Tôi 73 tuổi, từ nửa năm nay thỉnh thoảng bị đau ngực và nghẹn mỗi khi nuốt thức ăn; đau ngực khi thay đổi tư thế đột ngột, đau như có vật đè nặng lên ngực, lan ra vùng sau xương bả vai... Tôi đi khám bệnh, sau khi làm rất nhiều xét nghiệm, siêu âm, nội soi thì bác sĩ chẩn đoán tôi bị co thắt thực quản lan tỏa nhưng cũng chưa cho tôi điều trị gì, vì thế đến nay tôi vẫn bị đau. Xin quý báo cho tôi biết rõ hơn về bệnh này và cách điều trị ra sao? Tôi xin cảm ơn!
Hoàng Văn Thảo (Bắc Ninh)
Co thắt thực quản lan toả là thuật ngữ dùng để xác định tình trạng rối loạn vận động của cơ trơn thực quản với đặc điểm là co thắt không đồng đều, có nhiều co tự phát và co do nuốt gây ra, có biên độ lớn, dài lâu và xảy ra lặp lại. Đây là bệnh lý thực quản ít gặp, nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh chưa được biết rõ ràng; các triệu chứng mơ hồ và khó chẩn đoán cho nên thường không được điều trị kịp thời. Trong điều trị, có thể được điều trị nội khoa hay ngoại khoa, có thể kết hợp điều trị tâm lý (nếu có) nhưng hiện nay, các nhà y học trên thế giới vẫn còn tranh luận để tìm ra phương pháp tối ưu vì hiệu quả của các phương pháp điều trị hiện nay vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn.
Vì vậy, tốt nhất là nên tránh và giảm những cơn đau xảy ra. Bác bị đau và nghẹn khi nuốt thức ăn thì nên tránh sự căng thẳng trong bữa ăn. Bác nên ăn thức ăn mềm, lỏng và chia nhỏ miếng giúp cho dễ dàng nuốt hơn. Nếu bác có dấu hiệu trào ngược dạ dày - thực quản hoặc có bằng chứng về test chức năng thực quản thì nên điều trị trào ngược dạ dày - thực quản. Một số loại thuốc cũng có tác dụng cải thiện tình trạng nuốt nghẹn và đau như: thuốc kháng tiết cholin, thuốc giãn cơ trơn, thuốc an thần... Ngoài ra còn một số phương pháp khác để điều trị nhưng kết quả vẫn chưa rõ ràng như nong thực quản bằng que nong hoặc phẫu thuật mở thực quản ngực.
Tuy nhiên như trên đã nói, co thắt thực quản là bệnh lý rối loạn liên quan đến tăng co thắt cơ thực quản hiếm gặp. Nguyên nhân bệnh sinh chưa rõ ràng, chẩn đoán và lựa chọn phương pháp điều trị còn khó khăn, do đó toàn bộ vấn đề điều trị bệnh này hoặc các bệnh lý liên quan làm tăng triệu chứng bệnh đều phải có ý kiến của bác sĩ ở các cơ sở y tế chuyên khoa có uy tín, ở đó bác sĩ mới có phác đồ điều trị hợp lý nhất.
ThS. Nguyễn Bạch Đằng