* BV K đã có những bước đi đúng đắn khi thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính
GS.TS. Trần Văn Thuấn.
PV: Được biết, BV K đã thực hiện tự chủ về tài chính, vậy GS có thể cho biết những kết quả nổi bật đã đạt được trong thực hiện tự chủ tài chính của BV K thời gian qua?
GS.TS. Trần Văn Thuấn:Từ năm 2016 trở về trước, BV K là đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần kinh phí chi thường xuyên, thuộc nhóm 3 theo Nghị định 85/2012/NĐ-CP. Từ năm 2017, BV được Bộ Y tế giao là đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo toàn bộ kinh phí chi thường xuyên, tức là thuộc nhóm 2.
Năm 2018, BV tiếp đón hơn 460.000 lượt khám bệnh (tăng gần 50% so với thời điểm trước năm 2016), điều trị nội trú cho hơn 45.000 người bệnh (tăng hơn 20% so với thời điểm trước năm 2016). Những năm trở lại đây, BV cũng đã áp dụng triển khai rất nhiều kỹ thuật mới, công nghệ cao trong chẩn đoán và điều trị ung thư. BV đã có 9 hệ thống xạ trị gia tốc đơn và đa mức năng lượng cùng hệ thống xạ phẫu Gama knife hiện đại nhất trên thế giới, đặc biệt là hệ thống gia tốc VERSA HD, cho phép triển khai được các kỹ thuật mới tiên tiến như xạ trị định vị thân (SBRT), xạ trị dưới hướng dẫn hình ảnh (IGRT), giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tối đa tới sức khỏe người bệnh.
Bên cạnh việc ứng dụng phẫu thuật nội soi đã trở thành thường quy, từ nguồn Quỹ phát triển sự nghiệp, BV đã mạnh dạn đầu tư hệ thống phẫu thuật Robort Davici từ Hoa Kỳ với kinh phí trên 80 tỷ đồng, hệ thống này cho phép phẫu thuật tới các “vùng sâu, vùng xa” mà bình thường bàn tay của các phẫu thuật viên khó với tới được, ít làm tổn thương vùng xung quanh và người bệnh nhanh phục hồi sau mổ. Các thuốc mới nhất, tân tiến nhất bao gồm cả hóa chất, kháng thể đơn dòng, kháng sinh mạch đều được Bộ Y tế cho nhập kịp thời để chữa trị cho người bệnh Việt Nam, ngay phương pháp mới nhất là điều trị miễn dịch ung thư cũng đã được áp dụng thành công và chứng minh hiệu quả tại BV K trước khi hai nhà khoa học James P. Allison và Tasuku Honjo được công bố nhận giải thưởng Nobel Y sinh học năm 2018. Các trang thiết bị chẩn đoán, đặc biệt là Giải phẫu bệnh-tế bào, sinh học phân tử, sinh hóa, chẩn đoán hình ảnh…với sự kết nối đồng bộ qua mạng cũng thường xuyên được BV cập nhật trang bị như hệ thống nhuộm miễn dịch huỳnh quang, kính hiển vi 10 đầu đọc, PET CT…
Hiện tại BV đã được Chính phủ và Bộ Y tế đồng ý về chủ trương để sắp tới xây dựng và lắp đặt hệ thống xạ trị Proton-Ion nặng, là hệ thống xạ trị tối tân mà ngay các nước Đông Nam Á chưa có. Việc trang bị các thiết bị hiện đại cùng với phát hiện sớm đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao tỷ lệ chữa khỏi bệnh ung thư như tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú tại BV đã lên tới 75% tương đương với Singapore. Báo cáo kết quả tài chính cho thấy tổng thu của BV có mức tăng trưởng tốt,năm 2017 tăng hơn 40% và năm 2018 tăng gần 20%.
Thưa GS, đâu là lý do để BV K đạt được những kết quả như GS vừa thông tin?
Đạt được kết quả nêu trên chính là do BV đã có những bước đi đúng đắn khi thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Cơ chế tự chủ đã phát huy tính năng động của BV, khuyến khích và tạo điều kiện trong việc huy động các nguồn vốn ngoài ngân sách để đầu tư, mua sắm trang thiết bị, phát triển các hoạt động sự nghiệp, tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật y tế tiên tiến hiện đại đồng thời tăng nguồn thu cho Bệnh viện.
BV chủ động huy động các nguồn vốn hợp pháp khác nhau để đầu tư cơ sở, trang thiết bị nhằm phát triển kỹ thuật, nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị, từng bước đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ngày càng đa dạng của các tầng lớp nhân dân…
Đồng thời với việc triển khai các phương tiện hiện đại, BV cũng luôn chú trọng tới công tác đào tạo đội ngũ cán bộ y tế chuyên sâu để có thể vận hành, ứng dụng các phương tiện hiện đại phục vụ người bệnh. Hàng năm, BV đều cử cán bộ đi học tập, nghiên cứu tại các cơ sở y tế trong và ngoài nước. Đồng thời, BV thường xuyên mời các chuyên gia về giảng dạy và trao đổi kinh nghiệm trực tiếp cho cán bộ y tế trong BV. Qua đó BV K dần dần từng bước tự mình làm chủ và triển khai được các kỹ thuật khó, kỹ thuật mới tiên tiến trên thế giới.
Cùng với đó, tập thể cán bộ BV luôn đoàn kết, đồng lòng, không ngừng nỗ lực, học hỏi, rèn luyện về chuyên môn và đổi mới phong cách, thái độ phục vụ, kỹ năng giao tiếp ứng xử, với phương châm lấy người bệnh làm trung tâm, giữ tinh thần chăm sóc và phục vụ tốt nhất cho người bệnh là niềm vui và hạnh phúc của mỗi cán bộ y tế, từ đó ngày càng đáp ứng sự hài lòng của người bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh của BV
Thưa GS, như vậy chất lượng khám chữa bệnh, giá dịch vụ y tế có thay đổi như thế nào khi BV K thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm toàn diện?
Khi giao quyền tự chủ tài chính, đòi hỏi các BV phải thay đổi tinh thần thái độ phục vụ tốt hơn, năng động hơn trong quản lý, chặt chẽ hơn trong tổ chức để đảm bảo nâng cao chất lượng BV. Đảm bảo tự chủ về tài chính hoàn toàn phải đảm bảo được nguồn thu, trong đó có cơ chế thoáng về giá dịch vụ. Về giá dịch vụ y tế, Nghị quyết 33/NQ-CP cũng đã nêu rõ: Giá dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế áp dụng theo giá dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế do Bộ Y tế ban hành.
Giá dịch vụ y tế theo yêu cầu: Bộ Y tế ban hành khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu tính đủ các yếu tố chi phí hình thành giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, có tích lũy trên cơ sở tham khảo giá của các BV tư nhân và các BV có vốn đầu tư ở nước ngoài tại Việt Nam. BV được quyết định giá dịch vụ y tế đối với dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu trong phạm vi khung giá do Bộ Y tế ban hành và thực hiện kê khai giá, niêm yết giá theo quy định của pháp luật về giá.
BV K đã đưa vào sử dụng nhiều trang thiết bị hiện đại phục vụ nhu cầu của người bệnh, hài lòng người bệnh.
* Luôn nỗ lực để người bệnh ngày càng hài lòng hơn
Thưa GS, việc giao tự chủ tài chính đồng nghĩa với việc người bệnh sẽ là người “trả lương”, vậy đội ngũ cán bộ, bác sĩ, người lao động BV K có những thay đổi nhận thức như thế nào trong phục vụ, nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh?
Thực hiện tự chủ tài chính không có nghĩa là chạy theo lợi ích kinh doanh, tìm mọi cách tăng nguồn thu, điều quan trọng nhất là tạo uy tín để thu hút người bệnh đến với BV, xem người bệnh là trung tâm. Do đó, ngoài công tác chuyên môn, triển khai dịch vụ kỹ thuật mới, trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất khang trang, việc đổi mới tinh thần thái độ phục vụ tiến đến sự hài lòng người bệnh, môi trường cảnh quan xanh sạch đẹp đều hết sức quan trọng. Với phương châm “Trao hy vọng - Nhận niềm tin”, BV K đã quyết liệt thực hiện “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ hướng tới sự hài lòng của người bệnh” và “Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh” bằng nhiều giải pháp.
Bên cạnh đó, BV K còn thực hiện đa dạng hóa loại hình dịch vụ để thu hút người bệnh, trong đó tập trung phát triển khu khám theo yêu cầu, khoa phòng chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của những người bệnh có điều kiện.
Để đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, vẫn cần bổ sung nguồn nhân lực chất lượng. Chính vì thế, BV đã xây dựng đội ngũ cán bộ nhân viên chuyên môn giỏi và nghiệp vụ tốt. Những cán bộ, nhân viên này phải không ngừng nâng cao nghiệp vụ, bồi dưỡng về y đức cũng như thái độ phục vụ người bệnh. BV luôn lấy người bệnh làm trung tâm, luôn nỗ lực làm hài lòng người bệnh vì chính họ sẽ là người “trả lương” cho cán bộ nhân viên của BV.
Theo đánh giá của Bộ Y tế, chất lượng BV của BV K đã cải thiện theo từng năm: năm 2016 là 2,79/5 điểm, năm 2017 là 3,56/5 điểm và năm 2018 đạt 4,05/5 điểm. Tỷ lệ hài lòng người bệnh năm 2016 là 52% đã tăng lên 78,9% năm 2017 và 91,5% năm 2018.
Hiện tại, nhiều người nước ngoài đã tin tưởng đến điều trị tại BV và BV đã xây dựng và sẽ sớm triển khai trong thời gian tới đề án hợp tác với các đối tác nước ngoài để thu hút người Việt Nam có điều kiện thu nhập cao cũng như thu hút người nước ngoài đến điều trị, dự kiến thời gian tới sau khi ký kết sẽ có khoảng 200-300 bệnh nhân nước ngoài mỗi ngày tới khám và điều trị tại BV K.
Trong quá trình thực hiện tự chủ tài chính, BV K có gặp vướng mắc, khó khăn gì, thưa GS?
Bên cạnh những thuận lợi, các đơn vị tự chủ đang còn gặp một số bất cập, khó khăn, vướng mắc như: các văn bản hướng dẫn của các Bộ, Ngành hiện nay chưa ban hành hướng dẫn chi tiết, đồng bộ về thực hiện cơ chế tự chủ đối với ngành y tế; Số lượng bệnh nhân tăng nhanh nên việc bố trí điều kiện cơ sở vật chất và nhân lực chưa thật sự đáp ứng được với yêu cầu.
Bên cạnh đó, giá dịch vụ y tế chưa tính đủ chi phí.Hiện giá viện phí chưa tính đúng, tính đủ, mới chỉ tính 4/7 yếu tố cấu thành giá. Vẫn còn 3 yếu tố chưa được tính vào giá viện phí là khấu hao tài sản - trang thiết bị, điện nước, đào tạo - nghiên cứu khoa học.
Từ thực tế của đơn vị, GS có kiến nghị, đề xuất gì để công tác tự chủ tài chính của các BV nói chung, trong đó có BV K được tốt hơn trong thời gian tới?
Để đảm bảo cho các đơn vị thực hiện tự chủ hiệu quả thì cần phân cấp mạnh mẽ hơn nữa, đặc biệt đối với các đơn vị tự đảm bảo toàn bộ tự kinh phí chi thường xuyên và chi đầu tư.Tuy nhiên các cơ quan cấp trên mà trực tiếp là Bộ Y tế cần tăng cường công tác giám sát, đặc biệt là trong giai đoạn thí điểm.
Cần trao quyền nhiều hơn cho BV về quyết định chuyên môn, kỹ thuật, tăng mức phân cấp đối với các dự án đầu tư, mua sắm để đáp ứng nhu cầu, đảm bảo thời gian cũng như quyết định đầu tư có hiệu quả hơn và người bệnh sẽ được hưởng lợi; Cho BV được phép ban hành mức giá thu dịch vụ khám chữa bệnh tính đúng, tính đủ 7/7 yếu tố cấu thành giá; Tự xây dựng và quyết định các chỉ tiêu phát triển BV, chương trình đào tạo, thu hút nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế phù hợp với các nguồn lực của BV. Tuy nhiên, song song với đó phải xây dựng các quy trình, quy chế để kiểm soát, giám sát việc thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, các văn bản hướng dẫn về thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm của đơn vị sự nghiệp y tế công lập cần sớm được sửa đổi theo hướng phát huy quyền tự chủ toàn diện; Đồng thời kiện toàn quy trình, thủ tục giám định, thanh quyết toán BHYT để giảm thiểu thời gian, công sức, đổi mới cơ chế sử dụng BHYT theo hướng chi thêm cho quản lý sức khỏe, sàng lọc, phát hiện sớm bệnh tật để giảm chi phí khám chữa bệnh