó, cha mẹ nên cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn hoặc lựa chọn những loại sữa công thức có thành phần chất khoáng thấp.
Lượng muối cho trẻ nhỏ từ 1-3 tuổi tiêu thụ tối đa 3g muối/ngày. Trẻ từ 7 tuổi trở lên có thể dùng tối đa 5g muối.
Với người bệnh mắc các bệnh như tim mạch, thận, tăng huyết áp..., lượng muối có thể điều chỉnh giảm theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Lượng muối cần cho cơ thể không nhiều, vậy nên nhiều người có thói quen ăn mặn sẽ ăn thừa muối mà không hay biết. Thói quen ăn mặn sẽ làm tăng áp lực thẩm thấu trong máu, cơ thể sẽ có cảm giác khát dẫn đến uống nước nhiều, tích giữ nước trong cơ thể gây tăng huyết áp. Cơ thể cũng tìm cách tăng đào thải natri qua nước tiểu dẫn tới mất kali, canxi và nhiều khoáng chất khác và gây quá tải cho hệ bài tiết, làm tăng cường độ làm việc của hệ tim mạch, thận và tiết niệu nên sớm dẫn tới suy giảm chức năng hoạt động của các hệ cơ quan này.
Ngoài việc ăn mặn gây tăng huyết áp dẫn đến các bệnh về tim mạch, suy tim, suy thận, loãng xương..., ăn nhiều muối còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng và ung thư đường tiêu hóa.
Ngược lại, người có thói quen ăn nhạt, cơ thể sẽ thiếu muối gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe.
Ăn quá ít muối khiến lượng natri máu giảm, gây hiện tượng phù tay, chân do nước tự do thoát ra ngoài khoảng kẽ.
Hậu quả khi cơ thể thiếu muối?
Lượng muối phù hợp với cơ thể con người phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe... Với những người trưởng thành có sức khỏe bình thường, việc tự ý cắt giảm muối dưới mức khuyến cáo có thể là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Nếu không được đáp ứng đầy đủ lượng muối cần thiết, cơ thể con người có thể đối mặt với những vấn đề sức khỏe như:
Thiếu chất điện giải: Trong mồ hôi, nước mắt, nước tiểu của con người đều có muối. Do đó, chế độ ăn nhạt dẫn đến thiếu muối có thể gây thiếu điện giải, rối loạn chuyển hóa, giảm thể tích máu...
Tụt huyết áp: Khi natri máu giảm, áp lực thẩm thấu trong lòng mạch máu bị giảm khiến huyết áp giảm. Hệ lụy của giảm huyết áp là khiến cơ thể mệt mỏi, suy kiệt do các cơ quan quan trọng như não, gan, thận... thiếu oxy và các chất dinh dưỡng.
Phù não: Thiếu muối khiến lượng natri máu của cơ thể hạ quá mức bình thường làm cho nhu mô não bị phù với các dấu hiệu như: đau đầu, chóng mặt, rối loạn ý thức, mất tập trung, buồn nôn... Lượng natri trong máu giảm nhanh và đột ngột có thể xuất hiện các triệu chứng nặng như hôn mê, co giật...
Phù toàn thân: Chế độ ăn nhạt khiến lượng natri máu giảm, làm cho nước tự do thoát ra ngoài khoảng kẽ khiến cơ thể bị phù tay, phù chân hoặc nguy hiểm hơn là phù toàn thân.
Suy giảm chức năng hệ cơ: Các biểu hiện suy giảm chức năng hệ cơ như mỏi cơ, chuột rút, kiến bò, liệt cơ... là dấu hiệu cơ thể thiếu muối gây hạ natri máu.
Nếu bị thiếu muối ít, cơ thể sẽ tự thích ứng bằng cách làm giảm đào thải natri qua nước tiểu và mồ hôi. Cơ thể cũng sẽ có cảm giác thèm ăn mặn hơn nên sẽ sớm có được lượng muối cần thiết trong cơ thể.
Thiếu muối nặng thì có thể dẫn tới chuột rút, hoa mắt, chóng mặt, có thể dẫn tới hôn mê và tử vong. Thiếu muối nặng thường gặp ở những người ra quá nhiều mồ hôi do tập thể thao hoặc bị tiêu chảy nặng mà không được bù nước và muối hợp lý.