Nếu không được điều trị đúng và kịp thời, trẻ sẽ phải chịu những thiệt thòi về mặt giải phẫu và tinh thần không thể bù đắp được. Hiện nay với những kỹ thuật điều trị hiện đại các bác sĩ tại Khoa phẫu thuật nhi - Bệnh viện Việt Đức hoàn toàn có thể phục hồi lại cho các em những mất mát đã trải qua.
Tạo hình trên từng milimet của nhiều bộ phận
Mặc dù là một đơn vị phẫu thuật nhi của bệnh viện ngoại khoa đầu ngành và đã đối mặt với những ca bệnh phức tạp nhưng các bác sĩ Khoa phẫu thuật nhi - Bệnh viện Việt Đức vẫn không khỏi bàng hoàng khi tiếp nhận bệnh nhi Nguyễn Thị T., 12 tuổi ở Hà Nội vào nhập viện. Đây là một ca tai nạn giao thông nghiêm trọng, bệnh nhi bị ô tô cán qua người làm xương chậu vỡ, xương mu cũng vỡ nát thành nhiều mảnh nhỏ chọc xuống làm đứt đôi cổ bàng quang và niệu đạo.
Mặt trước bàng quang bị vỡ dọc với chiều dài khoảng 3cm tính từ cổ bàng quang lên, âm đạo bị đứt đôi sát cổ tử cung, đầu trên âm đạo rách nát, thành trực tràng cũng bị rách... PGS.TS. Trần Ngọc Bích, Trưởng khoa cho biết, đây là ca bệnh có quá nhiều tổn thương phối hợp, nếu không xử trí nhanh chóng sẽ có nguy cơ nhiễm khuẩn và hoại tử nhiều bộ phận.
Một ca phẫu thuật cấp cứu phức tạp được nhanh chóng thực hiện bởi PGS. Bích, BS. Hiền, BS. Phúc và các bác sĩ gây mê hồi sức. Với kỹ thuật mổ qua vùng xương mu bị vỡ, bệnh nhân được khâu lại thành trực tràng, sau đó khâu lại thành âm đạo, nối âm đạo với cổ tử cung, khâu lại thành bàng quang và cổ bàng quang, nối niệu đạo với cổ bàng quang rồi dẫn lưu bàng quang và làm hậu môn nhân tạo. Khi các bộ phận ổn định, bệnh nhân được mổ lần 2 để đóng hậu môn nhân tạo. Sau hơn một tháng điều trị, chức năng các bộ phận được tạo hình lại của cháu T. đã trở lại bình thường, bảo đảm yêu cầu thẩm mỹ và hiện đã xuất viện.
Theo PGS. Trần Ngọc Bích, trường hợp bệnh nhân T. là một trong số nhiều dạng thương tổn vùng kín phải nhập viện để điều trị bằng phẫu thuật. Đây là những trẻ sinh ra hoàn toàn bình thường về hình thái và chức năng sinh lý của các cơ quan vùng đáy chậu nhưng do những tai nạn trong sinh hoạt, lao động, tai nạn giao thông... thậm chí có những trẻ do bị xâm hại tình dục đã dẫn đến những hậu quả đau đớn này. Nhiều trẻ đến viện khi đã bị nhiễm khuẩn nặng nề, làm sưng phù, biến dạng vùng bị thương, vì vậy quá trình điều trị gặp rất nhiều khó khăn.
Đem “phép thuật” làm đẹp cho vùng kín bị thương tổn
PGS. Trần Ngọc Bích cho biết, tổn thương ở vùng kín có rất nhiều dạng khác nhau, do đó quá trình tái tạo lại các bộ phận này thường rất phức tạp. Muốn có được kết quả tốt thì trước mỗi ca bệnh dù nặng hay nhẹ đều đòi hỏi bác sĩ khám cẩn thận để phát hiện tất cả những thương tổn đồng thời cần kết hợp với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh để không bỏ qua bất kỳ một tổn thương nào. Trước khi mổ, bệnh nhân phải được hồi sức tốt và dùng kháng sinh, các bác sĩ phẫu thuật phải đánh giá đúng và giải quyết được tất cả những thương tổn cùng một lúc.
Các bệnh nhân đến khoa nhẹ nhất là rách tầng sinh môn, đứt cơ thắt hậu môn, thủng trực tràng, nếu phẫu thuật tái tạo lại không đúng sẽ gây ra hậu quả trẻ bị són phân. Mức độ tổn thương tăng dần lên khi trẻ không chỉ bị đứt rách các cơ như kể trên mà còn vỡ xương mu - xương chậu, đứt - rách âm đạo, vỡ bàng quang, đứt niệu đạo, phẫu thuật sẽ rất phức tạp và khó khăn. Các bác sĩ phải cố gắng tái tạo để trả lại đúng hình thái giải phẫu và phục hồi lại chức năng của từng bộ phận khác nhau.
Nếu không làm tốt sẽ dẫn đến các nguy cơ hẹp hậu môn, hẹp âm đạo, chít hẹp niệu đạo sau này, hoặc gây bí tiểu, són tiểu, rò giữa niệu đạo vào âm đạo, giữa trực tràng và âm đạo... thậm chí có thể ảnh hưởng lớn đến chức năng làm vợ, làm mẹ khi trẻ đến tuổi trưởng thành. Vì thế mục đích đặt ra cho mỗi ca phẫu thuật không chỉ trả lại chức năng cho từng bộ phận vùng kín mà còn phải bảo đảm giá trị về thẩm mỹ, tránh những mặc cảm cho trẻ sau này.
Các bác sĩ Khoa phẫu thuật nhi nhấn mạnh, tạo hình lại vùng kín cho trẻ gái vì tai nạn là một phẫu thuật khó, bởi vì đây là nơi đào thải của các cơ quan niệu - dục - tiêu hóa (nước tiểu, phân, kinh nguyệt ở trẻ dậy thì) do đó tỷ lệ nhiễm khuẩn sau khi bị tai nạn, trong và sau mổ rất cao gây ảnh hưởng lớn đến kết quả mổ. Do vậy nếu khi trẻ gặp tai nạn cần nhanh chóng đưa đến các bệnh viện để được phẫu thuật sớm, tránh những biến chứng xảy ra.