Teo âm đạo hay còn gọi là hội chứng tiết niệu sinh dục của thời kỳ mãn kinh. Nó xảy ra do sự giảm nồng độ estrogen trong cơ thể làm cho các mô âm đạo mỏng, khô, đàn hồi kém đi.
Teo âm đạo khiến âm đạo mỏng đi và rất dễ gây ra tình trạng viêm âm đạo. Hậu quả của teo âm đạo làm suy giảm chức năng tình dục tự nhiên, gây đau đường tiết niệu... Nhiều phụ nữ bị teo âm đạo sợ quan hệ tình dục vì đau khi giao hợp, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và đời sống.
1. Triệu chứng của teo âm đạo
Phụ nữ có thể bị teo âm đạo nếu gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Khô, rát hoặc ngứa âm đạo
- Âm đạo tiết dịch bất thường và nhiều
- Nóng rát, tiểu nhiều, tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu không kiểm soát được
- Tăng nhiễm trùng đường tiết niệu
- Khó chịu, khô hoặc chảy máu nhẹ khi giao hợp
- Âm đạo bị ngắn và hẹp
Một số chuyên gia ước tính rằng khoảng già nửa số phụ nữ sau mãn kinh bị teo âm đạo. Tuy nhiên, rất ít phụ nữ tìm cách điều trị, điều này làm cho việc thống kê không chính xác.
2. Các phương pháp điều trị hiệu quả cho teo âm đạo
2.1 Điều trị teo âm đạo
Khi nồng độ estrogen bắt đầu giảm, bạn có thể bắt đầu gặp các dấu hiệu ban đầu của bệnh GSM (hội chứng tiết niệu sinh dục), bao gồm khô âm đạo hoặc khó chịu khi giao hợp. Kem dưỡng ẩm và chất bôi trơn phải đủ để giúp giảm các triệu chứng.
Khi nồng độ estrogen giảm đột ngột, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Các lựa chọn điều trị sớm có thể không đủ để giảm bớt.
Điều trị trong giai đoạn sau của thời kỳ mãn kinh có thể tập trung vào việc tăng cường mức độ estrogen để giúp giảm khó chịu và các triệu chứng.
2.2 Các liệu pháp giảm triệu chứng
Phụ nữ có dấu hiệu bị teo âm đạo, hoặc nếu đã được chẩn đoán bị teo âm đạo có sẵn các điều trị để lựa chọn.
Mức độ đầu tiên của phương pháp điều trị teo âm đạo bao gồm kem dưỡng ẩm âm đạo hoặc chất bôi trơn gốc nước, không chứa glycerin. Kem dưỡng ẩm âm đạo có thể giúp bù đắp độ ẩm tự nhiên trong âm đạo và giúp giảm đau.
Các lựa chọn không kê đơn bao gồm thuốc làm mềm da tại chỗ. Có thể cần thoa kem dưỡng ẩm thường xuyên như mọi ngày.
Chất bôi trơn gốc nước, không chứa glycerin có thể giúp giảm đau khi giao hợp nhưng đảm bảo rằng nó không chứa glycerin. Glycerin có thể gây đau rát và ngứa nếu bạn bị rách hoặc vỡ mô âm đạo.
Tránh dùng chất bôi trơn hoặc thạch làm từ dầu mỏ nếu đang sử dụng bao cao su. Dầu mỏ có thể làm suy yếu mủ và khiến bao cao su bị vỡ.
Chất bôi trơn silicon cũng có hiệu quả và có thể được sử dụng an toàn với bao cao su. Chúng có cảm giác tự nhiên hơn và ít phải bôi lại trong quá trình giao hợp.
Nếu các tùy chọn này không làm giảm các triệu chứng thành công, bác sĩ có thể chuyển sang cấp độ điều trị tiếp theo, có thể bao gồm một trong các phương pháp điều trị như sử dụng kem estrogen âm đạo, viên đặt âm đạo estrogen. Nên đặt một viên cách nhau vào mỗi đêm trong vài tuần.
Nếu bác sĩ đề nghị đặt vòng estrogen âm đạo, lựa chọn này được cho là tiện lợi cần được thay thế khoảng 3 tháng một lần.
2.3 Tác dụng phụ của thay thế estrogen
Hiện nay, thay thế estrogen là cách tốt nhất để đẩy lùi chứng teo âm đạo. Tuy nhiên, không phải mọi phụ nữ đều có thể sử dụng phương pháp điều trị này. Những lo lắng về ảnh hưởng lâu dài của việc tăng estrogen đôi khi không khuyến khích các bác sĩ kê đơn. Các tác dụng phụ có thể xảy ra như: huyết khối tĩnh mạch sâu (cục máu đông trong các tĩnh mạch sâu trong cơ thể, thường ở chân).
Đối với những phụ nữ có nguy cơ gia tăng các vấn đề này, các lựa chọn không dùng hormone có thể là lựa chọn điều trị tốt nhất cho đến khi biết nhiều hơn về những rủi ro có thể xảy ra.
Nếu đã từng bị ung thư, nên đi khám bác sĩ ung thư trước đây để được tư vấn về điều trị teo âm đạo. Bác sĩ chuyên khoa ung thư sẽ cho biết thêm về các yếu tố nguy cơ và hướng dẫn cụ thể.
3. Phòng ngừa teo âm đạo
Không thể ngăn chặn hoàn toàn teo âm đạo, nhưng có thể phòng ngừa, làm chậm quá trình bằng những cách sau:
- Hoạt động tình dục thường xuyên có thể giúp tăng cường sức khỏe âm đạo tổng thể. Lưu lượng máu tăng lên có thể giúp giữ cho các mô âm đạo khỏe mạnh.
- Nếu hút thuốc nên bỏ thuốc vì hút thuốc làm giảm lưu thông máu, điều này có thể ngăn cản lượng máu lưu thông đến âm đạo. Ngoài ra, các hóa chất trong thuốc lá cản trở estrogen tự nhiên của cơ thể.
- Bất cứ điều gì làm để giúp giảm mức estrogen tự nhiên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe âm đạo.
- Nếu đang gặp các triệu chứng bất thường, nên đi khám để bác sĩ có kế hoạch điều trị phù hợp.
4. Phương pháp điều trị tự nhiên cho chứng teo âm đạo
Teo âm đạo thường đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị tương đối đơn giản. Một số biện pháp tự nhiên hoặc tại nhà có sẵn để giảm bớt sự khó chịu:
4.1 Các loại thảo mộc và chất bổ sung
Các loại vitamin và chất bổ sung khác có thể giúp ích bao gồm: Vitamin E, vitamin A, beta caroten, vitamin nhóm B, axit béo omega-3 và chế độ ăn.
Đạt và duy trì cân nặng và chỉ số khối cơ thể khỏe mạnh cũng có thể hữu ích với teo âm đạo. Tuy nhiên, giảm cân quá nhanh có thể phản tác dụng, vì vậy nên giảm cân từ từ nếu thừa cân.
Có thể cân nhắc bổ sung các loại thực phẩm có chứa estrogen thực vật hoặc phytoestrogen, chẳng hạn như đậu nành, các sản phẩm từ đậu nành hoặc hạt lanh. Nên uống nhiều nước để giữ đủ nước và cố gắng hạn chế caffein và rượu.
Thực hiện thói quen tập thể dục thường xuyên có thể thúc đẩy lưu lượng máu và cân bằng lượng hormone. Hãy thử đi bộ 30 phút mỗi ngày, nên nói chuyện với bác sĩ về một chương trình tập thể dục để có bài tập phù hợp. Cũng như khi giảm cân, tập thể dục quá nhiều có thể góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng khô âm đạo.
4.2 Sản phẩm chăm sóc cá nhân
Tránh sử dụng bất kỳ chất thụt rửa hoặc các sản phẩm vệ sinh khác có chứa nước hoa hoặc các hóa chất khác. Những sản phẩm này có thể gây kích ứng hoặc làm khô âm đạo và làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn, nên dùng loại dung dịch vệ sinh có độ pH cân bằng.
5. Khi nào đến gặp bác sĩ?
Cần đi khám ngay nếu các triệu chứng teo âm đạo không hết hoặc đang gặp phải các triệu chứng bất thường ở âm đạo như chảy máu, tiết nhiều dịch hoặc đau khi giao hợp.
Cần cho bác sĩ biết nếu mắc các bệnh hoặc thủ thuật khác làm giảm sản xuất estrogen của cơ thể như:
- Phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng
- Xạ trị ung thư
- Hóa trị ung thư
- Phương pháp điều trị nội tiết tố ung thư vú
Nếu không được điều trị ngay, teo có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng âm đạo hoặc viêm âm đạo do sự thay đổi cân bằng axit trong âm đạo. Cũng có thể thấy sự gia tăng các vấn đề về tiết niệu, chẳng hạn như nhiễm trùng tiểu hoặc tiểu không kiểm soát. Điều này có thể làm tăng tần suất đi tiểu hoặc làm cho tiểu buốt.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Chính phủ chỉ đạo xem xét cấp giấy lưu hành vaccine nội địa Nanocovax