Nguyễn Nhật Vy (Lạng Sơn)
Tình trạng tăng cân sau Tết là rất phổ biến đối với chị em phụ nữ. Để giảm cân có rất nhiều phương pháp, trong đó dùng thuốc chỉ là một trong những phương pháp giảm cân. Tuy nhiên dùng thuốc phải có chỉ định của bác sĩ, sau khi đã được thăm khám kỹ lưỡng, đánh giá tình trạng béo phì, tình trạng sức khỏe và các bệnh kèm theo thì bác sĩ mới có thể cân nhắc và lựa chọn cho chị loại thuốc phù hợp nhất, ít gây tác dụng phụ nhất.
Đối với bệnh nhân béo phì chỉ dùng thuốc khi có chỉ số khối cơ thể (BMI) lớn hơn 30, hoặc BMI trên 27 nhưng có các bệnh kèm theo như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, những người bị tăng huyết áp, có bệnh tim mạch thì lại bị chống chỉ định với các loại thuốc có chứa chất sibutramine.
Sibutramine là một hoạt chất có tác động đến hệ thần kinh trung ương, làm tăng lượng serotonine và noradrenaline trong não, từ đó tạo ra cảm giác no nên người dùng thuốc sẽ không cảm thấy thèm ăn nữa, vì vậy sẽ giảm cân. Do gây nhiều tác dụng phụ nên hiện nay rất ít người sử dụng, thậm chí một số nước ở châu Âu đã thu hồi loại thuốc này.
Một loại thuốc giảm cân an toàn hơn đó là loại có chứa hoạt chất orlistat. Dược phẩm này có tác dụng ngăn cản hấp thu 1/3 lượng chất béo ăn vào. Mỡ không được hấp thu sẽ theo phân ra ngoài, đây cũng là nguyên nhân chính gây ra các tác dụng phụ như đi tiêu ra “phân mỡ”, đầy hơi, hay bị trung tiện và mót đi cầu. Các tác dụng phụ này sẽ bớt đi theo thời gian nhưng cũng có thể trở nên tệ hơn nếu người dùng thuốc lỡ ăn quá nhiều chất béo. Do giảm hấp thu lượng chất béo ăn vào nên Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) khuyến cáo người dùng thuốc này cần bổ sung hàng ngày một liều thuốc bổ chứa các vitamin tan trong chất béo (vitamin A, D, E, K, beta carotene). Không nên dùng orlistat cho những người hay bị rối loạn tiêu hóa (như hội chứng đại tràng dễ kích thích, kém hấp thu…).
Ngoài ra, còn có một số thuốc làm giảm cân có nguồn gốc thảo dược có chứa chất chiết xuất từ cây ma hoàng, có tác dụng tiêu hủy chất béo. Tuy nhiên, chất này thực sự chỉ giúp loại bỏ chất lỏng của cơ thể chứ không phải hoàn toàn là chất béo. Bên cạnh đó, chất này còn có đặc tính kích thích mạnh mẽ đối với hệ thần kinh. Hậu quả là khi sử dụng thuốc giảm cân, miệng của bạn sẽ trở nên khô, dễ bị mất ngủ, táo bón và tăng huyết áp. Tình trạng này kéo dài có thể gây nên các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Vì vậy, nếu lựa chọn dùng thuốc để giảm cân bạn cần đi khám bác sĩ chuyên khoa, không nên tự mua thuốc theo tư vấn trên mạng. Còn cách giảm cân an toàn và hiệu quả nhất vẫn là chế độ ăn kiêng và luyện tập thể dục thể thao.
ThS.BS. Lê Thị Hải