Mùa mưa đang tới, đơn vị chúng tôi được lệnh di chuyển đến vị trí khác để thuận tiện cho việc đón nhận thương bệnh binh. Còn lại đây chỉ có 3 người: đồng chí Hạ - Chính trị viên, y tá Minh và tôi. Chúng tôi dự tính đến tối sang ngủ bên tiểu đoàn bộ công binh, sáng hôm sau cùng các đồng chí bên ấy lên sư bộ họp quân chính cho gần, họp xong sẽ về chỗ mới theo xe.
Tôi vòng đi kiểm tra lần cuối các hầm mổ, hầm thuốc, kho quân lương… Không quên sót điều gì. Đồ lề còn lại đủ cho 3 chúng tôi đeo: 3 ba lô cá nhân, 1 túi cấp cứu, 1 khẩu AK, 2 xà cột, 2 súng ngắn K54.
Chẳng còn tia nắng nào ở trong rừng, mới 4 giờ chiều đã thấy âm u. Cách đây 2 hôm, khu này còn nhộn nhịp người ra vào. Bây giờ vắng lặng, nghe rõ từng tiếng chim lách chách trên cây.
Tôi mệt và cảm thấy đói bụng. Cả tuần qua khá bận rộn: đi tiếp quản lán trại của đại đội công binh để lại, phân định khu điều trị, khu hậu cần, khu nhân viên… rồi về cùng anh em triển khai các bước chuyển quân. Trận sốt rét tháng trước làm tôi sút mất 3kg. Ai cũng bảo tôi gầy, xanh xao so với trước.
Bỗng lao xao có tiếng nói, tiếng chân người bước gấp. Chắc hẳn đơn vị nào chưa biết chúng tôi di chuyển nên vẫn cho cáng thương bệnh binh vào bệnh xá chăng?
Hai người khiêng võng vải, một bà già, một thanh niên hổn hển chạy tới. Anh thanh niên đến gần, tôi kịp nhận ra là cán bộ dân vận vùng này. Anh nói vắn tắt:
“Chị ấy đẻ. Con chết ngạt vì dây rau quấn cổ. Bánh rau không ra. Chúng tôi đã cắt dây rau. Máu chảy nhiều. Mong các anh cấp cứu!”.
Sản phụ nhanh chóng được đặt vào giường tiêm, cái giường hẹp bằng nứa ghép, đặt trong hầm nửa nổi nửa chìm, trên lợp lá mây.
Tôi nhìn kỹ chị ta, dáng người dân tộc Lào Thưng, ngoài 30 tuổi, da tái mét, mắt nhắm nghiền, miệng rên rỉ. Lật tấm chăn dạ cũ, từ cửa mình, dây rau vẫn thò ra, máu ri rỉ ứa.
Y tá Minh đo huyết áp xong quay sang nói với tôi: “Huyết áp 90/50, mạch 120. Sốc anh ạ!”.
Chúng tôi nhanh chóng dùng kìm cose cặp dây rau để cầm máu, lấy túi huyết thanh ngọt ra truyền tĩnh mạch, luộc bơm tiêm trong hộp nhôm bằng bông cồn, tiêm trợ tim, giảm đau, kháng sinh. Sau ít phút, tình trạng người bệnh tạm ổn định. Chính trị viên rọi đèn pin. Tôi xắn cao tay áo, dùng lọ cồn duy nhất tẩm bông, lau tay phải kỹ từ khuỷu xuống hết các đầu móng, chuẩn bị lấy rau ra cho sản phụ.
Không có khay đựng chất thải, Chính trị viên vội đi xuống bếp mang lên một thùng sắt tây rỗng, để dưới hai đùi sản phụ. Tôi nhẹ nhàng, từ từ cho bàn tay phải sâu vào dạ con bóc bánh rau. Các ngón tay tôi khẩn trương vuốt mặt trong dạ con, lùa vét hết máu cục, rau vụn cho rơi xuống thùng sắt tây rồi tiêm vào chính giữa lớp cơ dạ con một ống glanduitrin 5 đơn vị kích thích sự co hồi tử cung, lau sạch bên ngoài bằng bông cồn. Mọi việc chỉ diễn ra trong vòng 30 phút.
Sản phụ thôi rên, nằm im, thở nhẹ dần.
Dịch truyền vẫn nhỏ giọt thánh thót. Bà mẹ và chồng sản phụ ngồi đó. Anh dân vận và thanh niên khiêng võng đã đi khỏi. Trời tối hẳn. Chúng tôi chuẩn bị mắc màn nằm lại. Y tá Minh dùng đèn pin theo dõi dịch truyền hết, rút kim, đo huyết áp: 100/70mmHg, sản phụ thở đều, có tiếng ngáy nhẹ.
Tôi trằn trọc mãi. Tiếng bà già khẽ khàng đập muỗi. Hình như anh chồng đang rít điếu thuốc ống dài?...
Những tia nắng xuyên qua kẽ lá chiếu vào mặt khiến tôi bình tĩnh. Dụi mắt nhìn kỹ xung quanh: kìa, chị sản phụ đã ngồi tựa vào bà mẹ, nhìn tôi, khẽ gật đầu. Anh chồng vừa tắt lửa ở phía sau lán, hì hụi bê đến trước mặt chúng tôi thùng sắt tây đã hứng bánh rau tối qua, nay đầy bắp ngô luộc đang nghi ngút hơi nước. Anh mủm mỉm cười.
Tôi thăm lại sản phụ: mạch tốt, dạ con co dưới rốn, máu hết chảy, không sốt. Ổn rồi!
Chúng tôi cùng bóc ngô, vừa thổi vừa nhai. Chợt Chính trị viên quay sang, hỏi hóm hỉnh: “Còn thấy mùi gì nữa không?”. Y tá Minh vẫn nhai, mặt tỉnh bơ: “Ngô non mềm, thơm ngon tuyệt vời. Nước rất ngọt”.
Bụng quá đói, chúng tôi nhai liên tục. Một loáng, thùng sắt tây đầy ngô chỉ còn ít nước.
Có lẽ chưa bao giờ tôi được ăn bữa ngô luộc thú vị đến thế. Tới nay, thỉnh thoảng đi qua hàng ngô luộc, tôi vẫn ghé qua mua vài bắp để thưởng thức, để nhớ lại hương vị những bắp ngô luộc đặc biệt đã ăn cách đây trên 40 năm.