Theo Bloomberg, các quan chức Mỹ cho biết, New Delhi dường như không có kế hoạch ký kết bất kỳ hợp đồng quốc phòng quy mô lớn nào với Washington trong thời gian tới, bất chấp việc Mỹ đã nhiều lần vận động hành lang mạnh mẽ để thúc đẩy thương vụ F-35.
Tiêm kích Su-57 (bên trên) và F-35 (bên dưới) tại Aero India 2025. (Nguồn: MW)
Thực tế cho thấy, F-35 vốn không phải lựa chọn phù hợp với định hướng chiến lược của Ấn Độ. Một quan chức Mỹ thừa nhận rằng, New Delhi ưu tiên hợp tác trong lĩnh vực đồng phát triển và sản xuất vũ khí trong nước hơn là mua sắm các sản phẩm quốc phòng do nước ngoài thiết kế sẵn. Trong khi đó, F-35 là dòng máy bay có mức độ tùy biến rất hạn chế, khiến Ấn Độ khó tích hợp các công nghệ hoặc hệ thống vũ khí của riêng mình.
Dù Mỹ đã quảng bá F-35 cho Ấn Độ từ gần một thập kỷ trước, đồng thời đẩy mạnh chiến dịch tiếp thị vào năm 2020 khi Tổng thống Donald Trump trực tiếp giới thiệu máy bay này như biểu tượng cho mối quan hệ đối tác chiến lược song phương, thì sự hoài nghi của New Delhi vẫn không hề suy giảm.
Một sự cố gây chú ý cũng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của F-35 tại Ấn Độ: chiếc F-35B của Hải quân Hoàng gia Anh đã bị cấm bay tới 39 ngày khi đến nước này vì lý do kỹ thuật không rõ ràng. Sự việc nhanh chóng trở thành đề tài chế giễu trên mạng xã hội Ấn Độ, càng khiến giới chính trị và quân sự nước này thêm phần nghi ngại.
Tuy nhiên, lý do lớn nhất khiến New Delhi "nói không" với F-35 lại đến từ chính sách kiểm soát chặt chẽ của Mỹ. Không quân Mỹ luôn áp đặt các quy định nghiêm ngặt về cách vận hành, bảo trì và nâng cấp tiêm kích F-35, ngay cả với các đồng minh thân cận.
Trên thực tế, chỉ có Anh và Israel là hai quốc gia duy nhất được cấp một mức độ tự chủ tương đối trong việc khai thác dòng máy bay này. Với các nước khác, bao gồm cả Ấn Độ, khả năng chủ động sử dụng F-35 là rất thấp.
Cựu Tư lệnh không quân Ấn Độ Anil Chopra từng nhận định rằng, New Delhi cần thận trọng trước xu hướng "gây áp lực và bỏ rơi đồng minh" của Mỹ khi lợi ích hai bên không còn song hành. Ông cũng nhấn mạnh việc lựa chọn một đối tác không áp đặt quá mức và sẵn sàng chia sẻ công nghệ, là điều thiết yếu với chiến lược phát triển quốc phòng của Ấn Độ.
Trong khi khước từ F-35 của Mỹ, Ấn Độ lại đang mở rộng hợp tác với Nga trong lĩnh vực chiến đấu cơ thế hệ thứ năm. Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajesh Kumar Singh mới đây xác nhận rằng New Delhi đang đàm phán với Moscow để mua Su-57 – dòng máy bay tàng hình hiện đại nhất của Nga.
Đáng chú ý, dù Mỹ liên tục gây sức ép buộc Ấn Độ cắt giảm hợp tác quốc phòng với Nga, thậm chí đe dọa áp lệnh trừng phạt, thì New Delhi vẫn giữ lập trường độc lập, không để các cường quốc phương Tây chi phối lựa chọn chiến lược của mình.
Hiện Ấn Độ cũng đang phát triển chương trình máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm nội địa AMCA. Thế nhưng, dự án này dự kiến phải tới cuối những năm 2030 mới có thể đưa vào hoạt động, điều đó khiến Su-57 trở thành giải pháp duy nhất trong ngắn hạn, nếu New Delhi muốn nhanh chóng sở hữu công nghệ tàng hình tiên tiến.
Đặc biệt, vào tháng 5 vừa qua, Nga đã đưa ra một đề nghị chưa từng có tiền lệ: cho phép Ấn Độ truy cập toàn bộ mã nguồn của Su-57 nếu ký kết hợp đồng sản xuất theo giấy phép. Đồng nghĩa với việc New Delhi có thể hoàn toàn tự do nâng cấp, tích hợp công nghệ và vũ khí của riêng mình lên tiêm kích Nga – thỏa thuận mà Mỹ tuyệt đối không chấp nhận với F-35.
