Hình thế thiên tai nguy hiểm của mưa lớn dồn dập
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, dự báo từ sáng 19/11 đến đêm 20/11, khu vực Tp. Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và phía Bắc Khánh Hòa có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến từ 100-300mm, cục bộ có nơi trên 400mm.
Khu vực phía Nam Khánh Hòa có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến 60-120mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 200mm.
Ngày và đêm 19/11, khu vực cao nguyên Trung Bộ có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 30-60mm, cục bộ có nơi trên 100mm. Cảnh báo nguy cơ mưa có cường độ lớn (>200mm/3h).
Mưa lớn khiến nhiều khu vực ở Gia Lai ngập sâu trong nước.
Ngày và đêm 19/11, khu vực Tp. Huế và phía Đông Lâm Đồng có mưa, mưa vừa và dông với lượng mưa phổ biến từ 20-40mm, cục bộ có nơi mưa to trên 80mm; khu vực Hà Tĩnh, Quảng Trị và Nam Bộ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa 15-30mm, cục bộ có nơi trên 50mm (Nam Bộ mưa tập trung vào chiều và tối). Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai cho biết, một lượng mưa rất khủng khiếp sẽ đổ xuống phía Nam của Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận và cả Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk, Kon Tum trong hôm nay (các địa danh tính theo đơn vị hành chính cũ).
"Mưa quá lớn trong bối cảnh nước ngập mênh mông, gió lớn và lạnh, sóng to bít cửa biển trong khi nước hồ đã đầy, nước sông đã cao. Tình huống này có khi trăm năm mới lặp lại một lần. Người dân cần tiếp tục ở nơi trú ẩn an toàn. Lưu ý cố gắng không để bị ướt vì chiều nay không khí lạnh về sẽ rất lạnh", TS Nguyễn Ngọc Huy cảnh báo.
TS Nguyễn Ngọc Huy nói, mưa lớn trong bối cảnh này chỉ có thể mô tả bằng từ 'mưa kinh hoàng' bởi nó gây ra rất nhiều hệ lụy nguy hiểm.
Vì sao miền Trung mưa bão dồn dập vào cuối năm?
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đánh giá 10 tháng vừa qua của năm 2025, thời tiết, thiên tai diễn biến phức tạp, bất thường và cực đoan hơn so với trung bình nhiều năm. Mưa lũ, lũ lớn, lũ đặc biệt lớn tập trung với mức độ nguy hiểm cao ở miền Bắc, miền Trung với cường độ lớn, phạm vi rộng.
Trong 10 tháng qua, Biển Đông xuất hiện 12 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), cao hơn trung bình nhiều năm. Trong đó, 8 cơn bão ảnh hưởng đến nước ta, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, gần như không có khoảng nghỉ đủ dài để các địa phương khắc phục hậu quả. Đặc biệt, miền Trung vừa qua liên tiếp mưa lũ đặc biệt lớn.
Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết nguyên nhân của đợt mưa lớn ở các tỉnh miền Trung là do không khí lạnh ở phía bắc được tăng cường, sau là dải hội tụ nhiệt đới dâng trục từ phía nam lên và nhiễu động trong đới gió đông kết hợp với địa hình đón gió nên đã gây mưa đặc biệt lớn.
Cũng theo ông Hưởng, tổ hợp không khí lạnh, gió đông và rãnh áp thấp hoặc dải hội tụ nhiệt đới tương tác gây mưa lớn ở miền Trung không phải là ít thấy. Tuy nhiên năm nay gió đông hoạt động mạnh, cộng thêm trên dải hội tụ nhiệt đới lại xuất hiện thêm các vùng xoáy thấp, được gió đông đẩy vào đất liền khiến mưa lớn nhiều hơn, thời gian kéo dài và cường suất mưa lớn hơn nhiều so với những năm trước, làm xuất hiện mưa lớn cực đoan.
Trong 2 tháng cuối năm, trên Biển Đông có thể còn xuất hiện 2 - 3 cơn bão, áp thấp nhiệt đới, trong đó có khoảng 1 - 2 cơn ảnh hưởng đến thời tiết từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa. Các tỉnh miền Trung cần chủ động đề phòng, sẵn sàng ứng phó với mưa lũ cực đoan.
Sáng ngày 19/11, theo báo cáo nhanh của Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mưa lớn kéo dài từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Ít nhất 15 người chết và mất tích, tăng 1 người so với ngày 17/11. Trong đó: Khánh Hòa thiệt hại nặng nhất với 10 người chết và mất tích. Riêng vụ sạt lở tại đèo Khánh Lê đêm 16/11 khiến 6 người thiệt mạng; thêm 2 người chết và 2 người mất tích do sạt lở và lũ cuốn ở các khu vực khác. Đà Nẵng: 3 người mất tích trong vụ sạt lở núi tại xã Hùng Sơn. Quảng Trị: 1 người mất tích do lũ cuốn khi đi qua cầu tràn A Rong Trên. Ngoài ra, 19 người bị thương, chủ yếu tại Khánh Hòa.
Mưa lũ cũng gây ngập sâu, sạt lở diện rộng, buộc các địa phương phải sơ tán 14.260 người thuộc 4.478 hộ, riêng Khánh Hòa di dời hơn 8.700 người. Nhiều tuyến giao thông bị chia cắt, hàng loạt điểm sạt lở nghiêm trọng. Các lực lượng đang tiếp tục tìm kiếm người mất tích, khắc phục giao thông và hỗ trợ dân sinh.
