Ở công ty tôi làm việc vừa xảy ra vụ mất tài sản của cơ quan (máy vi tính, máy in) trị giá gần 50 triệu đồng. Công an đã xác định kẻ lấy cắp và xử lý theo pháp luật. Tuy nhiên, mọi người đều rất bức xúc vì kẻ tiêu thụ tài sản lại không bị xử lý. Cụ thể là ai nấy biết chính xác là kẻ mua đã chào giá với kẻ lấy cắp và khi có hàng thì chúng mua bán ngay. Cơ quan công an hồi đáp rằng không đủ bằng chứng kết tội tiêu thụ và nhận biết tài sản đó có phải có do ăn cắp không. Xin hỏi kẻ tiêu thụ tài sản đó có thể coi là đồng phạm không?
Bùi Văn Thành
(Thanh Xuân, Hà Nội)
Trả lời: Khoản 1 Điều 250 Bộ luật Hình sự năm 1999 có quy định về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có như sau: “Người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có thì bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm”.
Như trong tình huống bạn nêu, nếu kẻ thu mua tài sản do trộm cắp biết rõ tài sản có được là do trộm cắp, đã có sự chào giá, hứa hẹn trước sẽ thu mua tài sản do người trộm cắp có được sau khi thực hiện hành vi trộm cắp là chính xác thì hành vi của người thu mua tài sản này có thể là hành vi đồng phạm với vai trò là người giúp sức trong vụ án trộm cắp tài sản trên với người trộm cắp theo quy định tại Điều 138 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009).
Trường hợp kẻ thu mua tài sản do trộm cắp mà có này có sự chào giá, thu mua tài sản do trộm cắp mà có nhưng không có sự hứa hẹn trước thì hành vi của người này phạm tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có theo quy định của Điều 250 Bộ luật Hình sự năm 1999.
Còn đối với trường hợp mặc dù người mua có chào giá trước nhưng không hề biết tài sản mình mua là do trộm cắp mà có, trường hợp này chỉ là một giao dịch dân sự đơn thuần, hành vi của người mua không phải là hành vi vi phạm pháp luật. Khi phát hiện tài sản thực hiện trong giao dịch là tài sản do trộm cắp thì giao dịch dân sự đó sẽ vô hiệu và các bên phải trả lại nhau những gì đã trao.
Nếu bạn có đầy đủ các tài liệu, chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội của người tiêu thụ tài sản nói trên, bạn nên trình báo cơ quan công an để làm rõ, giải quyết và trừng trị người phạm tội.
XH-BĐ